Τη Δήμητρα Παπαδήμα τη γνωρίζουμε οι περισσότεροι από τους ρόλους της στο θέατρο και την τηλεόραση. Πρόκειται όμως παράλληλα και για μία πολυγραφότατη συγγραφέα, με πάνω από δύο δεκαετίες παρουσία στα εκδοτικά δρώμενα. Το Βίος Βίας είναι το πιο πρόσφατο βιβλίο της και αγγίζει, ή μάλλον καλύτερα γραπώνει, ένα ηφαιστειώδες θέμα: αυτό της σεξουαλικής παρενόχλησης και κακοποίησης, και της έμφυλης βίας εν γένει.
Προσωπική άποψη: Ζωή Τσούρα
Το Βίος Βίας ξεκινά με ένα τέλος. Ένα αιματηρό τέλος. Μία κοφτερή, βίαιη τελεία που βάζει μία γυναίκα στο κλείσιμο μιας ιστορίας όμοιας με χιλιάδες άλλες. Οικείος ο ζόφος και η αποφορά της κατάστασης που βιώνει η πρωταγωνίστρια. Μία γυναίκα καθημερινή, της διπλανής πόρτας: χωρισμένη, μητέρα δύο παιδιών, ταμίας σουπερμάρκετ, βιοπαλαίστρια. Εγώ, εσύ, εμείς. Θύματα όλες, μηδεμιάς εξαιρουμένης, ιστοριών σαν αυτή, στο σπίτι, στη δουλειά, στον δρόμο, στη διασκέδαση, σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό. Αποδέκτες βίας και πίεσης από οντότητες που ξεχνούν ότι όταν σπάμε κάνουμε πολύ θόρυβο – και κόβουμε δίχως έλεος.
Αν υπήρχε η δυνατότητα, αν ήταν στοιχείο της άπληστης πραγματικότητας που με το έτσι θέλω μας στοιχειώνει, να γυρνούσε πίσω ο χρόνος, αν το πρωινό που ανέτειλε το ίδιο σκυθρωπό, με τα μαύρα σύννεφα απλωμένα στο μεγαλύτερο μέρος του ουρανού, ξεκινούσε από την αρχή με ολόιδιες συνθήκες θα συνέβαινε ό,τι συνέβη; Κι αν ο ήλιος έπαιρνε τα σκήπτρα από το ξημέρωμα και η μέρα ξεπρόβαλλε φωτεινή, διαλαλώντας τα κάλλη και την πραμάτεια της, θα γραφόταν άραγε μια διαφορετική ιστορία; Αδύνατον. Αδύνατον γιατί απλώς είχε φτάσει η ώρα. Η ώρα της έκρηξης. Κανένας δεν έχει τρόπο να καλοπιάσει ένα ηφαίστειο που βράζει χρόνια, για να μην εκραγεί. Ούτε ο ίδιος ο Θεός!
Στο Βίος Βίας, εγώ, εσύ, εμείς καταλήγουμε σε μία αίθουσα δικαστηρίου, όπου πρέπει να αντιμετωπίσουμε τον θυμό, την απόρριψη, την απαξίωση και τη χλεύη μίας ολόκληρης κοινωνίας –ξαφνικά παρούσας–, η οποία εξαπολύει τα δριμέα κατηγορώ της θέλοντας να ξεμπερδεύει μαζί μας. Μα εγώ, εσύ, εμείς δεν θα της κάνουμε τη χάρη. Σε αυτή την αίθουσα, σε αυτή τη «θεατρική σκηνή», από το στόμα αυτής της γυναίκας που είναι όλες μας μαζί και καθεμία ξεχωριστά, θα ξεχυθεί ένας χείμαρρος, ένας μονόλογος που θα ξεδιπλώσει το κουβάρι, θα ψηλαφίσει τις ρίζες, θα στοιχειοθετήσει τα κίνητρα, θα θρυμματίσει την υποκρισία, και τελικά, θα υψώσει έναν καθρέφτη στον οποίο η κοινωνία θα χρειαστεί να αντικρίσει τον εαυτό της γυμνό και να επαναπροσδιορίσει τους όρους «θύτης» και «θύμα».
