Τα λουλούδια της Χιροσίμα. Θυμάμαι μικρή (μικρή… έφηβη εννοώ, νεότερη, όχι παιδί) είχα ένα βιβλίο που το λέγανε “Τα παιδιά της Χιροσίμα“. Ήταν μια συλλογή από εκθέσεις παιδιών που είχαν επιβιώσει από την έκρηξη της ατομικής βόμβας, γραμμένες λίγα χρόνια μετά.
Προσωπική άποψη: Βίκυ Ζηλιασκοπούλου
Ήταν η πρώτη επαφή που είχα με την αγριότητα του θέματος, ακόμα κι αν οι περισσότερες εκθέσεις ήταν παιδιών που ήταν τόσο μικρά τότε, ώστε οι αναμνήσεις τους να είναι ελάχιστες. Όλες όμως είχαν κοινά σημεία: τρόμος, πόνος, θάνατος και παρενέργειες για πολλά, πολλά χρόνια. Για να μην αναφέρω τις ελάχιστες εκθέσεις παιδιών που όταν έπεσε η βόμβα ήταν λίγο μεγαλύτερα (αν θυμάμαι καλά, το πιο μεγάλο παιδί πρέπει τότε να ήταν γύρω στα δέκα) που θυμούνταν και μοιράστηκαν αναλυτικές αναμνήσεις… Νομίζω ακόμη μπορώ να ανακαλέσω ατόφια κομμάτια από τις διηγήσεις στο μυαλό μου, αν και έχουν περάσει χρόνια που ‘χω χαμένο κάπου το βιβλίο, μάλλον έφυγε “δανεικό και αγύριστο”.
Λοιπόν, μέχρι σήμερα που διάβασα “Τα λουλούδια της Χιροσίμα” δεν είχε πέσει στην αντίληψή μου κάποιο βιβλίο με ανάλογη θεματολογία. Μάλλον το θέμα είναι πολύ βαρύ για να ασχοληθεί ο κόσμος της λογοτεχνίας μαζί του. Είναι πολύ λίγες σελίδες, καταφέρνει όμως να μεταφέρει τα μηνύματα που πρέπει. Ένας Αμερικάνος πηγαίνει στη Χιροσίμα δεκαπέντε χρόνια μετά τη ρίψη της βόμβας και μένει ως οικότροφος στο σπίτι της αφηγήτριας. Αυτή, Γιούκα είναι το όνομά της, στην αρχή δεν θέλει να τον φέρει σε δύσκολη θέση και συνεπώς δεν μιλά ούτε για τον φριχτό θάνατο της μητέρας της από τη βόμβα, ούτε για όσα είδε και έζησε εκείνη τη μέρα. Κρύβει επιμελώς ακόμα και τις πληγές που έχει στο σώμα της. Σιγά σιγά όμως ο Σαμ (ο Αμερικάνος) μαθαίνει τα πάντα και συνειδητοποιεί το βάθος της καταστροφής που προκλήθηκε.
Όπως κι αν έχει το πράγμα, δε θέλω ν’ ανακαλύψει ο Αμερικάνος πως η παλιά Χιροσίμα ζει ακόμα. Για μας υπάρχει μια άλλη πόλη κι ο παλιός πληθυσμός, καμένος ή σκορπισμένος εδώ κι εκεί, ζει ακόμα σε τρώγλες που οι ξένοι δεν βλέπουν ποτέ.
