Σκοτεινή ποίηση. Ανένταχτη, χωρίς καλούπια. Μια άλλη οπτική της τέχνης αυτής.
Γράφει η Χαρά Δελλή
Ως καταραμένοι ποιητές (poètes maudits) νοούνται οι ποιητές που διάγουν τη ζωή τους έξω από τα κοινωνικά πλαίσια ή και ενάντια σε αυτά. Κατάχρηση αλκοόλ και ναρκωτικών, τρέλα, έγκλημα, βία ή κάθε μη αποδεκτή κοινωνική πράξη, πρόωρος θάνατος, αυτοκτονία.
Γενάρχης και μπροστάρης τους υπήρξε ο Γάλλος Φρανσουά Βιγιόν (François Villon), που έζησε τον 15ο αιώνα, αν και η φράση κατοχυρώθηκε στις αρχές του 19ου αιώνα από τον Αλφρέντ ντε Βινύ στο δραματουργικό του έργο του 1832 Stello, όπου αποκαλεί συλλογικά τους ποιητές “ράτσα των παντοτινά καταραμένων από τους ισχυρούς της γης”. Ο Αλφρέ ντε Βινύ (Alfred Victor, comte de Vigny) ήταν Γάλλος ρομαντικός ποιητής, μυθιστοριογράφος και θεατρικός συγγραφέας, μέλος της Γαλλικής Ακαδημίας. Η ποίησή του χαρακτηρίζεται από υψηλόφρονα στωικισμό, πλούσιο σε συμβολισμούς και προαναγγέλλει την γραφή των Μπωντλαίρ, Βερλαίν και Μαλλαρμέ.
Ο Βιγιόν ήταν ένας λόγιος που έκανε ζωή αλήτη. Αλλά αυτή η ζωή -οι περιπέτειες, οι φυλακές και ο μόνιμος τρόμος της τιμωρίας- του έδωσε την έμπνευση της συγκλονιστικής πολλές φορές ποίησής του.
Τυπικό παράδειγμα καταραμένων ποιητών υπήρξαν ο Σαρλ Μπωντλαίρ (Charles Pierre Baudelaire), επίσης Γάλλος ποιητής, ένας από τους σημαντικότερους της γαλλικής λογοτεχνίας. Ο Μπωντλαίρ είχε αποφασίσει να ζήσει τη ζωή του ενάντια στις παραδοσιακές αστικές αξίες. Σε ολόκληρο το έργο του, προσπάθησε να ενυφάνει την ομορφιά με την κακία, τη βία με την ηδονή, καθώς και να καταδείξει τη μεταξύ τους σχέση. Κάθε μεγάλο έργο του Ρομαντισμού μαρτυρεί αυτό το πέρασμα από τη φρίκη στην έκσταση και από την έκσταση στη φρίκη. Από εκεί εντυπώθηκε βαθιά στον Μπωντλαίρ η αίσθηση της κατάρας που βαραίνει κάθε ανθρώπινο πλάσμα μετά το προπατορικό αμάρτημα.
Ένα ακόμα πράδειγμα ο Πωλ Βερλαίν (Paul Verlaine), ο Γάλλος ποιητής που συνδέθηκε με τη σχολή του παρνασσισμού και αργότερα αποτέλεσε ηγετική φυσιογνωμία του κινήματος του συμβολισμού και της Παρακμής. Ο Βερλαίν χαρακτηρίζεται ως ένας καθαρά λυρικός ποιητής που σημάδεψε μία μετάβαση από το ρομαντισμό στο κίνημα του συμβολισμού, και διακρίνεται για τo μουσικό αποτέλεσμα της γραφής του, μέσα από τη χρήση αρκετών μυστικών της γαλλικής προσωδίας, όπως τις παρηχήσεις, τις συνηχήσεις και τους ανισοσύλλαβους στίχους.
Ακολουθεί ο Αρθούρος Ρεμπώ (Jean-Nicolas Arthur Rimbaud). O Γάλλος αυτός ποιητής θεωρείται ένας από τους μείζονες εκπροσώπους του συμβολισμού, με σημαντική επίδραση στη μοντέρνα ποίηση, παρά το γεγονός πως εγκατέλειψε οριστικά τη λογοτεχνία στην ηλικία των είκοσι ετών.
Ξεχωριστή θέση ανάμεσά τους κατέχει και ο πρόδρομος του Υπερρεαλισμού, ο Γάλλος ποιητής Λωτρεαμόν, γεννημένος Ιζιντόρ Ντυκάς (Isidore Lucien Ducasse).
Διαβάστε περισσότερα για τους καταραμένους ποιητές εδώ.
