Σήμερα, στους Θεματοφύλακες Λόγω Τεχνών, φιλοξενούμε την Άννα Κοντολέων με αφορμή το νέο της βιβλίο «Το μεσαιωνικό κάστρο και οι Γίγαντες του Ουρανού». Το έργο κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Διόπτρα και προσκαλεί τους αναγνώστες να εξερευνήσουν έναν πλούσιο κόσμο φαντασίας, όπου ιστορικά στοιχεία και μυθοπλαστικά στοιχεία συνδυάζονται δημιουργικά. Στις σελίδες του βιβλίου, η συγγραφέας αναδεικνύει την ικανότητά της να χτίζει έντονους χαρακτήρες και να σκηνοθετεί συναρπαστικές περιπέτειες, που κρατούν τον αναγνώστη δεμένο με την αφήγηση.
Συνέντευξη
Ρωτάει η Νεκταρία Βαρσαμή-Πουλτσίδη
Κυρία Κοντολέων, τι σας ώθησε να γράψετε το βιβλίο Το μεσαιωνικό κάστρο και οι Γίγαντες του Ουρανού;
Απ.: Η ιστορία του μυθιστορήματος είναι εμπνευσμένη από μια προσωπική μου εμπειρία σ’ ένα μεσαιωνικό κάστρο στην κεντρική Γαλλία, όπου παρακολούθησα μια παράσταση με αρπακτικά πουλιά. Το θέαμα ήταν συναρπαστικό καθώς οι γύπες, οι κουκαμπούρες και οι αετοί πετούσαν πάνω από τα κεφάλια μας και τα φτερά τους σχεδόν άγγιζαν τα μαλλιά μας. Η θέα από εκεί πάνω σου έκοβε την ανάσα. Όταν μου ζητήθηκε να γράψω μια ιστορία μυστηρίου που να διαδραματίζεται σε μια άλλη χώρα, σκέφτηκα αμέσως ότι δεν θα μπορούσα να επιλέξω καλύτερη τοποθεσία.
Πώς προέκυψε η ιδέα της γεωγραφικής εξερεύνησης ως κεντρικού θέματος της ιστορίας;
Απ.: Το μυθιστόρημα είναι ενταγμένο στη σειρά Οι Κατάσκοποι της Γεωγραφίας που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Διόπτρα. Σε κάθε βιβλίο της σειράς, ένας ή περισσότεροι ήρωες ταξιδεύουν σε μια ξένη χώρα όπου γίνονται φίλοι με άλλα παιδιά και λύνουν μαζί ένα μυστήριο. Κεντρικό ρόλο διαδραματίζει η εφαρμογή Πορτολάνος, μια εφαρμογή αφιερωμένη στη γεωγραφία με παιχνίδια, κουίζ γνώσεων, χάρτες, ταξιδιωτικές πληροφορίες και μια λίστα άλυτων μυστηρίων. Στην εφαρμογή υπάρχει και ένα chat όπου οι ήρωες όλων των βιβλίων της σειράς αλληλεπιδρούν μεταξύ τους κι ανταλλάσσουν πληροφορίες για τα μυστήρια που λύνουν. Τα πρώτα πέντε βιβλία της σειράς είναι γραμμένα από την Τζένη Κουτσοδημητροπούλου, τη Μαρία Ρουσάκη, τη Λίνα Μουσιώνη, τη Μάγια Δεληβοριά και τον Κώστα Στοφόρο. Και μόλις κυκλοφόρησε και το έβδομο βιβλίο της σειράς, γραμμένο κι αυτό από την Τζένη Κουτσοδημητροπούλου, του οποίου η ιστορία διαδραματίζεται στη Σκοτία.