Αυτό που διαφοροποιεί το συγκεκριμένο βιβλίο από τα υπόλοιπα που αναφέρονται σε πόλεμο (οποιονδήποτε πόλεμο) είναι ο τρόπος που είναι γραμμένο. Με ηρεμία και μπορώ να πω με ευγένεια, η Γιούκα μας μεταφέρει σιγά σιγά στον κόσμο των Ιαπώνων στις αρχές της δεκαετίας του ’60, όπου η ευγένεια και η διακριτικότητα κυριαρχούν και οι τρόποι του Αμερικάνου τούς φαίνονται περίεργοι και αδιάκριτοι. Μου άρεσε πάρα πολύ ο τρόπος που περιέγραψε τον χαμένο για πάντα εκείνο κόσμο, άσχετα αν μου φαίνεται αδιανόητο και ακατανόητο το πόσο πολύ θεωρούσαν ότι έπρεπε να κρύβουν τα συναισθήματά τους. Μέσα στις ελάχιστες σελίδες του βιβλίου υπάρχουν πάρα πολλά στοιχεία της ζωής, της καθημερινότητας και της κουλτούρας των Ιαπώνων, και μάλιστα δίνονται με απλό και πολύ όμορφο τρόπο.
Δεν θα έλεγα τι σκέφτομαι ούτε για μια δεκάρα, ούτε και για ένα εκατομμύριο γιεν. Όταν ήμουν παιδί ό,τι και να πέρναγε από το κεφάλι μου το ‘λεγα. Στα έξι χρόνια μου όμως, η μητέρα μου μ’ έμαθε καλούς τρόπους. Τι είναι καλύτερο, αναρωτιέμαι, να τα λέω όλα δυνατά κατά το δυτικό τρόπο ή να κρατάω τις σκέψεις μου μυστικές; Ομολογώντας κανείς τα συναισθήματά του, κινδυνεύει να χάσει το πρόσωπό του, με το να τα κρύβει όμως μπορεί να προκαλέσει τρομαχτικούς πόνους στο στομάχι του.
Όσον αφορά τις συνέπειες της ατομικής βόμβας, δεν χρειάζεται να πω πολλά. Γράφει μέσα όσα πρέπει να ειπωθούν, αφήνει όμως και πολλά στη φαντασία. Τα γεγονότα εκείνα δεν χρειάζονται περιγραφή και ανάλυση, ούτε καν ιδιαίτερη φαντασία, τα πράγματα ήταν όσο άσχημα φαντάζεστε και ίσως ακόμα χειρότερα, και συνέχισαν να είναι καταστροφικά για δεκαετίες, το ξέρουμε τώρα πια.
Σίγουρα προτείνω να το διαβάσετε, είναι από τα βιβλία που σε έναν ιδανικό κόσμο θα ήταν πιο γνωστά στο ευρύ κοινό.
Περίληψη: Ένας Αμερικανός ανυποψίαστος για το συνεχιζόμενο μαρτύριο των θυμάτων της Βόμβας, μπαίνει οικότροφος σ’ ένα γιαπωνέζικο σπίτι. Η νεαρή οικοδέσποινα προσπαθεί με κάθε τρόπο να του κρύψει τα φριχτά της εγκαύματα και να του κρύψει πως και όλα τα άλλα μέλη της οικογένειας έχουν μέσα τους το θάνατο. Ο Αμερικανός μας, ανακαλύπτει σιγά-σιγά το δράμα που παίζεται γύρω του και συνειδητοποιεί το μερίδιο της ευθύνης που του αναλογεί. Η νεαρή Γιούκα-σαν με την αφήγησή της, όπου εναλλάσσονται στιγμές τρόμου με στιγμές αγάπης κι ανθρωπιάς, δεν κατηγορεί κανένα. Ωστόσο το βιβλίο είναι τελικά το πιο αδυσώπητο κατηγορητήριο για τη βαρβαρότητα του ατομικού Πολέμου.
Στοιχεία βιβλίου
Τίτλος: Τα λουλούδια της Χιροσίμα (The flowers of Hiroshima)
Συγγραφέας: Edita Morris
Μετάφραση: Νικηφόρος Βρεττάκος
Εκδόσεις: Θεμέλιο
Σελίδες: 150
Ημερομηνία έκδοσης: Μάρτιος 2008
ISBN: 960-310-119-2
Επιμέλεια κειμένου: Ζωή Τσούρα
