Μια γυναίκα δεν είναι άνθρωπος. Μια μεγάλη αλήθεια μέσα σε μια μικρή φράση. Έτσι αντιμετωπίζουν οι Παλαιστίνιοι τις γυναίκες τους στο βιβλίο. Σαν ιδιοκτησία τους, κτήμα τους, κι όχι ανθρώπους.
Προσωπική άποψη: Νεκταρία Βαρσαμή-Πουλτσίδη
Παρακολουθούμε τη ζωή της δεκαεφτάχρονης Ισρά από την Παλαιστίνη. Θα βρεθεί παντρεμένη στο Μπρούκλιν με τον Αντάμ. Όσο κι αν η Ισρά ενδόμυχα ονειρεύεται πως η ζωή της θα αλλάξει στην Αμερική, ξεγελιέται. Βρίσκεται “αιχμάλωτη” να υπηρετεί την οικογένεια του άντρα της. Όταν απέκτησε τέσσερις κόρες κι απέτυχε να δώσει ένα γιο, ο Αντάμ και η καθημερινότητά της μαζί του έγινε αγώνας ζωής. Ο σκληρός χαρακτήρας του έγινε ακόμα πιο άγριος, πιο επιθετικός, πιο βίαιος, και τα σημάδια αποτυπώνονταν στο πρόσωπο και το κορμί της Ισρά. Η ίδια έβρισκε καταφύγιο στα βιβλία, δραπετεύοντας από τη φριχτή πραγματικότητά της. Ανεξάντλητα τα οφέλη της τέχνης.
Είχε αρχίσει να σκέφτεται ότι ίσως τα βιβλία της είχαν κάνει περισσότερο κακό από καλό, αφυπνίζοντάς την απέναντι στην πραγματικότητα της ζωής της και τις ατέλειές της. Παρ’ όλα αυτά η πιθανότητα μιας ζωής χωρίς βιβλία ήταν πολύ χειρότερη.
Μια ιστορία πολιτισμού και τιμής, μυστικών και προδοσιών, αγάπης και βίας. Για τις γυναίκες που βρίσκουν τη γενναιότητα και τη δύναμη να ακολουθήσουν την εσωτερική τους φωνή. Χωρούν προσωπικές φιλοδοξίες σε μια τόσο “φιμωμένη” κουλτούρα; Σπάνε τα εθιμοτυπικά δεσμά;
Η Φαρίντα, η καταπιεστική πεθερά της, βλέποντας τα σημάδια κακοποίησης στη νύφη της, αντί να σταθεί στο πλευρό της, αδιαφορεί και κάνει τα στραβά μάτια στο μαρτύριο που περνάει η Ισρά. Λίγα χρόνια αργότερα, το ζευγάρι χάνει τη ζωή του σ’ ένα “αυτοκινητιστικό ατύχημα“.
Αυτή η συγκαλυμμένη αλήθεια έρχεται στην επιφάνεια όταν χρόνια μετά η Ντεγιά, η μεγαλύτερη κόρη της Ισρά, δέχεται επίμονη πίεση να διαλέξει υποψήφιο γαμπρό. Στον δρόμο της εμφανίζεται η Σάρα, η θεία της. Η συνάντηση των δύο γυναικών οδηγεί σε ένα κρεσέντο αποκαλύψεων, αλλά της δίνει και τα εφόδια να υψώσει το ανάστημά της στους παππούδες της, να πάει κόντρα στην προκαθορισμένη μοίρα της και να χαράξει η ίδια το νασίμπ της, δηλαδή το πεπρωμένο της.
Η μητέρα της άφησε κάτω την κουτάλα με την οποία μαγείρευε. «Άκουσε με, θυγατέρα. Ανεξάρτητα του πόσο μακριά από την Παλαιστίνη θα πας, η γυναίκα θα είναι πάντα γυναίκα. Είτε εδώ, είτε εκεί. Η τοποθεσία δεν αλλάζει το νασίμπ της».
