Το βιβλίο Όταν οι ορίζοντες στενεύουν είναι χαρακτηρισμένο ως ιστορικό μυθιστόρημα -και ορθά, αφού συμπυκνώνει την ιστορία της Κύπρου (σταματά πριν την τουρκική εισβολή)-, όμως με άνεση θα το χαρακτήριζα και κοινωνικό, αφού στην ουσία μας περιγράφει τη ζωή του πρωταγωνιστή.
Προσωπική άποψη: Βίκυ Ζηλιασκοπούλου
Το βιβλίο ξεκινά με τη γέννηση του Ευαγόρα το 1924, τον οποίο και ακολουθούμε μέχρι περίπου τα σαράντα του. Περιγράφονται ταραγμένα χρόνια που έφεραν αλλαγές στον γεωπολιτικό χάρτη της Ευρώπης (οι οποίες φυσικά επηρέασαν και την Κύπρο), αλλά και στην καθημερινότητα των απλών ανθρώπων. Προσωπικά δεν γνώριζα πολλά για την ιστορία της Κύπρου και χαίρομαι που τώρα έχω μια γενική εικόνα. Τα ιστορικά γεγονότα στο βιβλίο περιγράφονται περιληπτικά, απλά αναφέρονται τα πιο σημαντικά από αυτά και μάλιστα με έναν σχετικά ευχάριστο τρόπο, οπότε δεν είναι καθόλου κουραστικό.
Οι πρωταγωνιστές του βιβλίου συμμετέχουν ως απλοί πολίτες στο κύμα των αλλαγών που συμβαίνουν, και ο συγγραφέας έχει επικεντρωθεί κυρίως στο να περιγράψει το πώς έζησαν οι ήρωές του τα γεγονότα και το πώς αυτά τους επηρέασαν. Είναι κάποιες σελίδες που ο Ευαγόρας συμμετέχει σε μάχιμη μονάδα κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Ε, οι περιγραφές των μαχών είναι εξαιρετικές, ο συγγραφέας έχει βρει τα κατάλληλα λόγια ώστε να μεταφέρει ένταση, φόβο, δέος, αλλά και αποφασιστικότητα. Ακόμα κι αν ξεχάσω όλο το υπόλοιπο βιβλίο (λέμε τώρα), αυτές τις σελίδες θα τις θυμάμαι.
Η αρχή του πανικού -ίσως το απόγειό του- και η απελπισμένη προσπάθεια απόκρυψής του. Ο γιος της, η ζωή της, που ξαφνικά φεύγει από τη μίζερη ασφάλεια και γίνεται μια κουκίδα στον γκροτέσκο πίνακα του πολέμου. Και που μπορεί να γίνει μια ασήμαντη, μια απειροελάχιστα ασήμαντη στατιστική και λιγόχρονη ανάμνηση για όλους… Για όλους εκτός απ’ αυτήν.
Μου άρεσε πολύ ως μυθιστόρημα, νιώθω ότι γνώρισα αρκετά τον Ευαγόρα. Μιλά για μια ζωή συναρπαστική, με χαρές και λύπες, όμορφες στιγμές και απίστευτη θλίψη. Δεν υπάρχουν σημεία στη ζωή του που θα χαρακτήριζα ως παρατραβηγμένα, αν μου πεις ότι ο Ευαγόρας είναι υπαρκτό πρόσωπο και η ιστορία του είναι αληθινή, με ευκολία θα το πιστέψω. Τόσο αυτός όσο και οι υπόλοιποι άνθρωποι που τον περιβάλλουν είναι απλοί, συνηθισμένοι άνθρωποι που απλώς θέλουν να ζήσουν όπως οι ίδιοι επιλέγουν, κάνουν όνειρα και προσπαθούν να τα πραγματοποιήσουν. Όμως τα χρόνια είναι δύσκολα και η ίδια η ζωή κάποιες φορές τους αναγκάζει να προσαρμοστούν ξανά και ξανά στην πραγματικότητα. Μέχρι που πια, οι ορίζοντες στενεύουν πολύ και είναι δύσκολο να βρεις τη δύναμη και το κουράγιο να συνεχίσεις να ζεις.
