Συνέντευξη – Ελένη Ποζιού
Σήμερα, στους Θεματοφύλακες Λόγω Τεχνών, φιλοξενούμε την Ελένη Ποζιού με αφορμή την κυκλοφορία του βιβλίου της «Στην τσέπη σου κρύβεται ένας γίγαντας» από τις Εκδόσεις Συρτάρι. Ελάτε να την γνωρίσουμε.
Συνέντευξη
Ρωτάει η Αγγελίνα Παπαθανασίου
Καλησπέρα. Σας ευχαριστούμε πολύ για τη συνέντευξη που μας παραχωρείτε. Κυκλοφόρησε πρόσφατα το πρώτο σας βιβλίο με ποιήματα από τις Eκδόσεις Συρτάρι. Πώς προέκυψε η συγγραφή στη ζωή σας; Ποια είναι η σχέση σας με την ποίηση;
Eλ.Π.: Καλησπέρα σας. Σας ευχαριστώ για τη συνέντευξη. Εύχομαι να ξαναχτίσουμε σύντομα μια όμορφη άνοιξη.
Μόλις άρχισα να κατανοώ τις βαθύτερες σχέσεις και λειτουργίες της γλώσσας, άρχισα να γράφω ποίηση. Αυτό ξεκίνησε στο δημοτικό. Κάποιες φορές ανατρέχω σε αυτά τα πρώτα ποιήματα, που μου υπενθυμίζουν τους πρωταρχικούς αυθόρμητους λόγους που με οδήγησαν στην ανάγκη της ποίησης. Από την ομοιοκατάληκτη μορφή των πρώτων ποιημάτων βρέθηκα στον ελεύθερο στίχο μετά τα 30. Για μια δεκαετία περίπου έγραφα μόνο παιδικά διηγήματα και θεατρικά, ξεχνώντας σε κάποιο υποσυνείδητο ντουλάπι την ποίηση. Όσο περνούν τα χρόνια γίνεται όλο και σφοδρότερη η αγωνία της ποίησης μέσα μου.
Η ποίηση είναι μια διαρκής αγωνία, όπως ανέφερα πιο πάνω, ένας αγώνας (άλλωστε, συνδέονται ετυμολογικά) των λέξεων να βρουν τον χώρο που τους αναλογεί μέσα στο χαρτί. Κατ’ επέκταση είναι η αγωνία του ανθρώπου να χωρέσει μέσα στο τετραγωνικό που του αναλογεί, έναν υπερβατικό τρόπο έκφρασης. Η ποίηση είναι λέξεις που βρίσκονται σε αναμονή, περιμένοντας κάποιον να τις δώσει μια άλλη προέκταση, έναν άλλο ρόλο. Αποτελεί στοίχημα για τον ποιητή να προσδώσει μια διαφορετική προέκταση σε λέξεις που έχουν ειπωθεί από όλους.
Ποια ήταν η αφορμή για να γεννηθεί η ποιητική σας συλλογή που αναφέρεται στη γυναίκα και τη θέση της ανά τους αιώνες;
Eλ.Π.: Η συγκυρία είναι ότι γεννήθηκα γυναίκα, η αφορμή ότι μεγάλωσα ως γυναίκα. Το ποιητικό υποκείμενο διερευνά τον κόσμο μέσα από τα μάτια, το σώμα και τον συναισθηματικό κόσμο μιας γυναίκας που πονά, ερωτεύεται, μετανιώνει, γίνεται θύμα. Η ποίηση δεν είναι αποκομμένη από αυτά που νιώθουμε ή βλέπουμε. Είναι ένας ζωντανός ιστός που καταγράφει με έναν διαφορετικό τρόπο αυτά που διαδραματίζονται στον περίγυρό του. Δεν έχει σημασία πόσο μεγάλος ή μικρός είναι ο κόσμος που απλώνει γύρω μας. Νιώθω κάποιες φορές ότι μεγαλώνω σε μια μεγάλη αυλή με παράξενους ενοίκους. Γράφω ως παρατηρητής των γειτόνων μου ή του εαυτού μου. Τυγχάνει οι γείτονες να είναι γυναίκες καθημερινές, γυναίκες σύμβολα, γυναίκες πρόσφυγες, γυναίκες θύματα. Κάποιος πρέπει να υψώσει μια φωνή για όλες. Ας είναι ποιητική αυτή η φωνή.
