Η μυρωδιά της αλμύρας, το βουητό των βαποριών και το φως που γέρνει πίσω από τους μιναρέδες. Από εκεί ξεκίνησε για μένα το ταξίδι του «Οι Σειρήνες του Βοσπόρου».
Προσωπική άποψη: Νεκταρία Βαρσαμή-Πουλτσίδη
Βρέθηκα στην Κωνσταντινούπολη λίγο πριν όλα αλλάξουν, περπάτησα νοερά στα σοκάκια της, άκουσα τις φωνές της, είδα τους ανθρώπους της να ζουν την καθημερινότητά τους, χωρίς να ξέρουν τι τους περιμένει. Ένιωσα πως κρατούσα ιστορίες που είχαν ζήσει τη νύχτα του 1955 και συνέχιζαν να μιλούν.
Τη γραφή αυτή υπογράφει η Μαίρη Μαγουλά, με το βιβλίο να κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Χάρτινη Πόλη. Η συγγραφέας, με έρευνα αλλά και προσωπικές μαρτυρίες, έστησε έναν κόσμο που μπορούσα να δω, να μυρίσω, να ακούσω. Πρόκειται για ένα ιστορικό μυθιστόρημα· ζούσα στιγμές μιας πόλης λίγο πριν σπάσει η εύθραυστη ισορροπία της. Εξερευνά τις ζωές των κατοίκων της πόλης, Ρωμιών, Τούρκων, Λεβαντίνων, Αρμενίων και Εβραίων και την επίδραση των Σεπτεμβριανών γεγονότων στις ζωές τους.
Μπαίνεις στην ιστορία και νιώθεις πως δεν μπορείς να βγεις.
Γνώρισα τον Στέφανο λίγο πριν περπατήσει τη Μεγάλη Οδό του Πέραν για τελευταία φορά. Είδα τη Βιολέτα να κοιτά τον ουρανό, χωρίς νέα από εκείνον που περιμένει. Παρατήρησα τον Ντιντιέ να σωπαίνει, σαν να έχουν φύγει από μέσα του όλες οι ιστορίες. Στάθηκα δίπλα στην Αιμιλία στην αυλή της, εκεί που η καθημερινότητα κυλούσε ήρεμα, χωρίς προειδοποίηση για το τι έρχεται. Όλοι οι ήρωες του βιβλίου καλούνται να αντιμετωπίσουν την απέλαση, τον ξεριζωμό, την απώλεια, την ανατροπή της ζωής τους και την αναζήτηση ενός νέου ξεκινήματος μετά την καταστροφή.
Η 6η προς 7η Σεπτεμβρίου 1955 δεν περιγράφεται μόνο με γεγονότα. Είναι οι φλόγες που ανεβαίνουν, τα τζάμια που σπάνε, οι φωνές που γεμίζουν τον αέρα. Είναι ο φόβος που σφίγγει το στομάχι, η αίσθηση πως τίποτα δεν θα είναι ίδιο. Και μετά, η φυγή. Να παίρνεις όσα μπορείς να κουβαλήσεις, ξέροντας πως πίσω αφήνεις όλα όσα ήσουν.
Πώς ξαναχτίζεις μια ζωή, όταν το μόνο που σου επέτρεψαν να πάρεις φεύγοντας ήταν «είκοσι δολάρια και είκοσι κιλά»; Οι νύχτες στον Βόσπορο μένουν για πάντα χαραγμένες, γίνονται κομμάτι αυτής της μνήμης.
Οι γλάροι που πετούν χαμηλά, οι σειρήνες των πλοίων, οι καμπάνες και οι φωνές του μουεζίνη ενώνονται σε μια πόλη που ανασαίνει ακόμα και μέσα στον πόνο. Η μουσική και τα τραγούδια μοιάζουν να κρατούν κάτι ζωντανό, μια σπίθα που αντιστέκεται στη λήθη.
Η μνήμη είναι το τελευταίο καταφύγιο.