[…]
Η Ισρά ονειρευόταν μεγαλύτερα πράγματα‧ να μην είναι αναγκασμένη να συμμορφώνεται με τις συμβάσεις, να ζήσει την περιπέτεια, και κυρίως τον έρωτα. Τη νύχτα ξάπλωνε στο κρεβάτι της και αναρωτιόταν πώς θα ήταν αν ερωτευόταν, αν ήταν αμοιβαίο το αίσθημα. Μπορούσε να φανταστεί τον άντρα, ακόμα κι αν δεν μπορούσε να δει το πρόσωπό του. Θα της έχτιζε μια βιβλιοθήκη με όλες τις αγαπημένες της ιστορίες και τα ποιήματα. Θα διάβαζαν δίπλα στο παράθυρο κάθε βράδυ. Θα του έλεγε τα όνειρά της και εκείνος θα άκουγε. Θα του έφτιαχνε τσάι τα πρωινά και τα βράδια θα σιγόβραζε σπιτικές σούπες. Θα πήγαιναν βόλτες χέρι-χέρι και θα αισθανόταν για πρώτη φορά στη ζωή της ότι άξιζε την αγάπη ενός άλλου ανθρώπου.
Ισλάμ, ενδοοικογενειακή βία, διακρίσεις φύλων. Ταπείνωση κι εξευτελισμός. Κανένα δικαίωμα αυτοδιάθεσης ή ελευθερίας/ανεξαρτησίας, παιδείας. Διακρίσεις φόβου.
Μαεστρική η γραφή της συγγραφέως. Γλαφυρή και κοφτερή. Με διαλόγους και περιγραφές που κόβουν την ανάσα. Κρυμμένα μυστικά, αλήθειες που συγκλονίζουν, ανατροπές κι αποκαλύψεις. Όσο κορυφώνεται η αγωνία, τόσο εγείρονται συναισθήματα στην αφήγηση, με πλοκή που κάλλιστα θα μπορούσε να αποτελέσει ολοκληρωμένη ταινία.
Ποια είναι τα όρια θύτη και θύματος; Όλη η αλήθεια πίσω από τις μπούρκες και η επανάσταση που ήρθε/έρχεται…;
Ένα βιβλίο που κέρδισε επάξια τεράστιες διακρίσεις. Μιλά για την υποβαθμισμένη θέση της γυναίκας σε συγκεκριμένες κουλτούρες, σκοπεύοντας να αφυπνίσει το αναγνωστικό κοινό υπέρ της αναβάθμισης της γυναικείας θέσης. Έτσι διαμορφώνεται η ιστορία τριών γενιών παλαιστίνιων γυναικών ακόμα και μετά τη μετανάστευσή τους στην Αμερική και την απομάκρυνσή τους από την αραβική κοινωνία.
Γεννήθηκα χωρίς φωνή μια κρύα, συννεφιασμένη ημέρα στο Μπρούκλιν της Νέας Υόρκης. Κανένας δεν μιλούσε ποτέ για την κατάστασή μου. Δεν ήξερα ότι ήμουν μουγκή, μέχρι που χρόνια αργότερα, όταν άνοιξα το στόμα μου για να ζητήσω αυτό που ήθελα, συνειδητοποίησα ότι κανένας δεν μπορούσε να με ακούσει. Στην πατρίδα μου το να μην έχεις φωνή είναι η συνθήκη του φύλου μου, τόσο φυσιολογική όσο τα στήθη στον κόρφο των γυναικών, τόσο απαραίτητη όσο η επόμενη γενιά που μεγαλώνει μέσα στην κοιλιά τους. Μα φυσικά, αυτό δεν θα σας το πούμε ποτέ. Στην πατρίδα μου μάθαμε να αποκρύπτουμε την κατάστασή μας. Διδαχθήκαμε να φιμώνουμε τη φωνή μας, ότι η σιωπή μας θα μας σώσει. Μόνο τώρα, πολλά χρόνια αργότερα, ξέρω ότι αυτό είναι λάθος. Μόνο τώρα, καθώς γράφω αυτήν την ιστορία, αισθάνομαι τη φωνή μου να έρχεται.
