Από ζάχαρη κι αλάτι – Βανέσα Αδαμοπούλου

Από ζάχαρη κι αλάτι. Η ιστορία του Ανδρέα. 

                                                     Φτιαγμένη σαν από ζάχαρη κι αλάτι.

Ένας απολογισμός του Ανδρέα, ένα μπαούλο θύμησες, έτσι όπως το έλεγε απλά, αλλά με όλη της τη σοφία,  η γιαγιά Βένη: «Ζάχαρη κι αλάτι, παιδί μου, η ζωή του καθενού. Ποιου λίγο, ποιου πολύ, τι σημασία έχει; Ζάχαρη κι αλάτι η ζωή!».

Προσωπική άποψη: Παναγιώτα Γκουτζουρέλα

Ο Ανδρέας αφηγείται και μεταφέρει τις μνήμες του σε εμάς. Απλά, χωρίς κατηγορώ, χωρίς επίρριψη ευθυνών. Μια εξομολόγηση ψυχής. 

Σε μεγάλη πλέον ηλικία, ο Ανδρέας εξομολογείται από καρδιάς….

Σε ένα χωριό της Ηπείρου μεγαλώνει ο Ανδρέας. Ένα παιδί που ζει με τους γονείς του στο σπίτι που έχτισε ο πατέρας το οποίο είναι απομονωμένο από το υπόλοιπο χωριό.

Λατρεύει την Ελένη, τη μητέρα του. Φοβάται τον Νικόλα, τον πατέρα του. Και επιπλέον, τον βλέπει ως αντίζηλο, καθώς και οι δύο τους διεκδικούν την προσοχή αλλά και την αγάπη της Ελένης.

Η ιστορία ξετυλίγεται σιγά σιγά. Με φόντο το 1940 ο Ανδρέας μας μιλά για τη ζωή του.

Ο Ελληνο-ιταλικός πόλεμος οδηγεί τον πατέρα στο μέτωπο και τον Ανδρέα με τη μητέρα του στο αρχοντικό της γιαγιάς στο χωριό. Η ζωή του μικρού αγοριού βελτιώνεται. Με την οικογένεια που φιλοξενεί η γιαγιά επίσης στο αρχοντικό της, ο Ανδρέας βιώνει τα πρώτα σκιρτήματα έρωτα για την μικρή Αργυρώ που διεκδικεί ισάξια με τη μητέρα του, ένα μερίδιο στην καρδιά του.

Κι όταν ο Ιταλός καπιτάνο μετακομίζει κι αυτός στο αρχοντικό, η ζωή των ενοίκων του βελτιώνεται. Με φόβο μεν, αλλά γεμάτο στομάχι δε, η ζωή βρίσκει νέους ρυθμούς και η Κατοχή παύει να φαντάζει τόσο δυσοίωνη για τον μικρό Ανδρέα.

Με την αποχώρηση των Ιταλών και την έλευση των Γερμανών στο χωριό, η ζωή των ενοίκων του αρχοντικού αλλάζει. Εκδιώχνονται από το σπίτι τους για να μείνει σε αυτό το επιτελείο των Γερμανών στρατιωτών. Με τον πατέρα στην Αντίσταση, ο φόβος αλλά και η πείνα είναι διάχυτα στο σπίτι της Κούλας, της γειτόνισσας στην οποία φιλοξενούνται τόσοι άνθρωποι.

Τελικά οι Γερμανοί αποχωρούν από το χωριό. Η ζωή του Ανδρέα αλλάζει και πάλι. Ο πατέρας επιστρέφει και μετακομίζουν εκ νέου στο απομονωμένο τους σπίτι έξω από το χωριό. Πρόσκαιρα όμως για τον Ανδρέα. Ένα συγγενικό ζευγάρι αναλαμβάνει να τον πάρει στην Αθήνα και να τον σπουδάσει.

Σπαραγμός για τον Ανδρέα που θα αποχωριστεί την Ελένη, τη μάνα του. Άσβεστος ο έρωτάς του γι’ αυτή.

