«Δέκα μέρες στο άσυλο», το βιβλίο της δημοσιογράφου Elizabeth Jane Cochran που έγραψε με το ψευδώνυμο Nellie Bly κυκλοφορεί στη χώρα μας από τις εκδόσεις Πηγή.
Προσωπική άποψη: Βίκυ Ζηλιασκοπούλου
Να διευκρινίσουμε ότι δεν πρόκειται για μυθιστόρημα αλλά για άρθρο που δημοσιεύτηκε σε εφημερίδα στο τέλος του 19ου αιώνα, το οποίο εξαιτίας της απήχησης που είχε στο κοινό, λίγο αργότερα κυκλοφόρησε και σε βιβλίο. Η αρθρογράφος συνεννοήθηκε με τον διευθυντή της εφημερίδας της και από κοινού αποφάσισαν ότι θα έπρεπε να προσποιηθεί πως έχει χάσει τα λογικά της και να εισαχθεί στο τρελοκομείο γυναικών, ώστε να γράψει για τις συνθήκες διαβίωσης εκεί. Και αυτό ακριβώς έγινε.
Το «Δέκα μέρες στο άσυλο» ξεκινά περιγράφοντας τον τρόπο που ξεγέλασε τους γιατρούς και τους δικαστές που την εξέτασαν, ώστε να αποφασίσουν τον εγκλεισμό της. Μου έκανε άσχημη εντύπωση το πόσο εύκολα τους έπεισε, αλλά ίσως ο κόσμος ήταν πιο αθώος τότε, τι να πω. Αλλιώς πραγματικά κινδύνευες να βρεθείς έγκλειστος χωρίς ουσιαστικό λόγο, για θέματα που στην εποχή μας κανείς δεν θα έδινε ιδιαίτερη σημασία.
Άρχισα να έχω μεγαλύτερη εμπιστοσύνη στις ικανότητές μου τώρα, αφού ένας δικαστής, ένας γιατρός κι ένα πλήθος ανθρώπων με είχε ανακηρύξει τρελή, και κατέβασα με χαρά το βέλο μου, όταν μου είπαν ότι θα με πήγαιναν σε μια άμαξα και ότι μετά θα μπορούσα να πάω σπίτι μου.
Πραγματικά οι συνθήκες που περιγράφει για την καθημερινότητα στο ίδρυμα είναι άσχημες. Μην περιμένετε να διαβάσετε κάτι σαν αστυνομικό μυθιστόρημα με βασανιστήρια και αναλυτικές περιγραφές. Η γυναίκα απλά κατέγραψε τα όσα είδε τις δέκα μέρες που έμεινε εκεί και βασίζεται και σε όσα της είπαν άλλες έγκλειστες που της φαίνονταν απολύτως υγιείς πνευματικά, οπότε μπορούσε να δώσει βάση στα λεγόμενά τους. Ίσως να φανεί απλά γραμμένο αν σκεφτούμε ότι σήμερα έχουμε συνηθίσει να συναντάμε παντού γύρω μας τη φρίκη και μάλιστα με πολύ αναλυτικές περιγραφές (ας είναι καλά οι δημοσιογράφοι και οι συγγραφείς αστυνομικών μυθιστορημάτων), αλλά σίγουρα εκείνη την εποχή ο κόσμος θα ταράχτηκε όταν έμαθε για τις συνθήκες που επικρατούσαν στο ίδρυμα.
Πόσο μυστηριώδες πράγμα είναι η τρέλα! Έχω παρακολουθήσει ασθενείς των οποίων τα χείλη είναι για πάντα σφραγισμένα σε μια αιώνια σιωπή. Ζουν, αναπνέουν, τρώνε – η ανθρώπινη μορφή υπάρχει, αλλά λείπει αυτό το κάτι, χωρίς το οποίο το σώμα μπορεί να ζήσει, αλλά δεν υπάρχει χωρίς αυτό. Αναρωτήθηκα αν πίσω από τα σφραγισμένα χείλη υπήρχαν όνειρα που δεν γνωρίζουμε ή αν όλα ήταν ένα κενό.