Αφέθηκε, κι ήταν τούτη η εγκατάλειψη ναρκωτικό που μούδιαζε τις αισθήσεις του, που τις κάλυπτε με μια παχιά στρώση αδιαφορίας για τη ρουτίνα της ημέρας, για το αύριο, για τον κόσμο. Φορούσε ένα προσωπείο ηρεμίας κάθε που επισκεπτόταν το σπίτι του, κάθε που μίλαγε με τον Ιούλιο, με τον Μιχάλη. Κι ο Ιούλιος να τον αποπαίρνει: «Τους άλλους μπορείς να τους ξεγελάσεις, εμένα όχι».
Καλογραμμένο, με την αφήγηση να είναι κυρίως σε τρίτο πρόσωπο, εκτός από κάποια σημεία γραμμένα με έντονη γραμματοσειρά στα οποία ο ίδιος ο Ευαγόρας μας περιγράφει σε πρώτο πρόσωπο τα γεγονότα. Η εξέλιξη είναι γρήγορη, ούτε που κατάλαβα πότε τελείωσε και αυτό παρά τον μεγάλο του όγκο (εκτός από τις πολλές σελίδες είναι και οι διαστάσεις του μεγαλύτερες από τις συνηθισμένες). Ωραία προσπάθεια από τον συγγραφέα, που έφερε ένα βιβλίο που αξίζει να το διαβάσετε.
Περίληψη: Ο Ευαγόρας ήρθε στη ζωή σε καιρούς δύσκολους, τον καιρό της αγγλοκρατίας. Ο ιδιαίτερος του σωματότυπος όρισε τον πρωταθλητισμό σαν πρώτο στόχο της ζωής του. Ο χαρακτήρας του μέστωσε μέσα στις δυσκολίες της μεσοπολεμικής Κύπρου. Οι μεγάλες του προσδοκίες για μετανάστευση στην Αγγλία όπου ονειρευόταν να πετύχει κοινωνική και οικονομική ανέλιξη, τον οδήγησαν να καταταγεί στο Κυπριακό Σύνταγμα.
Ανδρώθηκε μέσα απ’ τη φρίκη του πολέμου και γλύτωσε τον θάνατο στις μάχες της ερήμου, μα κέρδισε μια μόνιμη αναπηρία που τον σημάδεψε. Η ανικανότητά του να τηρήσει τον όρκο στη μάνα του πριν ξεψυχήσει, ήταν η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι, και που μετέτρεψε τη θέλησή του για ζωή σε αποδοχή μιας ολοκληρωτικής ήττας…
Αυτή είναι η ιστορία του Ευαγόρα, που γεννημένος στις αρχές του 20ου αιώνα στις φτωχογειτονιές της Σκάλας, κοντά στον μικρό τουρκομαχαλά, είδε τους πλατιούς ορίζοντες που εκείνος είχε χαράξει, να στενεύουν από την ίδια τη ζωή. Το βιβλίο ακολουθά τη ζωή του από τη 10ετία του ’20 μέχρι και τη 10ετία του ’60, καθώς και τα ιστορικά και πολιτικά δρώμενα της εποχής. Περιέχει επίσης, ενδιαφέρουσες πληροφορίες και περιγραφές της παλιάς πόλης της Λάρνακας, που φέρνουν στον αναγνώστη εικόνες μιας άλλης εποχής».
Στοιχεία βιβλίου
Τίτλος: Όταν οι ορίζοντες στενεύουν
Συγγραφέας: Μιχάλης Φωτίου
Εκδόσεις: Ανώνυμο
Σελίδες: 560
Ημερομηνία έκδοσης: Μάρτιος 2023
ISBN: 9789925799404
Επιμέλεια κειμένου: Ζωή Τσούρα
Υποστηρίξτε το blog μας με μία δωρεά, πατώντας εδώ