Υπάρχει κάποιος ήρωας από το βιβλίο σας που αγαπήσατε λίγο περισσότερο απ’ τους υπόλοιπους; Θα θέλατε να μοιραστείτε μαζί μας μια συγκεκριμένη στιγμή ή μια σκηνή απ’ το βιβλίο που σας έχει αποτυπωθεί στον νου και για ποιον λόγο;
Απ.: Όλοι οι ήρωές μου αλλάζουν καθοριστικά μέσα από την περιπέτεια που ζουν. Απ’ όλους, όμως, με αγγίζει περισσότερο η Μιόβη, ένα έφηβο κορίτσι που έχει μετακομίσει πρόσφατα στη Γαλλία και, καθώς έχει κινητικό πρόβλημα, χρειάζεται να μετακινείται με αναπηρικό αμαξίδιο. Στην αρχή της ιστορίας είναι πολύ κλειστή, λιγομίλητη, απρόσιτη, και ως μεγαλύτερη αντιμετωπίζει τους δύο μικρότερους φίλους της, τον Νάνο και τον Ορέστ, με υπεροψία και λίγη περιφρόνηση. Είναι η άμυνά της, ένας τρόπος να κρύβει την ανασφάλειά της και τη δυσκολία της να εμπιστευτεί τους άλλους και να συνδεθεί μαζί τους. Η σκηνή που μου έχει αποτυπωθεί περισσότερο είναι όταν τα δύο αγόρια βρίσκουν τη Μιόβη στην καρδιά του δάσους, περιτριγυρισμένη από όλων των ειδών τα αρπακτικά πουλιά, να τραγουδάει ένα αστείο παιδικό γαλλικό τραγουδάκι για να τα εξημερώσει.
Πώς επιλέξατε τα ονόματα των χαρακτήρων και τι σημαίνουν για εσάς;
Απ.: Οι τρεις ήρωες είναι εμπνευσμένοι από τρία παιδιά που γνωρίζω, τρεις φίλους που γνωρίστηκαν για πρώτη φορά στη Γαλλία. Έπαιξα λίγο με τα πραγματικά τους ονόματα, αλλάζοντας κάποια σύμφωνα. Ο Νάνος νιώθει λίγο άβολα με το όνομά του, του το κόλλησαν όταν ήταν μικρός γιατί ήταν μικροκαμωμένος κι αυτό αποτέλεσε ένα πλήγμα στην αυτοπεποίθησή του. Στο όνομα Μιόβη εμπεριέχεται η λέξη «μη». Η Μιόβη μεγάλωσε ακούγοντας να της λένε συνέχεια «μη», να την αποτρέπουν από το να δοκιμάσει πράγματα, κι αυτό έχει πληγώσει και τη δική της αυτοπεποίθηση και την εμπιστοσύνη στον εαυτό της. Ίσως της έχει αφήσει και λίγο θυμό μέσα της. Το όνομα Ορέστ είναι η γαλλική εκδοχή του «Ορέστης», που σηματοδοτεί τις δύο ταυτότητες ενός παιδιού με ελληνική καταγωγή που ζει και μεγαλώνει στη Γαλλία.
Διαβάστε την άποψή μας για το βιβλίο: Το μεσαιωνικό κάστρο και οι Γίγαντες του Ουρανού
Ποια στοιχεία θεωρείτε ότι καθιστούν ένα βιβλίο ξεχωριστό στο είδος της παιδικής λογοτεχνίας;
Απ.: Δύσκολη ερώτηση αυτή. Έχει να κάνει και με το αν πρόκειται για εικονογραφημένο ή παιδικό μυθιστόρημα. Στο εικονογραφημένο –εκτός φυσικά από την εικονογράφηση– τα στοιχεία αυτά είναι η δομή, η φαντασία, η ευρηματικότητα και, φυσικά, η αρχική ιδέα και πώς αυτή παίρνει σάρκα και οστά. Το ίδιο και στο μυθιστόρημα, μόνο που εκεί δίνεται μεγαλύτερη έμφαση στην εξέλιξη των χαρακτήρων, στη χρήση της γλώσσας και στις αφηγηματικές τεχνικές. Κάτι που επίσης θεωρώ σημαντικό είναι οι ανατροπές και το χιούμορ, ιδιαίτερα όταν εκφράζεται με στοιχεία σουρεαλιστικά, στα οποία έχω ιδιαίτερη αδυναμία.