Στο «Δέκα μέρες στο άσυλο» σε εμένα έκανε εντύπωση η κακία των εργαζομένων στο ίδρυμα, κυρίως των νοσοκόμων, αλλά και η αδιαφορία των γιατρών τόσο στο να εκτιμήσουν σωστά την κατάσταση του υποτιθέμενου ασθενούς όσο και στο να προστατέψουν την υγεία του.
Είναι πολύ ωραίο βιβλίο, διαβάζεται πολύ γρήγορα και χαίρομαι που το ανακάλυψα και το διάβασα.
Περίληψη: Ένα αφοπλιστικό βιβλίο που δίνει νέα διάσταση στις αληθινές ιστορίες. Μια δημοσιογραφική κατάδυση στα όρια της ψυχικής ανθεκτικότητας και της ανθρώπινης αξιοπρέπειας.
Τι συμβαίνει πίσω από τις κλειστές πόρτες ενός ψυχιατρείου; Ποιες είναι οι συνθήκες που βιώνουν οι ασθενείς και πόσο ανθρώπινη είναι η φροντίδα που τους παρέχεται; Στο βιβλίο Δέκα μέρες στο Άσυλο, η τολμηρή δημοσιογράφος Νέλι Μπλάι τολμά να ανακαλύψει την αλήθεια με τον πιο ριψοκίνδυνο τρόπο: παριστάνει την ψυχικά ασθενή και εισάγεται στο φρενοκομείο γυναικών του νησιού Μπλάκγουελ στη Νέα Υόρκη.
Με μοναδικό όπλο το θάρρος και την αποφασιστικότητά της να αποκαλύψει την πραγματικότητα, η Μπλάι βιώνει από πρώτο χέρι την κακομεταχείριση, την απάνθρωπη συμπεριφορά του προσωπικού και τις άθλιες συνθήκες διαβίωσης που επιβάλλονται στους ασθενείς. Σε ένα ίδρυμα όπου οι φωνές των ασθενών δεν ακούγονται ποτέ, η δημοσιογράφος γίνεται η φωνή τους, αποκαλύπτοντας φρικτές αλήθειες για το σύστημα ψυχιατρικής φροντίδας του 19ου αιώνα.
Το βιβλίο αυτό, που βασίζεται στην πραγματική εμπειρία της Μπλάι, είναι ένα χρονικό θάρρους και αφοσίωσης στην αποκάλυψη της αλήθειας. Οι αναφορές της συγκλόνισαν το κοινό της εποχής της και οδήγησαν σε ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις. Παράλληλα, έθεσαν τις βάσεις για τη μελλοντική ερευνητική δημοσιογραφία.
Το Δέκα μέρες στο Άσυλο είναι ένα συγκλονιστικό έργο που φωτίζει σκοτεινές πλευρές της ανθρώπινης φύσης, θέτοντας διαχρονικά ερωτήματα για την ηθική, τη φροντίδα και τη δικαιοσύνη. Είναι ένα καυστικό κατηγορητήριο της θεσμικής σκληρότητας και μια ισχυρή απόδειξη του αντίκτυπου του ατρόμητου ρεπορτάζ. Η τόλμη και η συμπόνια της Νέλι Μπλάι συνεχίζουν να εμπνέουν τους αναγνώστες μέχρι σήμερα, καθώς η αφήγησή της παραμένει τόσο επίκαιρη και επιτακτική όσο και πριν από έναν αιώνα. Πρόκειται για ένα βιβλίο που θα σας καθηλώσει και θα σας προβληματίσει.
Στοιχεία του βιβλίου
Τίτλος: Δέκα μέρες στο άσυλο (Ten days in a madhouse)
Συγγραφέας: Nellie Bly
Μετάφραση: Άννα Βάντη
Εκδόσεις: Πηγή
Σελίδες: 156
Έκδοση: Μάιος 2025
ISBN: 978-960-626-848-9
Επιμέλεια κειμένου: Ζωή Τσούρα
Δημιουργία κεντρικής εικόνας: Νεκταρία Βαρσαμή-Πουλτσίδη
Υποστηρίξτε το blog μας με μία δωρεά, πατώντας εδώ
