Στη σημερινή συνέντευξη στους Θεματοφύλακες Λόγω Τεχνών, ο συγγραφέας Μιχάλης Παπαγεωργίου μας μιλάει με αφορμή την κυκλοφορία του βιβλίου του «Το αίμα της Αμαρυλλίδας», από τις Εκδόσεις Γραφή.
Συνέντευξη
Ρωτάει η Αγγελίνα Παπαθανασίου
Καλησπέρα. Ευχαριστούμε πολύ για τη συνέντευξη που μας παραχωρείτε. Πρόσφατα κυκλοφόρησε το πρώτο σας βιβλίο. Πώς προέκυψε η συγγραφή στη ζωή σας; Ήρθε τυχαία ή ήταν ακόμα ένα όνειρο ζωής που έγινε πραγματικότητα;
Μ.Π.: Εγώ σας ευχαριστώ για τη φιλοξενία. Όλα όσα κάνουμε στη ζωή μας δεν είναι ένα μείγμα τύχης και επιθυμιών; Έτσι και για εμένα η περίπτωση της συγγραφής βρισκόταν κάπου σε λανθάνουσα κατάσταση και απλά έπρεπε να ξυπνήσει. Κάποια στιγμή ανακάλυψα ότι, κυρίως όταν πιέζομαι συναισθηματικά (θετικά ή αρνητικά δεν έχει καμία σημασία), αρχίζουν και κολυμπάνε μέσα μου λέξεις, φράσεις, ακόμα και χαρακτήρες, που προσπαθώ να τους μαζέψω και να τους κάνω ιστορίες. Μου έχει τύχει για παράδειγμα να δω ένα πρόσωπο στο μετρό του Λονδίνου και να φτιάξω ένα μίνι διήγημα. Άρα, ναι, προσπαθώ να πραγματοποιήσω ένα ακόμα όνειρό μου, ενώ ταυτόχρονα όλο αυτό έρχεται από κάποιον άγνωστο εσωτερικό κόσμο.
Πώς θα χαρακτηρίζατε με λίγα λόγια τη σχέση σας με τη μουσική;
Μ.Π.: Η μουσική ήταν και παραμένει η μεγάλη μου αγάπη. Δεν μπορώ να φανταστώ καμία ανθρώπινη λειτουργία και δραστηριότητα χωρίς μουσική υπόκρουση. Τα συναισθήματα που αναδύονται ακούγοντας ένα τραγούδι είναι μοναδικά. Και φυσικά υπάρχουν μελωδίες και στίχοι για όλες τις ώρες της ημέρας και της νύχτας και για όλους τους ανθρώπους. Για κάθε στιγμή και για κάθε διάθεση. Σε ό,τι φάση και αν βρίσκεσαι, υπάρχει η μουσική που μπορεί να την εκφράσει. Ποιος δεν έχει συνδυάσει ένα τραγούδι με μια στιγμή χαράς, με έναν έρωτα ή με μια απογοήτευση;
Νομίζω ότι αυτό είναι μοναδικό και κυρίως αστείρευτο. Ίσως το ίδιο να κάνει και η λογοτεχνία, αλλά θέλει περισσότερο ψάξιμο. Ενώ η μουσική είναι εύκολα και άμεσα προσβάσιμη.
Και φυσικά, η μουσική είναι και ο τόπος δημιουργίας μου, ξεκινώντας από πολύ νεαρή ηλικία με τη δισκογραφική μου εταιρεία που προσπαθεί να αναδείξει ήχους εδώ και 33 χρόνια.
Ποια ήταν η αφορμή για να γεννηθεί «Το αίμα της Αμαρυλλίδας;»
Μ.Π.: Η καθημερινή σύγκρουση με τη ζωή. Ξέρετε η ζωή, ειδικά σήμερα, προσπαθεί να μας απομακρύνει από τον στόχο μας, να μας αποπλανήσει και να χάσουμε την ουσία που είναι η ευτυχία, κάτι απλό και εύκολο κατά βάθος. Αρκεί να εμπιστευτούμε όλα τα συναισθήματα που γεννιούνται ή αναβιώνουν όταν βλέπεις τον ήλιο, τη θάλασσα, όταν εμπιστεύεσαι έναν φίλο, όταν ερωτεύεσαι, όταν θυμώνεις, όταν απογοητεύεσαι κτλ. «Το Αίμα της Αμαρυλλίδας» χτίστηκε από τους ήρωές του και τους έρωτές τους, από τις εικόνες των τόπων, από τις μυρωδιές των φαγητών, από τη ζωή και τον θάνατο και φυσικά από τη μουσική που πλαισιώνει κάθε κεφάλαιο.
Σε κάποιο σημείο του βιβλίου γράφετε: «Υπάρχουν κάποια βιβλία που αν τ’ αρχίσεις, δε σταματάς. Διαβάζονται με μια ανάσα. Μερικά από αυτά δεν τα καταλαβαίνεις, όσες φορές κι αν τα διαβάσεις». Πείτε μας κάποια από τα βιβλία που έχετε διαβάσει κι ανήκουν στην κατηγορία που περιγράφετε.
Μ.Π.: Δύσκολη ερώτηση. Ακόμα και αν κάνω μια λίστα, είμαι σίγουρος ότι όταν διαβάσω τη συνέντευξη θα μετανιώσω για πολλά άλλα βιβλία που δεν συμπεριέλαβα. Για να κατανοήσεις ένα βιβλίο παίζει ρόλο η εποχή, η στιγμή, η ηλικία και η διάθεσή σου. Και δεν είναι βέβαιο ότι θα τα καταφέρεις.