Περίληψη: Σε αυτό το πρώτο της μυθιστόρημα, η Ετάφ Ρουμ διηγείται την ιστορία τριών γενεών Παλαιστίνιων γυναικών της Αμερικής, οι οποίες αγωνίζονται να χαράξουν το δικό τους μονοπάτι στη ζωή και να εκφράσουν τις ατομικές τους επιθυμίες μέσα στα πλαίσια της αραβικής τους κουλτούρας και στον απόηχο της σκανδαλώδους ενδοοικογενειακής βίας στην κοινότητά τους. Πρόκειται για μία αναπάντεχη ιστορία πολιτισμού και τιμής, μυστικών και προδοσιών, αγάπης και βίας.
«Στην πατρίδα μου διδαχθήκαμε να φιμώνουμε τη φωνή μας. Μας δίδαξαν ότι η σιωπή μας θα μας σώσει. Στην πατρίδα μου κρατάμε αυτές τις ιστορίες για τον εαυτό μας. Το να τις πούμε στον έξω κόσμο είναι κάτι το ανήκουστο, επικίνδυνο, η έσχατη ντροπή».
Παλαιστίνη 1990. Η δεκαεπτάχρονη Ισρά προτιμά να διαβάζει βιβλία από το να υποδέχεται τους μνηστήρες που ο πατέρας της έχει επιλέξει για εκείνη. Μέσα σε μία εβδομάδα, αυτό το αφελές και ονειροπόλο κορίτσι αρραβωνιάζεται και παντρεύεται εν τάχει, ενώ σύντομα βρίσκεται να ζει στο Μπρούκλιν. Εκεί, η Ισρά αγωνίζεται να προσαρμοστεί στις απαιτήσεις της καταπιεστικής της πεθεράς Φαρίντα και του άγνωστου συζύγου της Αντάμ, μία πίεση που κορυφώνεται καθώς αρχίζει να γεννοβολάει παιδιά‧ τέσσερις κόρες αντί για τους γιους που η Φαρίντα της είπε ότι θα έπρεπε να γεννήσει.
Μπρούκλιν, 2008. Η δεκαοκτάχρονη Ντεγιά, η μεγαλύτερη κόρη της Ισρά, πρέπει να συναντήσει υποψήφιους συζύγους κάτω από την επιμονή της γιαγιάς της, της Φαρίντα, αν και η μόνη της επιθυμία είναι να πάει στο κολέγιο. Η Ντεγιά αναρωτιέται εάν οι προοπτικές της θα ήταν διαφορετικές στην περίπτωση που οι γονείς της επιζούσαν από το αυτοκινητικό δυστύχημα στο οποίο σκοτώθηκαν όταν εκείνη ήταν μόλις οκτώ χρονών. Πάντως η γιαγιά της είναι απόλυτη: ο μόνος τρόπος να εξασφαλίσει η Ντεγιά ένα αξιόλογο μέλλον είναι το να παντρευτεί τον κατάλληλο άντρα.
Ωστόσο η μοίρα έχει άλλα σχέδια και σύντομα η Ντεγιά θα βρεθεί σε ένα απροσδόκητο μονοπάτι που θα την οδηγήσει σε συγκλονιστικές αλήθειες για την οικογένειά της‧ μια γνώση που θα την αναγκάσει να αμφισβητήσει όλα όσα νόμιζε ότι ήξερε για τους γονείς της, το παρελθόν, καθώς και το ίδιο της το μέλλον.
Στοιχεία βιβλίου
Τίτλος: Μια γυναίκα δεν είναι άνθρωπος
Συγγραφέας: Etaf Rum
Εκδότης: Ιβίσκος
ISBN: 9786185093969
Σειρά βιβλίου: Διεθνή Best Sellers
Σελίδες: 496
Ημερομηνία έκδοσης: 2020
Υποστηρίξτε το blog μας με μία δωρεά, πατώντας εδώ
