Στο βιβλίο της «Μικρές Ιστορίες της Λέσβου», η κ. Στέλλα Καρνά μας οδηγεί σε ένα ιδιαίτερο ταξίδι πίσω στον χρόνο, στο πανέμορφο νησί της Λέσβου.
Προσωπική άποψη: Ζωή Τσούρα
Πρόκειται για μία συλλογή σύντομων διηγημάτων, όλα τους ψηφίδες της καθημερινότητας μίας παλαιότερης εποχής. Μας προσκαλεί να ρίξουμε μία ματιά σε συνήθειες που είτε δεν υπάρχουν πια με τον ίδιο τρόπο είτε έχουν ήδη εκλείψει στη σύγχρονη εποχή, όπως για παράδειγμα ο αργαλειός, το πλύσιμο των λιόπανων, το ψήσιμο του ψωμιού και του φαγητού στα κάρβουνα, το αλώνισμα. Οι περισσότερες έχουν και μία εύθυμη νότα, περιγράφοντας αναποδιές, φάρσες και παρεξηγήσεις που δεν μπορούν παρά να σε κάνουν να χαμογελάσεις.
Το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του βιβλίου είναι ότι είναι γραμμένο αποκλειστικά στο γλωσσικό ιδίωμα της Λέσβου, και πιο συγκεκριμένα –γιατί από περιοχή σε περιοχή υπάρχουν διαφοροποιήσεις– στην ντοπιολαλιά του Πολιχνίτου.
Άντι να μαζιφτούμι
να κουβιντιάσουμι,
για τα παλιά να πούμι
τσι να γιλάξουμι.
Πάρτι του καριγκλί σας
του μπάμπαλου, του τσόλ’,
‘λάτι να σαματέβγουμι
καθημιρ’νή τσι σκόλ’.
Η μεταφορά του προφορικού αυτού ιδιώματος σε γραπτό λόγο από τη συγγραφέα πρέπει να ήταν άθλος, πραγματικά. Έχω ζήσει πέντε χρόνια στη Μυτιλήνη και ομολογώ ότι ακόμη και σήμερα τα μισά καταλαβαίνω όταν μου μιλάνε στις ντοπιολαλιές του νησιού, αλλά όταν τα έβλεπα γραπτά ήταν εύκολο να τα καταλάβω. Άπαξ και διαβάσεις λίγο και συνηθίσεις το μοτίβο του ιδιώματος, μετά θεωρώ ότι μπορεί να διαβαστεί και από κάποιον που δεν έχει μεγάλη εξοικείωση με αυτό. Η συγγραφέας, άλλωστε, παρέχει υποσημειώσεις όπου εξηγούνται κάποιες πιο δυσνόητες λέξεις και όροι. Στις σελίδες θα βρει ο αναγνώστης και νοσταλγικές ασπρόμαυρες φωτογραφίες από λευκώματα και από το προσωπικό αρχείο της συγγραφέως.
Οι Μικρές Ιστορίες της Λέσβου της κ. Καρνά έχουν ιδιαίτερη αξία σε μια εποχή που το παρελθόν σβήνει και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά κάθε τόπου εξαφανίζονται. Τα γλωσσικά ιδιώματα είναι κομμάτι μίας πολιτιστικής ποικιλότητας και κληρονομιάς που γινόμαστε φτωχότεροι όταν χάνουμε. Εύχομαι το βιβλίο της να δημιουργήσει σε νέους αναγνώστες το ενδιαφέρον να γνωρίσουν καλύτερα τη μοναδική Λέσβο –την οποία, όσοι τη ζήσαμε έστω και για λίγο, την κουβαλάμε πάντα μέσα μας– και επίσης εύχομαι να αγκαλιαστεί στο ίδιο το νησί ως κομμάτι της μεγάλης λογοτεχνικής δυναμικής του.
Περίληψη: Εύθυµες, αυτοτελείς ιστορίες καθηµερινότητας, γραµµένες σε τοπικό ιδίωµα της Λέσβου. Την αφορµή αποτέλεσε µια φωτογραφία που είχε τραβήξει η ίδια η συγγραφέας πριν σαράντα χρόνια και απεικονίζει γειτόνισσές της κατά τη διάρκεια εργασιών προετοιµασίας για τον αργαλειό.
Παραστάσεις από τα παιδικά και εφηβικά της χρόνια ζωντανεύουν τις συνήθειες, τα ήθη και τα έθιµα του τόπου που µεγάλωσε. Ανοίγει ένα τεράστιο παράθυρο στο παρελθόν, όπου µπροστά µας εκτυλίσσονται ιστορίες µε λέξεις και εικόνες του τότε µέχρι και σήµερα.
Πετυχαίνει να παντρέψει το χθες µε το σήµερα, επιθυµώντας τα κείµενά της να βρεθούν στα χέρια νέων ανθρώπων και µέσα από τις εικόνες που παραθέτει, να διατηρηθεί το τοπικό ιδίωµα της περιοχής, ως έκφραση της γλωσσικής ποικιλοµορφίας, και κοµµάτι της πολιτιστικής κληρονοµιάς της Λέσβου.
Στοιχεία βιβλίου:
Τίτλος: Μικρές Ιστορίες της Λέσβου
Συγγραφέας: Στέλλα Καρνά
Εκδόσεις: iWrite
Ημερομηνία έκδοσης: 01/2021
Σελίδες: 134
ISBN: 978-960-627-211-0
Υποστηρίξτε το blog μας με μία δωρεά, πατώντας εδώ