Για παράδειγμα στα 18 μου ο Μπουκόφσκι, ο Μπάροουζ, ο Μπόουλς ή ο Φαντέ ήταν οι μικροί θεοί μου γιατί έγραφαν «βρόμικα» και ατίθασα. Αργότερα προσπάθησα να εκτιμήσω και να καταλάβω τον Μωπασσάν, τον Φλομπέρ, τον Φόουλς και τη Μέρντοχ ή τον Βαλτινό. Όταν άρχισα να ψάχνω για το περιβόητο «νόημα της ζωής» ήρθαν οι Αρχαίοι, ο Καζαντζάκης, ο Μπράντον, ο Όσσο. Τα τελευταία χρόνια κάνω μεγάλη προσπάθεια να ανακαλύψω τι κρύβεται πίσω από την περιγραφικότητα της ιαπωνικής λογοτεχνίας και την αλληγορία των Νοτιαμερικανών.
Βέβαια υπάρχει μια κατηγορία που αποτυπώνει απόλυτα τη φράση που αναφέρετε στην ερώτησή σας. Και αυτή είναι η ποίηση. Είναι πολύ δύσκολο εμείς οι άνθρωποι να συλλάβουμε τη γραφή των Ποιητών. Κάθε φορά που διαβάζω Ελύτη, Σεφέρη, Καβάφη ή Σικελιανό ανακαλύπτω και κάτι. Κάθε φορά, στην κυριολεξία.
Διαβάστε την άποψή μας για το βιβλίο: Το αίμα της Αμαρυλλίδας
Από τις χώρες που έχετε επισκεφτεί ποια ή ποιες έχουν ξεχωριστή θέση στην καρδιά σας;
Μ.Π.: Κάθε χώρα έχει κάτι να σου δώσει, και πιστέψτε με δεν το λέω με καμία διάθεση διπλωματίας. Το πιστεύω. Γι’ αυτό και τα ταξίδια ανοίγουν τον νου και μας βγάζουν στιγμιαία από τη μικρότητά μας. Υπάρχουν άπειρα μέρη κρυμμένα, έξω από κάθε κλισέ, υπάρχει για παράδειγμα στην Κένυα μια παραλία που είναι εφάμιλλη της Καραϊβικής. Νομίζω πάντως ότι οι ωραιότερες χώρες είναι αυτές που πρόκειται να επισκεφτεί κάποιος.
Μπορεί να κυκλοφόρησε πρόσφατα το βιβλίο σας, αλλά υπάρχουν αυτή την περίοδο νέοι ήρωες που σας βασανίζουν γλυκά περιμένοντας υπομονετικά να πάρουν σάρκα και οστά;
Μ.Π.: Όχι μόνο με βασανίζουν, αλλά με ξυπνάνε μέσα στη νύχτα και απαιτούν να αποκτήσουν ζωή από μελάνι. Και μάλιστα κάποιοι είναι και τόσο αυθάδεις και εγωιστές, που δεν τους αρκούν οι δικές τους σελίδες, αλλά προσπαθούν να τρυπώσουν και σε άλλες ιστορίες και προσπαθώ να τους τιθασεύσω. Αυτή τη στιγμή «δουλεύω» ένα νέο μυθιστόρημα (νομίζω πως έχει ολοκληρωθεί αλλά μόνο στο κεφάλι μου) και αρκετές αυτοτελείς μικρές ιστορίες που μπλέκουν πρόσωπα και πράγματα.
Έχουν προγραμματιστεί παρουσιάσεις του βιβλίου σας το επόμενο χρονικό διάστημα;
Μ.Π.: Το καλοκαίρι είναι ιερό για όλους μας. Ειδικά στην Ελλάδα που τίποτα δεν πρέπει να διαταράσσει τον ήλιο μας και τη θάλασσα. Πιστεύω ότι εξαιτίας αυτών των δύο το dna μας έχει χρωματιστεί με ένα χρώμα, ίσως και μοναδικό στον πλανήτη. Όλοι χρειαζόμαστε αυτή την ενέργεια, ειδικά μετά από όλα αυτά που ζήσαμε και γι’ αυτά που έρχονται, που πολύ φοβάμαι ότι θα είναι εξίσου βάρβαρα. Άρα λοιπόν προτείνω να διαβάσουμε όλοι μας μερικά καλά βιβλία και ελπίζω οι αναγνώστες σας να βρουν ενδιαφέρον και το «Αίμα της Αμαρυλλίδας». Οι παρουσιάσεις έρχονται από Σεπτέμβριο. Και μην ξεχνάτε ότι υπάρχει και η μουσική που συνοδεύει κάθε κεφάλαιο του βιβλίου.
Λίγο πριν ολοκληρώσουμε τη συνέντευξη, θα θέλατε να πείτε κάτι στους αναγνώστες μας;
Μ.Π.: Η ψυχή τρέφεται με μουσική, φως, χρώματα και αγάπη. Να την ταΐζετε ανελλιπώς και μάλιστα λαίμαργα.
Σας ευχαριστώ πολύ για τον χρόνο σας. Καλή δημιουργική συνέχεια.
Μ.Π.: Εγώ σας ευχαριστώ.
Επιμέλεια κειμένου: Ζωή Τσούρα
Επεξεργασία εικόνας: Νεκταρία Βαρσαμή-Πουλτσίδη