Το «Οι Σειρήνες του Βοσπόρου» είναι μια ιστορία που σε βάζει μέσα στον ρυθμό της. Δεν μένεις παρατηρητής· στέκεσαι δίπλα στους ήρωες, περπατάς στα ίδια σοκάκια, ακούς τα ίδια βήματα πίσω σου. Κι όταν φτάνει η τελευταία σελίδα, αναρωτιέσαι: μπορεί άραγε η Πόλη να κρατήσει την ψυχή της ζωντανή ή το τραγούδι των Σειρήνων θα σβήσει μέσα στον χρόνο;
Περιγραφή: Κωνσταντινούπολη, 6 Σεπτεμβρίου 1955. Ο Στέφανος Βλαστός κοιτάζει τον κόσμο που ανεβοκατεβαίνει τη Μεγάλη Οδό του Πέραν. Σκέφτεται πως σε λίγο θα τη διασχίσει μια τελευταία φορά. Δεν υπάρχει Θεός που να μπορεί να συγχωρήσει τα αμαρτήματά του… Είχε πάρει την απόφασή του… Η Βιολέτα Μοδινού με δυσκολία συγκρατεί τα δάκρυά της. Κανένα γράμμα από εκείνον. Βλέπει τον ήλιο να κοκκινίζει πίσω απ’ τους μιναρέδες. Πρέπει να επιστρέψει αμέσως στο Τζιχανγκίρι. Η γιαγιά… Ο Ντιντιέ Μορέλ ακούει τα βαπόρια να σφυρίζουν στον Βόσπορο. Ανάκατες σκέψεις γυρίζουν στο μυαλό του. Τίποτα πια δεν έχει ενδιαφέρον, οι ιστορίες του εξαντλήθηκαν… Η Αιμιλία Αμπατζόγλου παρακολουθεί τα παιδιά της που παίζουν με τον πατέρα Χριστόφορο, ενώ ο άντρας της μένει σιωπηλός. Ακόμη δεν ξέρει ότι η μονότονη ζωή της στα Ταταύλα σε λίγο θα ανατραπεί… Πρόσωπα μελαγχολικά και ευάλωτα στο τραγούδι των Σειρήνων, τα οποία έχασαν χρόνια κυνηγώντας μια ευτυχία που ποτέ δεν ήρθε. Ένα μυθιστόρημα με φόντο τις ζωηρές γειτονιές της Κωνσταντινούπολης, όπου Ρωμιοί, Τούρκοι, Λεβαντίνοι, Αρμένιοι και Εβραίοι συμβιώνουν σε μια εύθραυστη αρμονία. Οι ήχοι της πόλης, οι φωνές από τα γιαλί, οι καμπάνες των ναών, το «Αλλάχ ου ακμπάρ» του μουεζίνη, τα κρωξίματα των γλάρων… Τίποτα δεν προμηνύει αυτό που θα συμβεί σε λίγες ώρες. Τη νύχτα της 6ης προς 7η Σεπτεμβρίου 1955 όλα άλλαξαν. Τα Σεπτεμβριανά -μια προσχεδιασμένη καταστροφή, μια δεύτερη «άλωση», που οδήγησε στις απελάσεις του 1964- σάρωσαν τα πάντα. Πώς ξαναχτίζεις μια ζωή, όταν το μόνο που σου επέτρεψαν να πάρεις φεύγοντας ήταν «είκοσι δολάρια και είκοσι κιλά»; (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)
Στοιχεία βιβλίου
Τίτλος: Οι Σειρήνες του Βοσπόρου
Συγγραφέας: Μαίρη Μαγουλά
Εκδόσεις: Χάρτινη Πόλη
ISBN: 978-618-225-363-2
Σελίδες: 508
Έτος έκδοσης: 2025
Επιμέλεια: Ζωή Τσούρα
Δημιουργία κεντρικής εικόνας: Νεκταρία Βαρσαμή-Πουλτσίδη
Υποστηρίξτε το blog μας με μία δωρεά, πατώντας εδώ
