Συνέντευξη – Χρήστος Δασκαλάκης
Σήμερα, στους Θεματοφύλακες Λόγω Τεχνών, φιλοξενούμε τον συγγραφέα Χρήστο Δασκαλάκη, με αφορμή το νέο του παραμύθι με τον τίτλο «Το Γονεοτροφείο», που κυκλοφορεί από τις Eκδόσεις Άγκυρα.
Ρωτάει η Αγγελίνα Παπαθανασίου
Συνέντευξη
Αρχικά, θα ήθελα να μας πείτε, πιστεύετε πως βοηθάει η ανάγνωση παραμυθιών σε μια δύσκολη προσωπική ή κοινωνική περίοδο;
Χρ.Δ.: Πιστεύω βοηθάει πολύ. Τα παραμύθια έχουν την ικανότητα να σε ταξιδεύουν για λίγο σε έναν κόσμο ασφαλή, φωτεινό και ελπιδοφόρο. Αν, λοιπόν, βοηθάει εμάς τους ενήλικες, φανταστείτε πόσο καλό κάνει στην ψυχή των παιδιών.
Διαβάζετε ο ίδιος παραμύθια; Πώς νιώθει όμως κάποιος που γράφει ο ίδιος παραμύθια;
Χρ.Δ.: Βεβαίως. Διαβάζω και συλλέγω παράλληλα. Ελλήνων και ξένων συγγραφέων.
Νιώθει ότι μπορεί να δημιουργήσει έναν κόσμο που ο ίδιος θεωρεί πιο δίκαιο, πιο τρυφερό, πιο ανθρώπινο. Προσωπικά, μου δίνει τη δυνατότητα να ζήσω εμπειρίες και να νιώσω συναισθήματα που δεν είχα την ευκαιρία να ζήσω ως παιδί.
Το «Γονεοτροφείο» κυκλοφόρησε πριν λίγο καιρό από τις Εκδόσεις Άγκυρα. Ποιες οι πρώτες εντυπώσεις που πήρατε από τους αναγνώστες;
Χρ.Δ.: Ξέρετε, η μεγαλύτερη χαρά για εμένα ως συγγραφέα είναι όταν ακούω τις εντυπώσεις των γονέων και εκπαιδευτικών. Και με το «Γονεοτροφείο» νιώθω μια ιδιαίτερη συγκίνηση, γιατί η τρυφερή του ιστορία είχε πολλά να πει, όχι μόνο στα παιδιά, αλλά και στους γονείς τους. Και επειδή από την αρχή ήθελα να γράψω ένα παραμύθι που να αφορά και εμάς τους ενήλικες, νιώθω ευλογημένος που τα καταφέραμε.
Υπάρχει αγωνία κατά την κυκλοφορία ενός καινούργιου βιβλίου;
Χρ.Δ.: Φυσικά και υπάρχει. Το «Γονεοτροφείο», φανταστείτε, το δουλεύαμε δύο χρόνια μέχρι να πάρει την τελική του μορφή. Συζητήσεις με ψυχολόγους, εκπαιδευτικούς, επιμελητές, εικονογράφηση, στήσιμο, αλλαγές, μια διαδικασία που μας πήρε παραπάνω χρόνο από τον προβλεπόμενο. Επομένως, με τόση δουλειά από πίσω, θέλεις αυτή η προσπάθεια να έχει θετική αποδοχή.
Ποια είναι τα εφόδια ενός καλού παραμυθιού; Τα σκληρόδετα παραμύθια είναι από μόνα τους μια ακριβή παραγωγή. Νιώθετε ως συγγραφέας ότι έχετε κάνει ποτέ εκπτώσεις στο έργο σας προς όφελος του κέρδους;
Χρ.Δ.: Μια καλογραμμένη ιστορία, που να σου αφήνει μια γλύκα στην καρδιά στο τέλος της ανάγνωσης, και μια εικονογράφηση που να σου κεντρίζει το ενδιαφέρον.
Ευτυχώς δεν χρειάστηκε ποτέ να τεθεί ένα τέτοιο θέμα στη δική μου πορεία. Το μεγάλο κόστος παραγωγής, ειδικά όταν το βιβλίο τυπώνεται στην Ελλάδα, πέφτει πάντα στις πλάτες του εκδοτικού οίκου. Οι εκδόσεις Άγκυρα επιλέγουν να τυπώνουν τα βιβλία τους στην Ελλάδα, επομένως, μαζί με το σκληρό εξώφυλλο και το κόστος μιας καλής εικονογράφησης, το «φορτίο» είναι αρκετά βαρύ.
