Με αφορμή κάποια τελευταία γεγονότα, σας παρουσιάζω τον εμπνευστή των Εκδόσεων Γαβριηλίδη, τον Σάμη Γαβριηλίδη και την πορεία του.
Γράφει η Χαρά Δελλή
Ο Σαμουήλ, ο γνωστός Σάμης (Σαμίκος σαν παιδί) Γαβριηλίδης ήταν ένας εκδότης με κύρος και βαρύτητα, που άφησε το στίγμα του στον χώρο του βιβλίου. Λάτρης της ποίησης, του δοκιμίου και των κλασικών έργων, με σπάνια αγάπη για την τέχνη της τυπογραφίας.
Γεννήθηκε στη συνοικία του Αγίου Παύλου του κέντρου της Αθήνας. Ήταν γόνος εβραϊκής οικογένειας. Η μητέρα του, Καρολίνα, ήταν επιζήσασσα όμηρος του Νταχάου, του Μπέργκεν Μπέλσεν και του Άουσβιτς με ανεξίτηλο χαραγμένο στο μπράτσο τον αριθμό 40382. Ο ίδιος αυτοχαρακτηριζόταν «όμηρος δεύτερης γενιάς». Κατάφερε να αγαπάει πολύ τους ανθρώπους και να μη μισεί όσους μίσησαν τους Εβραίους.
Πάντα θυμόμαστε…
Ο πατέρας του στην περίοδο της Γερμανικής Κατοχής διέφυγε στη Μέση Ανατολή. Κατετάγη στον ελληνικό στρατό αλλά συνελήφθη μαζί με άλλους χιλιάδες Έλληνες της Μέσης Ανατολής από τους Άγγλους λόγω των εαμικών του πεποιθήσεων. Όταν επέστρεψε στην Ελλάδα έγινε δικηγόρος.
Ο Σάμης τελείωσε το δημοτικό στο σχολείο της Ισραηλιτικής Κοινότητας της Αθήνας. Ακολούθησε το 2ο Γυμνάσιο Αρρένων, Χέυδεν και Αχαρνών. Και στη συνέχεια το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, όπου ο Γαβριηλίδης – εξαιρετικός ων μαθητής – πέρασε με την πρώτη στη Σχολή Ναυπηγών.
Αριστερός μα όχι ενταγμένος, τον ενδιέφερε πάντα να μαθαίνει, να αφουγκράζεται την κοινωνία. Όχι εξ αποστάσεως, αλλά βαθιά μέσα στα πράγματα της καθημερινότητας.
Υλοποίησε τις ομώνυμες εκδόσεις το 1988, σαν αποτέλεσμα μιας μακράς σχετικής πορείας με αφετηρία τη μεταπολίτευση, όταν δύο χρόνια μετά τα γεγονότα του Πολυτεχνείου στα οποία συμμετείχε ως φοιτητής της σχολής Ναυπηγών, έγινε συνεταίρος του Λουκά Ρηνόπουλου και της Μάρως Στογιαννίδου στο βιβλιοπωλείο «Πλέθρον». Στη συνέχεια συνέβαλε στην εξέλιξή του σε εκδοτικό οίκο, με πρώτη έκδοση τη «Ρεμπέτικη Ανθολογία» του Τάσου Σχορέλη, που έφερε τον Γαβριηλίδη σε επαφή με τον λόγιο τυπογράφο και εκδότη Αιμίλιο Καλιακάτσο και τον κριτικό λογοτεχνίας Αλέξη Ζήρα. Υπήρξε στη συνδιεύθυνση του «Πλέθρον» μέχρι και το 1986.
Αστυνομική λογοτεχνία και ποιήματα
Οι Εκδόσεις Γαβριηλίδης ξεχώριζαν την ποίηση, το δοκίμιο, αλλά και την πεζογραφία. Επέλεγαν να δίνουν το βήμα σε Έλληνες κυρίως συγγραφείς, καθώς και σε πολλούς νέους. Υπηρέτες του βιβλίου και της καλαισθησίας του, το 2011 εγκαταστάθηκαν σε ένα σύγχρονο πολυχώρο και ταυτόχρονα φιλόξενο τόπο συνάντησης στο Μοναστηράκι, ένα σύγχρονο λογοτεχνικό καφενείο, το art bar «Poems n’ Crimes».
Τυπογραφείο, βιβλιοπωλείο, μπαρ και χώρος εκδηλώσεων σ’ ένα πανέμορφο κτίριο του 1850. Εκεί μαγειρεύονταν θεατρικές, εικαστικές, μουσικές και άλλες εκδηλώσεις υπό τη φροντίδα της συντρόφου του Βάσως Κυριαζάκου, σε συνδυασμό της σύγχρονης ψηφιακής εκτύπωσης με την παραδοσιακή, ραφτή βιβλιοδεσία.
Οι Εκδόσεις Γαβριηλίδη υπηρέτησαν τον πολιτισμό αυτού του τόπου με ιδιαίτερη αγάπη και φροντίδα σε ό,τι αφορά τον λόγο. Ο κύριος Γαβριηλίδης ήταν ένας μαχητής, πάντα ευχάριστος, με μια αισιοδοξία στη φωνή, χιούμορ και θετική διάθεση. Ο εμπνευστής των εκδόσεων, Σάμης Γαβριηλίδης, έφυγε από τη ζωή τον Φεβρουάριο του 2020.
Υποστηρίξτε το blog μας με μία δωρεά, πατώντας εδώ
