Το Λουλούδι της Θάλασσας είναι ένα ιστορικό-αισθηματικό μυθιστόρημα που μας ταξιδεύει στην κορυφή του κόσμου, στις παγωμένες ερημιές της Αρκτικής.
Προσωπική άποψη: Ζωή Τσούρα
Οι δύο πρωταγωνιστές του μυθιστορήματος ζουν κατά τη βικτωριανή εποχή (μέσα του 19ου αιώνα), σε δύο εντελώς διαφορετικές κοινωνίες και περιοχές του πλανήτη. Στο Λονδίνο, ο Τζέιμς είναι ένας Άγγλος ευγενής που ασφυκτιά μέσα στον συντηρητισμό της βρετανικής κοινωνίας και τους κανόνες του αυστηρού πατέρα του. Οι προοδευτικές ιδέες του και η ευαισθησία του χαρακτήρα του, η οποία δεν συνάδει με το αντρικό πρότυπο της εποχής, τον καθιστούν διαφορετικό, τον οδηγούν στην απομόνωση και τη μελαγχολία, καθώς στερείται κατανόησης και αποδοχής.
Στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, η Νανούκ ζει στην παραδοσιακή κοινωνία των Ινουίτ της Αρκτικής. Συμπτώσεις που ερμηνεύονται με θρησκευτικό τρόπο από τη φυλή έχουν προσφέρει στη Νανούκ μία ξεχωριστή ελευθερία, καθώς της επιτρέπεται να κυνηγά μαζί με τους άντρες, η μοναδική γυναίκα που κατέχει τέτοια τιμή. Απολαμβάνει τον σεβασμό της φυλής, ωστόσο ούτε αυτά είναι ικανά να την προστατεύσουν από αυτό που νοείται ως μοίρα μίας γυναίκας: να παντρευτεί και να φέρει στον κόσμο παιδιά, κι ας είναι με έναν άνθρωπο που της έχει επιβληθεί αντί να τον έχει επιλέξει.
Ο Τζέιμς θέλει να θεραπεύει, να ανακουφίζει τον πόνο των ανθρώπων. Η Νανούκ θέλει να κυνηγά, να συνεισφέρει στην επιβίωση της φυλής της με τον τρόπο που επιλέγει η ίδια. Χιλιάδες χιλιόμετρα τους χωρίζουν, μα τους ενώνει η μοναξιά του διαφορετικού, του ανθρώπου που είναι πέρα και μπροστά από την εποχή του, του ανθρώπου που διεκδικεί να είναι ελεύθερος, που παλεύει για τον χώρο να αναπνέει και να είναι ο εαυτός του. Ένα ταξίδι προς αναζήτηση δύο εξαφανισμένων πλοίων, θα τους φέρει κοντά, αλλάζοντας για πάντα τη ρότα των ζωών τους.
Μαζί τους έμαθε να διαβάζει τον καιρό και να αναγνωρίζει τον Πολικό Αστέρα που από αιώνες υπήρξε το αστέρι όλων των θαλασσινών, το μόνο σταθερό πράγμα στον άστατο κόσμο τους. Έμαθε να αναγνωρίζει τους αστέρες που τον περιπολούν, άκουσε ιστορίες για παλάτια θαμμένα στα βάθη των ωκεανών, για θαλάσσια τέρατα που στρίγκλιζαν στην άβυσσο, για ναυάγια που στα φινιστρίνια τους σεργιανούν πεινασμένες σμέρνες, για εκδικητικές γοργόνες και για αμέτρητα νεκροταφεία καραβιών. Μοιράστηκε μαζί τους μουσικές και γέλια, αισθάνθηκε τον εαυτό του για πρώτη φορά στη ζωή του ουσιαστικά ζωντανό.
Θεωρώ το Λουλούδι της Θάλασσας ένα ιδιαίτερο βιβλίο. Δεν πρόκειται για κάποια ιστορική περιπέτεια ή εξερευνητικό μυστήριο: η ιστορία του «Terror» και του «Erebus» και το γεγονός ότι η αποστολή του Τζέιμς σαλπάρει προς αναζήτησή τους δεν παίζει σημαίνοντα ρόλο στην πλοκή (θα μπορούσαν να ψάχνουν οποιοδήποτε πλοίο ή ακόμα και κανένα, να έχουν ταξιδέψει σε αυτές τις περιοχές για οποιονδήποτε άλλο λόγο). Βασικός άξονας είναι μεν η αγάπη του Τζέιμς και της Νανούκ, αλλά ούτε αμιγώς αισθηματικό μυθιστόρημα μπορώ να το χαρακτηρίσω χωρίς να του στερώ αδίκως πολλά. Θα έλεγα ότι τελικά «πρωταγωνιστής» του βιβλίου –η κινητήριος δύναμή του– δεν είναι ούτε η πλοκή ούτε οι χαρακτήρες: πρωταγωνιστής αναδεικνύεται η φύση, το περιβάλλον, οι περιγραφές, οι ιδέες, και τα συναισθήματα που εμπνέουν όλα αυτά στον αναγνώστη.