Στην Αθήνα το δεκατριάχρονο αγόρι τελειώνει το σχολείο και αντρώνεται. Γνωρίζει τον πληρωμένο έρωτα. Κάνει όνειρα για τις σπουδές του και το μέλλον. Και γράφει γράμματα στην Ελένη που όμως δεν στέλνει ποτέ.

Μια μέρα, επιστρέφοντας στο σπίτι, του ανακοινώνουν πως η Ελένη πέθανε. Με ανείπωτο πόνο στην καρδιά, επιστρέφει στην Ήπειρο για την κηδεία της. Διαλυμένοι πατέρας και γιος…

Ο Ανδρέας αποφασίζει να φύγει στην Ιταλία για σπουδές. Πλέον, η Ελλάδα δεν τον χωρά. Χωρίς την Ελένη, δε βρίσκει τον λόγο να παραμείνει. Ο δρόμος της ζωής του τον οδηγεί τελικά στη Γερμανία όπου ζει κι εργάζεται για πολλά χρόνια.

Περνούν τα χρόνια και επιστρέφει στην Αθήνα, καταξιωμένος επιστήμονας. Όταν τον ειδοποιούν πως ο πατέρας του είναι στα τελευταία του, κάνει το ταξίδι ως το χωριό για να τον δει. Οι αναμνήσεις τον κατακλύζουν. Όπως και η συμπόνοια για τον ηλικιωμένο πατέρα. Μέχρι που αυτός του εξομολογείται το βαθύτερο μυστικό του…

Από ζάχαρη κι αλάτι η ζωή. Πότε σε γλυκαίνει και πότε σε τσουρουφλάει, σε καίει, σε πονά.

Έτσι ήταν και η ζωή του Ανδρέα.

Το μυθιστόρημα αυτό δεν στέκει σε ακριβή ιστορικά γεγονότα. Δοσμένη η ιστορία μέσα από τα μάτια ενός παιδιού, η Κατοχή αλλά και οι κατακτητές, παρουσιάζονται διαφορετικά από όσα έχουμε διδαχτεί στα σχολικά βιβλία ή έχουμε διαβάσει σε μελέτες. Πιο γλυκά. Λιγότερο τρομακτικά.

Η φρίκη εκείνων των χρόνων δεν αποτυπώνεται παρά στην αναφορά των μερικών γεγονότων. Όμως, ας αναλογιστούμε πως δίνεται μέσα από μια εξιστόρηση ενός μικρού αγοριού.

Αυτό που σε κερδίζει στο βιβλίο είναι οι εικόνες. Παραστατικές εικόνες. Όχι μόνο γεγονότων, περιστατικών. Οι εικόνες των συναισθημάτων.

Πλημμυρίζει το βιβλίο από συναισθήματα. Δοσμένα με μοναδικό τρόπο. Ζωγραφίζει η Βανέσα Αδαμοπούλου πάνω στον καμβά της παιδικής ψυχής με χρώματα άλλοτε ζωηρά κι άλλοτε σκοτεινά.

Οι περιγραφές των όσων αισθάνεται ο Ανδρέας είναι γεμάτες, πλούσιες, μεστές και δεν αφήνουν κανέναν ασυγκίνητο.

Η αφήγηση σε πρώτο πρόσωπο τοποθετεί τον αναγνώστη μέσα σε αυτήν την ιστορία. Μέσα στην καρδιά του Ανδρέα.

Κλείνοντας το βιβλίο «Από ζάχαρη κι αλάτι» αυτή η αίσθηση μένει. Έχεις γευτεί ζάχαρη κι αλάτι. Και το δάκρυ που αργοκυλά, το σκουπίζεις και εύχεσαι, σφίγγοντας το βιβλίο στην αγκαλιά σου, ο Ανδρέας να μείνει εκεί, μαζί σου. Και παρέα μένουν οι μνήμες του, οι θύμησές του. Γιατί αυτές θα πάρει ο Ανδρέας μαζί του από αυτή τη ζωή, αυτές προσφέρει και σε εμάς.

Με τα λόγια της γιαγιάς του ως επίλογο:

     «Από ζάχαρη κι αλάτι.

                           Όλα για τους ανθρώπους είναι. Και τα καλά και τα κακά.»

 

 

Υποστηρίξτε το blog μας με μία δωρεά, πατώντας εδώ