Έχει ο συγγραφέας λόγο στην επιλογή του εικονογράφου που θα «ντύσει» το βιβλίο του; Πόσο εύκολο είναι, δεδομένων των συνθηκών, να κάνει επιτυχία ένας συγγραφέας παιδικής λογοτεχνίας στην Ελλάδα;
Χρ.Δ.: Αν η σχέση με τον εκδότη του είναι καλή, αν πιστεύει και επενδύει σε εσένα, τότε ναι, έχει! Προσωπικά έχω υπάρξει τυχερός, διότι οι εκδόσεις Άγκυρα δεν έκαναν καμία έκπτωση στην περίπτωσή μου. Απεναντίας, νιώθω ευγνώμων που και στα δύο τελευταία βιβλία μου επιστράτευσαν τους πιο ταλαντούχους και πολυβραβευμένους εικονογράφους αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα, χωρίς να σκεφτούν το μεγάλο κόστος. Την εικονογράφηση του «Γονεοτροφείου» υπογράφει ο δύο φορές βραβευμένος με Κρατικό Βραβείο Εικονογράφησης, Βασίλης Παπατσαρούχας. Για αυτό και το συγκεκριμένο βιβλίο έχει για εμένα μια άκρως καλλιτεχνική και συλλεκτική αξία.
Υπάρχουν δύο είδη επιτυχίας. Η επιτυχία της προβολής (τηλεοπτικές συνεντεύξεις, ραδιόφωνο, δημόσιες σχέσεις) και υπάρχει και η επιτυχία των πωλήσεων. Το πρώτο μπορείς με αρκετή προσπάθεια να το καταφέρεις. Το δεύτερο είναι καθαρά θέμα αναγνωστών, το κατά πόσο δηλαδή το έργο σου είναι από μόνο του καλό αρκετά για να αγαπηθεί. Και φυσικά, υπάρχει η περίπτωση να κατακτήσεις και τα δύο είδη επιτυχίας!
Εσείς βιώσατε κάποιο από τα δύο αυτά είδη επιτυχίας; Η πορεία των βιβλίων σας και οι επανεκτυπώσεις τους δείχνουν ότι έχετε πιστούς αναγνώστες. Πώς «χτίστηκε» αυτή η σχέση;
Χρ.Δ.: Είμαι το πλέον ακατάλληλο άτομο για δημόσιες σχέσεις. Μπορώ εύκολα να το κάνω για τους άλλους, αλλά μοιάζει ακατόρθωτο για εμένα. Ακόμη δουλεύω το πώς θα μπορώ, χωρίς να τρέμω, να μιλάω στις προσωπικές παρουσιάσεις των βιβλίων μου. Μου είναι εύκολο όμως, ευτυχώς, να επικοινωνώ γραπτώς. Με βάση λοιπόν όσα λένε οι εκδότες μου και όσα δείχνουν τα στοιχεία, φαίνεται πως ανήκω στο δεύτερο είδος.
Αυτό που θα μπορούσα να σκεφτώ είναι ότι μάλλον έδωσα σε αυτή τη «σχέση» χώρο και χρόνο. Ότι ποτέ δεν βιάστηκα για κάτι. Το πρώτο μου βιβλίο ήταν η ποιητική συλλογή «Η στιγμή που θα φεύγω» και εκδόθηκε το 2012, όταν ήμουν 35 ετών. Τώρα είμαι 43 και έχω πέντε προσωπικά βιβλία (συν ένα συλλογικό) στο ενεργητικό μου. Νομίζω λοιπόν ότι ο «χρόνος» ήταν το εφόδιό μου για να χτιστεί αυτή η σχέση με τους αναγνώστες. Να δίνεις δηλαδή το περιθώριο στους ανθρώπους να σε γνωρίσουν και να έχεις τον χρόνο να τους γνωρίσεις και εσύ. Ακριβώς όπως συμβαίνει στις βαθιές φιλίες. Νιώθω ευλογημένος που οι αναγνώστες που αγοράζουν τα βιβλία μου είναι τόσο ξεχωριστοί άνθρωποι. Άνθρωποι δοτικοί, ευαίσθητοι, ευγενικοί, που με στηρίζουν διακριτικά, και κυρίως, που μιλάμε την ίδια γλώσσα. Τεράστιο δώρο!
Επομένως να φανταστούμε ότι θα αργήσει το επόμενο βήμα σας; Για τι είδους αναγνώστη είναι λοιπόν αυτό το παραμύθι;
Χρ.Δ.: Σίγουρα. Το «Γονεοτροφείο» είναι το καινούργιο μέλος της οικογένειας και μόλις τώρα ξεκίνησε το ταξίδι του. Οπότε του αξίζει όλη η προσοχή μου.
Δύσκολη ερώτηση. Να πω αρχικά ότι δεν είναι μόνο ένα παραμύθι για παιδιά. Είναι και για κάθε ενήλικα που ένιωσε τα «πρέπει» του κόσμου στην πλάτη του, που ένιωσε να χάνει το κουράγιο και την υπομονή του. Είναι για τον κάθε γονέα που προσπαθεί για το καλύτερο, για τον κάθε γονέα που με τόσο ζήλο και αυτοθυσία παλεύει με τον δικό του τρόπο να προσφέρει όσα έχει και μπορεί. Είναι μια ιστορία διαφορετική, γεμάτη τρυφερότητα, χιούμορ, αισιοδοξία και μυρωδιά από μαμά…
Δείτε όλες τις εικόνες του βιβλίου εδώ:
Επιμέλεια κειμένου: Ζωή Τσούρα