Το Λουλούδι της Θάλασσας είναι ένα βιβλίο που το διαβάζει κάποιος που θέλει να καθίσει αναπαυτικά και να παραδώσει τον εγκέφαλό του σε μία αισθητηριακή απόλαυση που διαρκεί 379 σελίδες, γεμάτες εικόνες, αρώματα, ήχους, υφές και γεύσεις. Η ιστορία διαθέτει μία διαφορετική αφηγηματική ποιότητα: είναι πραγματικά ένα παραμύθι. Ένα παγωμένο παραμύθι, νωχελικό και μαγικό σαν τους ιριδισμούς του Βόρειου Σέλαος. Έτσι ρέει, έτσι δομείται, έτσι διαβάζεται, έτσι σε παρασέρνει. Η αφήγηση επικρατεί και οι διάλογοι είναι ελάχιστοι. Απεκδύεσαι τις αλυσίδες της πλοκής και τις νόρμες της μυθιστορηματικής δομής, και απλά απολαμβάνεις τον πλούτο και την απαράμιλλη εξύφανση της γλώσσας. Η αγάπη της συγγραφέα για την ιστορία είναι έκδηλη στο πόση έρευνα και λεπτομέρεια έχει ενσωματώσει στα πάντα. Έχει τέτοιο ταλέντο στη μεταφορά της εικόνας, που νιώθεις πραγματικά ότι βλέπεις, ακούς, μυρίζεις ό,τι σου περιγράφει.
Γεύομαι στη γλώσσα μου αργά το τελευταίο κομμάτι σοκολάτας που μου ‘χει απομείνει. Σιγομουρμουρίζω κάποιο σονέτο του Σαίξπηρ: «…πόσο σκοτάδι έχω νιώσει, πόσα ρίγη, πόσο Δεκέμβρη σε τοπία ερημωμένα…».
Κι αφήνω τη σκέψη μου να με ταξιδέψει μακριά, σε κάποιο ζεστό καλοκαίρι.
Καθώς ο Τζέιμς μαθαίνει τον τρόπο ζωής των Ινουίτ, ο αναγνώστης αισθάνεται θαυμασμό και δέος για αυτό το κομμάτι του πλανήτη, μελαγχολία για τη φύση που καταστρέφεται και τις κουλτούρες που χάνονται, αλλά και οργή για την απληστία και τη σκληρότητα του δυτικού ανθρώπου, που και τότε όπως και σήμερα, ισοπεδώνει τα πάντα στο διάβα του, κινούμενος από ένα υπερφουσκωμένο Εγώ, παραταϊσμένο με βολικές θρησκευτικές πεποιθήσεις μεγαλείου, το οποίο πιστεύει ότι του ανήκουν δικαιωματικά τα πάντα.
Καταληκτικά, ένα πανέμορφα γραμμένο και έντονα συναισθηματικό παραμύθι, γλυκό και πικρό συνάμα, που γοητεύει με τον λυρισμό του και χαρίζει στον αναγνώστη του απλόχερα γνώσεις, συναισθήματα και προβληματισμούς.
Περίληψη: Βασισμένο στην πραγματική ιστορία της έρευνας για την ανεύρεση του «Terror» και του «Erebus», των μυθικών πλοίων μιας καταραμένης αποστολής, που χάθηκαν πριν από 175 χρόνια.
Αρκτικός Κύκλος, 1848
Ο Τζέιμς έχει ανατραφεί με τους εθιμοτυπικούς κανόνες της βικτοριανής αριστοκρατίας. Επαναστατώντας ενάντια σε κατεστημένα, αναλαμβάνει χειρουργός στο εξερευνητικό «Sea Flower» και σαλπάρει από τον Τάμεση προκειμένου να εντοπίσουν δύο αγνοούμενα πλοία του βρετανικού στόλου. Το μόνο που ονειρεύεται είναι να είναι ελεύθερος.
Η Νανούκ μεγάλωσε πάνω σε ένα έλκηθρο καμωμένο από οστά φάλαινας, μετακινούμενη στην αχανή πεδιάδα της Αρκτικής. Στον τόπο αυτό έμαθε να χορεύει ακολουθώντας το ελεύθερο πέταγμα των πουλιών, το κολύμπι των σολομών και τον ερωτικό χορό των φαλαινών. Νιώθει ελεύθερη, ώσπου στη ζωή της εισβάλλει ο λευκός δαίμονας. Η Νανούκ και ο Τζέιμς μεγάλωσαν κοιτώντας ο ένας στην Ανατολή και ο άλλος προς τη Δύση. Όμως τα βλέμματά τους συναντήθηκαν κάπου στη μέση του Ατλαντικού πολύ πριν συναντηθούν οι ίδιοι.
Στοιχεία βιβλίου
Τίτλος: Το Λουλούδι της Θάλασσας
Συγγραφέας: Νάγια Δαλακούρα
Εκδόσεις: Κλειδάριθμος
Ημερομηνία έκδοσης: 19/01/2022
Σελίδες: 384
ISBN: 978-960-645-250-5