Σίγουρα, η λέξη Jólabókaflóð είναι μια λέξη που δύσκολα κάποιος μπορεί να την προφέρει, εκτός κι αν είναι Ισλανδός. Τι σημαίνει όμως αυτή η άγνωστη στους περισσότερους από μας λέξη; Σημαίνει καταιγισμός βιβλίων για τα Χριστούγεννα.
Γράφει η Αγγελίνα Παπαθανασίου
Στην Ισλανδία αυτή η μαγική γιορτή για μικρούς και μεγάλους είναι συνδεδεμένη με τα βιβλία και την ανάγνωσή τους. Είναι μια παράδοση που ισχύει εδώ και πολλά χρόνια. Ενδεχομένως αυτή η παράδοση να μην ακολουθείται από όλες τις οικογένειες αυτής της χώρας, όπως άλλωστε συμβαίνει με κάθε παράδοση σε κάθε τόπο, αλλά η πλειοψηφία των κατοίκων την εφαρμόζει.
Αυτό το έθιμο, λοιπόν, ξεκίνησε από την εποχή του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Δύσκολες εποχές και η χώρα αδυνατούσε να εισάγει αγαθά από το εξωτερικό. Εκείνη την εποχή το κόστος χαρτιού δεν ήταν ιδιαίτερο υψηλό. Τα βιβλία λοιπόν κόστιζαν φτηνά σε σχέση με οποιοδήποτε άλλο αγαθό. Έτσι αποφάσισαν να δωρίζουν βιβλία τα Χριστούγεννα σε φίλους και συγγενείς, αφού μόνο βιβλία μπορούσαν να αγοράσουν. Και κάπως έτσι ξεκίνησε αυτή η συνήθεια που φτάνει μέχρι το σήμερα.
Οι Εκδότες της Ισλανδίας εκδίδουν και πουλούν τα περισσότερα βιβλία τους από τον Σεπτέμβριο μέχρι και τον Νοέμβριο, λίγο καιρό δηλαδή πριν τα Χριστούγεννα. Κάθε Σεπτέμβρη, ένας δωρεάν κατάλογος (Bókatíðind) με τις νέες τους κυκλοφορίες φτάνει σε όλα τα σπίτια, προκειμένου οι κάτοικοι να ενημερωθούν για τα βιβλία που θα αγοράσουν για διάβασμα ή θα δωρίσουν τις γιορτές.
Φανταστείτε λοιπόν τη χώρα καλυμμένη με χιόνι και μέσα στα σπίτια οι άνθρωποι να ζεσταίνονται δίπλα στο τζάκι έχοντας για συντροφιά τους ένα καλό βιβλίο. Το 2003, η πρωτεύουσα της χώρας, το Ρέικιαβικ, ανακηρύχτηκε από την Unesco πόλη της λογοτεχνίας.
Σίγουρα το Jólabókaflóð, αυτή η παράδοση της Ισλανδίας, είναι μοναδική. Όπως επίσης μοναδικό δώρο είναι πάντα ένα βιβλίο. Η καλύτερη συντροφιά όχι μόνο για τα Χριστούγεννα, αλλά για κάθε εποχή. Το διάβασμα ενός βιβλίου -όπως έχει πει ο Ζοζέ Σαραμάγκου– είναι ένας άλλος τρόπος να είσαι κάπου.