Η γνωριμία μου με τη γραφή του νομπελίστα Πορτογάλου συγγραφέα Ζοζέ Σαραμάγκου έγινε με το βιβλίο «Περί τυφλότητος». Το συγκεκριμένο βιβλίο χάρισε το Νόμπελ Λογοτεχνίας στον συγγραφέα. Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Καστανιώτη.
Προσωπική άποψη: Αγγελίνα Παπαθανασίου
Η έκδοση του βιβλίου που εγώ έχω στα χέρια μου είναι του 1998, και η μετάφραση της παρούσας έκδοσης πραγματοποιήθηκε με την επιχορήγηση του Instituto Portugues do Livro e das Bibliotecas. H μετάφραση είναι της Αθηνάς Ψυλλιά. Δεν αναφέρεται όμως πουθενά το όνομα του επιμελητή ή της επιμελήτριας του βιβλίου.
Πρόκειται για ένα συγκλονιστικό μυθιστόρημα που ικανοποιεί και τον πιο απαιτητικό αναγνώστη. Η γραφή του Σαραμάγκου ιδιαίτερη. Ξεχωριστή, διαφορετική από ό,τι είχα συνηθίσει. Πυκνογραμμένη, χωρίς πολλά κόμματα, και με τεράστιες παραγράφους. Κι όμως, δεν ένιωσα ούτε ένα λεπτό να με κουράζει αυτή η γραφή. Οι περιγραφές του ολοζώντανες, οι εικόνες που σχηματίζονται μπροστά στα μάτια του αναγνώστη μένουν χαραγμένες στη μνήμη του και σίγουρα θα έρχονται στον νου του αρκετό καιρό μετά την ανάγνωση του βιβλίου.
Δεν χρησιμοποιεί ονόματα για τους ήρωές του ο συγγραφέας. Ούτε γνωρίζουμε τη χώρα που εκτυλίσσεται η ιστορία. Θέμα του βιβλίου, μια πανδημία ξαφνικής τυφλότητας που παρουσιάζεται σε μια χώρα.
Ένας άνθρωπος, οδηγώντας το αυτοκίνητό του για να επιστρέψει στο σπίτι του μετά τη δουλειά, χάνει ξαφνικά το φως του. Κάποιος ξένος προσφέρεται να τον πάει στο σπίτι του. Στη συνέχεια, με τη σύζυγό του, θα επισκεφτούν το ιατρείο ενός οφθαλμίατρου. Σε λίγες ώρες, όσοι ασθενείς ήταν κοντά στον τυφλό χάνουν κι εκείνοι την όρασή τους. Το ίδιο παθαίνει όμως και ο οφθαλμίατρος που τον εξέτασε. Σιγά σιγά, οι τυφλοί αυξάνονται και η κυβέρνηση καλείται να πάρει αποφάσεις.
Η επιτροπή ενέργησε γρήγορα και αποτελεσματικά, προτού ακόμα νυχτώσει είχαν περισυλλέγει όλοι οι τυφλοί για τους οποίους είχαν ενημέρωση και επίσης ένας ορισμένος αριθμός πιθανών μολυσμένων, εκείνων τουλάχιστον που στάθηκε δυνατό ν’ αναγνωριστούν και να εντοπιστούν σε μια γρήγορη επιχείρηση έρευνας που πραγματοποιήθηκε κυρίως στο οικογενειακό και επαγγελματικό περιβάλλον των πληγέντων από απώλεια όρασης.
Οι τυφλοί μεταφέρονται σε ένα εγκαταλελειμμένο φρενοκομείο χωρίς πολλές ανέσεις. Δεν έχουν ούτε τα βασικά για την καθαριότητά τους. Όλες οι υποσχέσεις της κυβέρνησης αποδείχτηκαν ψευδείς.
Πρόσφατα βιώσαμε όλοι τον εγκλεισμό λόγω της πανδημίας. Αν η καραντίνα που ζήσαμε μας φάνηκε δύσκολη και σκληρή, διαβάζοντας το βιβλίο ένιωσα ότι ο δικός μας εγκλεισμός ήταν παιχνιδάκι μπροστά σε όσα βίωσαν οι ήρωες του βιβλίου.
Πώς θα επιβιώσουν τόσοι τυφλοί σε έναν χώρο με τεράστιες βασικές ελλείψεις, με τους στρατιώτες να τους φρουρούν υπό το φόβο της τύφλωσης; Πώς είναι να ζεις σε μια χώρα όπου κανείς δεν βλέπει;
Ο συγγραφέας μάς υπενθυμίζει τη ζωώδη συμπεριφορά του ανθρώπου κάτω από δύσκολες καταστάσεις, όταν ο φόβος τον κατακλύζει. Οι σκηνές που περιγράφει είναι σκληρές, σοκαριστικές, αλλά θεωρώ ότι είναι αληθινές. Ίσως κάποιοι να τις θεωρήσουν υπερβολικές. Πιστεύω όμως ότι ο άνθρωπος είναι ικανός για το χειρότερο. Ακούγεται σκληρό, αλλά η αλήθεια είναι πάντα σκληρή.
Γιατί τυφλωθήκαμε, Δεν ξέρω, ίσως μια μέρα να καταφέρουμε να μάθουμε το λόγο, Θέλεις να σου πω αυτό που νομίζω, Λέγε, Νομίζω ότι δεν τυφλωθήκαμε, νομίζω ότι είμαστε τυφλοί, Τυφλοί που βλέπουν, Τυφλοί που δεν βλέπουν, κι ας βλέπουν.
Ένα αλληγορικό μυθιστόρημα που δίνει τροφή για σκέψη και αφορμή για πολλές συζητήσεις. Σας το συνιστώ αν θέλετε να διαβάσετε ένα βιβλίο που θα σας προβληματίσει.
Περίληψη: Ένας άνθρωπος χάνει ξαφνικά το φως του. Τα περιστατικά αιφνίδιας τύφλωσης κλιμακώνονται και η κυβέρνηση αποφασίζει να βάλει σε καραντίνα τους τυφλούς. Με γραφειοκρατική ακρίβεια, ο Ζοζέ Σαραμάγκου έχει υπολογίσει όλα όσα θα μπορούσαν να συμβούν σ’ έναν κόσμο που χάνει την όρασή του. Για πόσο καιρό η κίνηση στους δρόμους θα είναι ομαλή; Για πόσο καιρό θα επαρκούν τα τρόφιμα για τις πεινασμένες ορδές; Πόσος χρόνος χρειάζεται για να καταρρεύσει η παροχή του ηλεκτρικού ρεύματος, αερίου και νερού; Τι θ’ απογίνουν τα κατοικίδια; Οι σεξουαλικοί φραγμοί; Πόσοι τυφλοί φτιάχνουν μια τυφλότητα;
Και τέλος: Σε έναν κόσμο τυφλών, τι θα έκανες αν έβλεπες;
Στοιχεία Βιβλίου
Τίτλος: Περί τυφλότητος
Συγγραφέας: Ζοζέ Σαραμάγκου
Εκδόσεις: Καστανιώτης
ISBN: 978-960-03-4814-9
Έτος Έκδοσης: 1998
Επιμέλεια κειμένου: Ζωή Τσούρα
Υποστηρίξτε το blog μας με μία δωρεά, πατώντας εδώ
