Σήμερα στους Θεματοφύλακες Λόγω Τεχνών, φιλοξενούμε την εκπαιδευτικό και συγγραφέα Χριστίνα Καραγιάννη με αφορμή το βιβλίο της «Η μάγισσα Τσούσκα και το χιόνι» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Γράφημα.
Συνέντευξη
Ρωτάει η Αγγελίνα Παπαθανασίου
Καλησπέρα. Σας ευχαριστούμε πολύ για τη συνέντευξη που μας παραχωρείτε. Πριν μιλήσουμε για το βιβλίο σας, θα ήθελα να σας ρωτήσω πώς προέκυψε η συγγραφή στη ζωή σας. Ήρθε τυχαία ή ήταν όνειρο ζωής που έγινε πραγματικότητα;
X.Κ. Καλησπέρα και από μένα, εγώ σας ευχαριστώ πολύ για την πρόσκληση.
Σε ό,τι αφορά την ερώτηση αυτή, ομολογώ πως η απάντηση είναι κάπως τετριμμένη. Έγραφα ανέκαθεν. Μικρά και μεγάλα κείμενα, ποιήματα, παραμύθια, διηγήματα. Η συγγραφή για μένα είναι κατ’ αρχάς ανάγκη να εκφραστώ, να καταγράψω, να αποτυπώσω ό,τι βλέπω ή ό,τι αισθάνομαι γύρω μου. Δεν σκεφτόμουν πάντα όμως ότι αυτό που έγραφα θα μπορούσε να αφορά τον κόσμο, ως ένα κείμενο που θα μπορούσε να εκδοθεί. Η έκδοση βέβαια του συγκεκριμένου βιβλίου, του παραμυθιού «Η μάγισσα Τσούσκα και το χιόνι», ήρθε με έναν φυσικό τρόπο και ήταν αποτέλεσμα της παρότρυνσης των ανθρώπων που διάβασαν το κείμενο, διάβασαν το παραμύθι. Και τελικά με έπεισαν πως αυτό θα μπορούσε πραγματικά να κάνει τους ανθρώπους να ευχαριστηθούν. Η αναγνωστική ανταπόκριση, η θετική αναγνωστική ανταπόκριση των ανθρώπων που ήταν κοντά μου με έκανε να σκεφτώ ότι θα μπορούσε να γίνει το επόμενο βήμα, που ήταν η έκδοση.
Έτσι λοιπόν δεν μπορώ να πω ότι ήταν προμελετημένο το έγκλημα ούτε ότι ακριβώς ήρθε τυχαία, τα πράγματα κύλησαν με μία φυσικότητα που οδήγησαν τη μάγισσα Τσούσκα να συναντήσει ως βιβλίο πια περισσότερους αναγνώστες.
«Η μάγισσα Τσούσκα και το χιόνι» είναι ο τίτλος του βιβλίου σας. Ποια ήταν η αφορμή για να γεννηθεί αυτό το βιβλίο;
Χ.Κ. «Η μάγισσα Τσούσκα και το χιόνι» είναι ο τίτλος του βιβλίου. Έχω την αίσθηση ότι ο τίτλος αναδύθηκε μόνος του, μέσα από το περιεχόμενο του βιβλίου. Πρώτα να εξηγήσω ότι εγώ δεν είμαι από τη Φλώρινα – γιατί το παραμύθι αυτό έχει τη μυρωδιά της Φλώρινας. Ζω εκεί τα τελευταία 23 χρόνια. Μέσα στο παραμύθι επιδίωξα να αποτυπώσω όλα όσα αναδύονται μέσα από τον τόπο αυτό και που συχνά δεν είναι ούτε αυτονόητα ούτε ορατά για τους ανθρώπους που έχουν γεννηθεί εδώ. Επειδή συμβαίνει αυτό που συμβαίνει με όλους μας. Η καθημερινότητα μπορεί να γίνει ένας παραμορφωτικός φακός που μερικές φορές διαστρεβλώνει τη χαρά, τη γιορτή, την ομορφιά. Εννοώντας ότι ένα «ξένο» μάτι -και αυτό εντός πολλών εισαγωγικών- μπορούσε να ξετυλίξει, να ξεδιπλώσει πτυχές