Από τα τριάντα έξι ποιήματα της συλλογής, πολλά είναι αυτά που με άγγιξαν: «Γυναίκα στην Κουζίνα», «Θλιμμένη πριγκίπισσα», «Η Μπάμπουσκα». Και ενώ πολλά έχουν αλλάξει για την γυναίκα στο πέρασμα των χρόνων, ουσιαστικά όμως ακόμα μιλάμε για πατριαρχία, για βία κατά των γυναικών, οι συγγραφείς γράφουν για πριγκίπισσες κτλ. Πόσο εύκολο ή δύσκολο είναι να απαλλαγούμε από τα στερεότυπα που δεκαετίες μας ακολουθούν;
Eλ.Π.: Στην τέχνη οι άνθρωποι προβάλλονται ως σύμβολα, ως σημειολογικές αναφορές. Αυτή είναι και η διαφορά της με την ιστορία. Δεν μένει το όνομα των υποκειμένων, αλλά το αποτύπωμα που άφησαν στο πέρασμά τους από αυτόν τον κόσμο και παραμένει ενεργό μέσα από την καταγραφή του δημιουργού. Όλα τα ποιητικά υποκείμενα που αναφέρατε είναι γυναίκες αυτού του κόσμου, με όνομα και πραγματική ζωή. Κάθε φορά νιώθω την ανάγκη να διηγηθώ μια ιστορία για κάθε γυναίκα, να πω ένα παραμύθι για ενήλικες. Οι γυναίκες αυτές είναι γειτόνισσες στην αυλή μου. Η μόνη δύναμη που έχουμε είναι να αλλάξουμε τον κόσμο και η μόνη αδυναμία είναι ότι δεν το τολμούμε. Όχι, ο κόσμος δεν θα αλλάξει, αλλά μπορούμε, τουλάχιστον, να τον ονειρευόμαστε κάθε μέρα λίγο διαφορετικό.
Διαβάστε την άποψή μας για το βιβλίο: Στην τσέπη σου κρύβεται ένας γίγαντας
Εκτός από την ποίηση, υπάρχει κάποιο άλλο λογοτεχνικό είδος με το οποίο θα θέλατε στο μέλλον να ασχοληθείτε;
Eλ.Π.: Καθημερινά δημιουργώ ιστορίες και παραμύθια για παιδιά. Μένει η καταγραφή τους. Επίσης, φλερτάρω αρκετά με τον θεατρικό λόγο. Ίσως, κάποια στιγμή γεννηθεί ένα κείμενο που θα θέλει να ξεπηδήσει από το «συρτάρι». Οψόμεθα!
Η πρώτη παρουσίαση του βιβλίου σας έγινε στα Τρίκαλα. Υπάρχουν σκέψεις για παρουσιάσεις και σε άλλες πόλεις;
Eλ.Π.: Ναι, ναι. Προγραμματίζουμε παρουσίαση στην Αθήνα, στον φιλόξενο χώρο των Εκδόσεων «Συρτάρι». Μπορεί, ενδεχομένως, να υπάρξει και κάποια τρίτη παρουσίαση σε διαφορετική πόλη.
Ποια είναι τα επόμενα συγγραφικά σας σχέδια;
Eλ.Π.: Δεν είμαι άνθρωπος που καταφέρνει να σχεδιάζει πράγματα. Γυρνώ γύρω από τα σταθερά μου σημεία και κάποια στιγμή προκύπτει ένα κεντρί, που με τσιμπά και με ξεβολεύει. Αρχίζω να σκαλίζω σιγά σιγά το κεντρί που με ξεβόλεψε και οι ιδέες γίνονται σχέδια.
Λίγο πριν ολοκληρώσουμε τη συνέντευξη, θα θέλατε να πείτε κάτι στους αναγνώστες μας;
Eλ.Π.: Είναι μια εποχή μεταβατική για την τέχνη και την ανθρωπότητα. Ας προσπαθήσουμε στην επανεκκίνηση να χρησιμοποιήσουμε πρωτογενή και αγνά υλικά. Να δούμε τους συνανθρώπους μας στα μάτια και να τους αγαπήσουμε.
Σας ευχαριστώ πολύ για το χρόνο σας. Καλή δημιουργική συνέχεια.
Eλ.Π.: Σας ευχαριστώ και εγώ θερμά. Με το καλό να ανταμώσουμε πάλι.
Υποστηρίξτε το blog μας με μία δωρεά, πατώντας εδώ