Μπορεί η δύναμη της λογοτεχνίας από μόνη της να αναδιαμορφώσει τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι βλέπουν τα βιβλία και την ανάγνωση; Τι πιστεύετε;
Απ.: Οπωσδήποτε η ανάγνωση ενός καλού –στα συστατικά του στοιχεία– βιβλίου μπορεί να εγκαταστήσει μέσα μας την αγάπη για το βιβλίο και την ανάγνωση. Με άλλα λόγια, η εμπειρία με ένα βιβλίο αρκεί για να διαμορφώσει μέσα μας μια άρρηκτη σχέση μαζί του. Το πρόβλημα είναι ότι τα παιδιά χάνουν την επαφή με το βιβλίο κατά τη διάρκεια των σχολικών χρόνων, ταυτίζοντάς το με τα σχολικά συγγράμματα, με αποτέλεσμα να απέχουν πεισματικά από την εμπειρία της ανάγνωσης. Θέλει μεγάλη προσπάθεια για να πειστούν να διαβάσουν ένα βιβλίο. Είναι και η εποχή της παντοδυναμίας των οπτικοακουστικών μέσων που σκιάζει τη γοητεία της γραφής. Καθοριστικός είναι ο ρόλος των εκπαιδευτικών, που μπορούν να ενδυναμώσουν αυτή τη σχέση που βρίσκεται σε κρίση, αλλά και των γονιών. Ποτέ δεν είναι αρκετά μεγάλο ένα παιδί για να καθίσουμε να διαβάσουμε μαζί ένα βιβλίο. Το ότι τα παιδιά μπορούν πια να διαβάζουν μόνα τους δεν σημαίνει ότι πρέπει να σταματήσουμε να διαβάζουμε παρέα. Δεν είναι μια δραστηριότητα που γίνεται από ανάγκη, αλλά από επιλογή. Τους αρέσει να μοιράζονται μαζί μας την ανάγνωση ενός βιβλίου, όπως και το παίξιμο ενός επιτραπέζιου. Το να συνεχίσουμε να τους διαβάζουμε προσφέρει μια ακόμα ευκαιρία στο να συντελεστεί η εμπειρία της ανάγνωσης.
Έχετε κάποιο σχέδιο για συνέχεια της ιστορίας ή άλλα βιβλία που να ακολουθούν τους ίδιους χαρακτήρες σε νέες περιπέτειες;
Απ.: Η ιστορία των τριών φίλων είναι ανοιχτή για συνέχεια, καθώς γίνεται αναφορά σ’ ένα δεύτερο μυστήριο που υπάρχει στην περιοχή και στην πρόθεσή τους να το εξιχνιάσουν. Ωστόσο, η σειρά ακολουθεί μια συγκεκριμένη φιλοσοφία που, προς το παρόν τουλάχιστον, δεν προβλέπει μια νέα περιπέτεια με τους ίδιους ήρωες. Η Τζένη και η Λίνα έγραψαν μια νέα περιπέτεια με νέους ήρωες σε διαφορετική χώρα. Ίσως προταθεί και στους υπόλοιπους συγγραφείς της σειράς να κάνουν το ίδιο – αν και γνωρίζω ότι θα προστεθούν και νέοι συγγραφείς στην παρέα μας. Φαντάζομαι ότι όλα είναι ανοιχτά, εφόσον είναι μια καινούρια σειρά που τώρα αναπτύσσεται και βρίσκει την ταυτότητά της.
Σας ευχαριστώ πολύ για τον χρόνο σας. Καλή δημιουργική συνέχεια.
Επιμέλεια κειμένου: Ζωή Τσούρα
Δημιουργία κεντρικής εικόνας: Νεκταρία Βαρσαμή-Πουλτσίδη
Υποστηρίξτε το blog μας με μία δωρεά, πατώντας εδώ