αυτής της γης τις οποίες κάποιος θα μπορούσε απλώς να προσπεράσει, επειδή ακριβώς όσα συνέβαιναν και όσα συμβαίνουν είναι κομμάτι της καθημερινότητάς του. Τσούσκα λένε στη Φλώρινα την καυτερή πιπεριά. Η μάγισσα Τσούσκα είναι μία μάγισσα λοιπόν που δεν είναι κακιά με την κλασική έννοια του όρου, αλλά οι επιλογές που κάνει και προς τις οποίες ωθεί τους ανθρώπους έχουν ως στόχο να αναδείξουν μία άλλη οπτική, μία άλλη προσέγγιση για όσα μας περιβάλλουν. Η αφορμή για να γεννηθεί αυτό το βιβλίο είναι το χιόνι. Το χιόνι που κάθε χρόνο πέφτει στη Φλώρινα πυκνό και αφράτο και καλύπτει τα πάντα και αλλάζει για ένα διάστημα τις ζωές των ανθρώπων. Αυτό που ήθελα να πω είναι πόσο συχνά τα γεγονότα που συμβαίνουν μπορεί να έχουν περισσότερες από μία αναγνώσεις. Πέρα από το προφανές -που στην περίπτωση του παραμυθιού μπορεί να είναι ότι το χιόνι δυσκολεύει τη ρουτίνα μου- υπάρχει και το υπονοούμενο, ότι το χιόνι μπορεί να γίνει αφορμή για να γιορτάσω. Και αν δεν μπορούμε να αλλάξουμε πάντα τα γεγονότα που μας περιβάλλουν, μπορούμε όμως να αλλάξουμε την οπτική μας, τη φιλοσοφία μας, την ερμηνεία μας απέναντι σε αυτά.
Διαβάστε την άποψή μας για το βιβλίο: Η μάγισσα Τσούσκα και το χιόνι
Εικονογράφος του βιβλίου σας, ένας νέος εικαστικός καλλιτέχνης, ο George Evans. Μιλήστε μας λίγο για τη συνεργασία σας. Κατάφερε με τις εικόνες του να δημιουργήσει τους ήρωές σας όπως τους είχατε πλάσει με τη φαντασία σας;
Χ.Κ. Εν αρχή βέβαια είναι ο λόγος, αλλά στην περίπτωσή μας η εικόνα ήταν καταλύτης, προκειμένου οι ιδέες, οι σκέψεις, το υπονοούμενο να εκφραστούν και με έναν διαφορετικό, εικαστικό τρόπο. Το λέω με κάθε ειλικρίνεια ότι ήμουν πάρα πολύ τυχερή που η μάγισσα Τσούσκα συνάντησε αυτόν τον τόσο ταλαντούχο εικονογράφο, τον George Evans. Ο George δούλεψε με μεράκι και όρεξη, είχε απίστευτες ιδέες, οι οποίες χάρη στο ταλέντο του εκφράστηκαν τελικά και στο χαρτi. Δούλεψε και ξαναδούλεψε πολλές από τις σκηνές του κειμένου. Ζητούσε τη γνώμη μου για το τι μου αρέσει και το τι όχι και σας λέω ότι μου άρεσαν όλα. Δεν παρενέβην καθόλου ούτε στις σκηνές που επέλεξε να ζωγραφίσει ούτε στον τρόπο με τον οποίο τις προσέγγισε, γιατί θεωρούσα ότι εδώ η γνώμη μου ήταν πραγματικά περιττή. Το πιο σοφό που έκανα ήταν να τον αφήσω ελεύθερο. Η φαντασία του, η δημιουργικότητά του, το έμφυτο ταλέντο του, η εργατικότητά του μας δικαίωσε στο τέλος, γιατί είναι τόσο γοητευτικό, τόσο ελκυστικό, τόσο μοναδικό και τόσο πρωτότυπο το αποτέλεσμα, που νομίζω ότι καμία άλλη εικονογράφηση δεν θα ταίριαζε καλύτερα σε αυτό το βιβλίο.