Ως γυναίκα, ως μάνα, ως εργαζόμενη, ως άνθρωπος, περισσότερο απ’ οτιδήποτε άλλο κουράστηκε φρικτά να φοβάται. Κουράστηκε να παραμένει αθόρυβη κι αόρατη, μόνο και μόνο για να επιβιώνει όπως όπως, πατημένη στον λαιμό, από τη σκιά τής για τα καλά στεριωμένης βίας. Κουράστηκε να βγάζει «σάλια» για να μείνει όρθια.
Πρόκειται για ένα βιβλίο που γράφτηκε πριν την έκρηξη του ελληνικού κινήματος MeToo, ωστόσο του ανήκει δικαιωματικά. Ένα βιβλίο που χρειάζεται να ατσαλωθείς για να το διαβάσεις και το οποίο προσέγγισε τα θέματα αυτά χωρίς να χρυσώνει χάπια, χωρίς διδακτισμούς, χωρίς διάθεση για ίσες αποστάσεις – χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν αναγνωρίζεται η πολυπλευρικότητα των τραγωδιών. Ωμό, πηγαίο, αυθεντικό, με γραφή καταιγιστική, δονείται στις υψηλές συχνότητες της οργής και μ’ εμένα ως αναγνώστρια συντονίστηκε απόλυτα. Δεν σου αφήνει επιλογή: το διαβάζεις χωρίς διακοπή, με κομμένη την ανάσα. Το «έβλεπα» να εκτυλίσσεται στο μυαλό μου σαν θεατρική παράσταση, και θα ήθελα να το δω να διασκευάζεται σε θεατρικό σενάριο.
Το Βίος Βίας είναι μία γροθιά στο στομάχι – μία εκ βαθέων εξομολόγηση ενός μικρού κοριτσιού, μία κατάθεση ψυχής μιας γυναίκας, ένα συγκλονιστικό σύγχρονο μανιφέστο μιας μάνας, το οποίο εύχομαι να βρεθεί σύντομα στα χέρια σας και να διαβαστεί από γυναίκες και άντρες εξίσου.
«Η μαμά είναι ζωντανή, παιδιά μου, και θα παραμείνει μέχρι τέλους. Κοιμηθείτε ήσυχα. Κι αν τυχόν ραγίσει, θα προσπαθήσει να κάνει και τον κόσμο να ραγίσει μαζί της».
Περίληψη: Ξύπνησα ξημερώματα «δαρμένη» από τα ίδια παράξενα όνειρα! Κουκουλώθηκα με το πάπλωμα! Να κρυφτώ! Να ξεφύγω! Από τα όνειρα; Ή από την πραγματικότητα; Έσφιξα τα δόντια! Έπρεπε να τελειώνω με το χρόνιο παραμύθιασμα! Με λίγα λόγια, απαίτησα από τον εαυτό μου να δώσει τίτλο στη μέχρι τώρα ζωή μου! Στον Βίο μου… «τι βίο έχω ζήσει μέχρι τώρα;» «ΒΙΑΣ», ούρλιαξε εκείνη η φωνή μέσα μου που συνεχώς τη διατάζω να βγάλει τον σκασμό!
ΒΙΟΣ ΒΙΑΣ! Ναι! Έτσι είναι! Ένα τσεκούρι, ένα μαχαίρι ή μια μονοκοντυλιά, κι ο ΒΙΟΣ γίνεται ΒΙΑΣ!
Ξεκίνησα το γράψιμο… Εδώ μέσα είμαι σε αυτές τις γραμμές, σε αυτές τις σελίδες… Ένας σύνθετος άνθρωπος που σπάει εύκολα αλλά και τα σπάει εύκολα!
Εδώ μέσα είμαι, μια απλή γυναίκα με κοινή, απλή λογική που δεν τη διαπραγματεύομαι!
Μια γυναίκα έτοιμη για όλα! Είναι δύσκολο να το δεχτείς, το παραδέχομαι και με δέχομαι!
Στοιχεία βιβλίου:
Τίτλος: Βίος Βίας
Συγγραφέας: Δήμητρα Παπαδήμα
Εκδόσεις: Ελληνικά Γράμματα
Έτος έκδοσης: 2020
Σελίδες: 288
ISBN: 978-960-19-0825-0
Υποστηρίξτε το blog μας με μία δωρεά, πατώντας εδώ