Εκτός από το παραμύθι υπάρχει κάποιο άλλο λογοτεχνικό είδος με το οποίο θα θέλατε στο μέλλον να ασχοληθείτε;
Χ.Κ. Η αλήθεια είναι πως χαίρομαι πολύ με την ερώτηση που μου κάνετε. Η επιθυμία για γραφή και η ανάγκη να εκφράσει κάποιος γραπτά αυτό που σκέφτεται ή αυτό που νιώθει δεν περιορίζεται συχνά σε ένα μόνο είδος. Αυτό ισχύει και για μένα. Χωρίς να εγκαταλείπω τα αγαπημένα μου παραμύθια, έχω ήδη γράψει μία σειρά διηγημάτων και χτίζω μία ποιητική συλλογή. Έτσι κι αλλιώς όλα τα είδη γραπτού λόγου έχουν κοινά σημεία αναφοράς. Είναι αφενός η ανάγκη να εκφραστεί γραπτά κάποιος και αφετέρου η επιθυμία να συναντήσει ένα αναγνωστικό κοινό.
Ως νέα συγγραφέας, συναντήσατε δυσκολίες μέχρι να βρείτε εκδοτική στέγη για το παραμύθι σας;
Χ.Κ. Ομολογώ ότι εδώ στάθηκα τυχερή, επειδή συναντήθηκα με τις εκδόσεις Γράφημα και την ψυχή αυτών, τον κύριο Γιάννη Τσαχουρίδη. Πίστεψε στο κείμενο, πίστεψε στο παραμύθι και ανέλαβε την έκδοσή του. Αυτό έχει διπλή αξία, καθώς συμβαίνει σε μία εποχή που οι συνθήκες για την ανάγνωση και για την πώληση βιβλίων δεν είναι πάντα εύκολες. Οι εκδόσεις Γράφημα το αγάπησαν και το στήριξαν, γιατί πιστεύουν όπως και εγώ στη δύναμη που έχει ο γραπτός λόγος για τη διαμόρφωση της σκέψης, της κρίσης, της φαντασίας, της συνείδησης και τον ρόλο που παίζει αυτός στη δόμηση μιας καινούργιας αντίληψης για την πραγματικότητα, τη βιωμένη και την επιθυμητή. Γι’ αυτό και αισθάνομαι μεγάλη ευγνωμοσύνη που συναντήθηκα με τις εκδόσεις Γράφημα στην έκδοση του πρώτου μου βιβλίου.
Αυτή την περίοδο υπάρχουν νέοι ήρωες που σας βασανίζουν γλυκά περιμένοντας υπομονετικά να πάρουν σάρκα και οστά;
Χ.Κ. Υπάρχουν οι ήρωες που έρχονται και σε συναντούν χωρίς να το επιδιώξεις. Γυρεύουν μία θέση ανάμεσα στις γραμμές σου. Αυτοί λοιπόν με πολιορκούν, μου λένε τις ιστορίες τους, μου εκμυστηρεύονται, μου ψιθυρίζουν τα μυστικά τους. Ευτυχώς για μένα είναι επίμονοι και πεισματάρηδες. Από την άλλη είναι υπομονετικοί, καθώς περιμένουν με τις αγωνίες τους, με τους φόβους τους, με τις έγνοιες τους, με τις μνήμες τους να βγουν στο φως.
Λίγο πριν ολοκληρώσουμε τη συνέντευξη, θα θέλατε να πείτε κάτι στους αναγνώστες μας;
Χ.Κ. Τι θα έλεγα στους αναγνώστες σας… Αυτό που θα έλεγα και στον εαυτό μου. Οι ωραίες ιστορίες πρέπει να λέγονται. Αυτή είναι η ουσία της λογοτεχνίας. Και τις ωραίες ιστορίες πρέπει να τις ζούμε. Αυτή είναι η ουσία της ζωής.
Σας ευχαριστώ πολύ για τον χρόνο σας. Καλή δημιουργική συνέχεια.
Χ.Κ. Εγώ σας ευχαριστώ. Από καρδιάς.
Επιμέλεια: Ζωή Τσούρα
Υποστηρίξτε το blog μας με μία δωρεά, πατώντας εδώ
