Στέφανα από λυγαριά. Ένα κοινωνικό μυθιστόρημα των Εκδόσεων Θύρα/Σταμούλης που διαδραματίζεται στη Χαλκιδική σε χρόνια δύσκολα για τον ελληνικό λαό, τις δεκαετίες του ’30 και του ’40.
Προσωπική άποψη: Βίκυ Ζηλιασκοπούλου
Η ιστορία που επέλεξε να μας πει η συγγραφέας Μυρσίνη Βιγγοπούλου είναι αυτή της ζωής της Γεωργίας. Την ακολουθούμε για περίπου μια δεκαετία, από τα παιδικά της χρόνια μέχρι την πρώτη της νιότη, όταν πια δημιουργούνται συνθήκες που θα την οδηγήσουν σε μια ήρεμη και ευτυχισμένη ζωή. Η πλοκή εξελίσσεται στα χρόνια του Μεσοπολέμου, της Κατοχής και του Εμφυλίου στην Κασσάνδρα Χαλκιδικής, κατά το μεγαλύτερο ποσοστό της. Η ζωή είναι δύσκολη για όλους εκείνη την εποχή, πόσο μάλλον για τη Γεωργία που έμεινε ορφανή στα οχτώ της. Δίπλα της υπάρχει αρκετά μεγάλος αριθμός ατόμων που τη βοηθούν να επιβιώσει, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι είναι όλοι τους καλόψυχοι. Νομίζω ότι εδώ έχουμε μια πολύ καλή απεικόνιση των χαρακτήρων που υπάρχουν στην αληθινή κοινωνία, άλλοι βοηθούν με χαρά τον συνάνθρωπο με όλες τους τις δυνάμεις και άλλοι κοιτούν τον εαυτό τους και το προσωπικό τους συμφέρον και εκμεταλλεύονται την ανάγκη των άλλων προκειμένου να κερδίσουν υλικά (κυρίως) αγαθά.
Όλον τον μήνα κλεισμένη σ’ αυτές τις κάμαρες αναπολεί τις αλλαγές της δικής της ζωής. Όσο ζούσε η μάνα της, αισθάνθηκε κι αυτή παιδί. Μετά, σαν τον μεταξοσκώληκα, μεγάλωσε απότομα. Φορτώθηκε ευθύνες, που πολλές φορές δεν άντεχε να σηκώσει. «Μπορώ- δεν μπορώ, πρέπει να μπορώ…». Το έλεγε η μάνα της, θα το επαναλάμβανε πολλές φορές και η ίδια.
Τη συγγραφέα δεν την ήξερα, είναι το πρώτο βιβλίο της που διαβάζω και με άφησε με τις καλύτερες εντυπώσεις, κυρίως για τον τρόπο με τον οποίο γράφει. Η ιστορία προχωρά γρήγορα, οι χαρακτήρες που παρουσιάζονται με άφησαν με την αίσθηση ότι θα μπορούσαν να είναι αληθινές, υπαρκτές προσωπικότητες που έζησαν εκείνη την εποχή. Και μάλλον αυτό ακριβώς συμβαίνει τουλάχιστον σε έναν βαθμό, στο οπισθόφυλλο εξάλλου γράφει ότι ως αφορμή για το βιβλίο στάθηκαν αληθινές ιστορίες.
Παρότι περιγράφει δύσκολες εποχές, το γράψιμό της μου δημιούργησε μια αίσθηση ηρεμίας, μια γλυκύτητα, μια εμπιστοσύνη στους ανθρώπους και στο καλό μέλλον που τους περιμένει. Μην παρεξηγηθώ, δεν είναι γλυκανάλατο το βιβλίο, αντίθετα είναι μια σκληρή απεικόνιση των όσων πέρασε η Γεωργία. Παρ’ όλα αυτά η γραφή δεν μεταφέρει θυμό, εμπάθεια ή άλλα άσχημα συναισθήματα. Διάβαζα, συνέπασχα, αλλά δεν εκνευρίστηκα, αντίθετα, όταν πια έκλεισα το βιβλίο το κύριο συναίσθημα ήταν η ηρεμία και η ικανοποίηση.
– Ήρθαν τέσσερις Γερμανοί στρατιώτες και ζήτησαν να τους κοιμίσω ένα βράδυ στο σπίτι. Μπορούσα να πω όχι; Την άλλη μέρα έγινε το κακό. Συνέλαβαν κάποιους χωριανούς μας κι έφυγαν. Μου κόλλησαν τη ρετσινιά του προδότη. Άμα θέλεις να σου ορκιστώ στα παιδιά μου. Ούτε ήξερα τι είχαν αυτοί στο νου τους…
Πάρα πολύ μου άρεσαν και τα λαογραφικά στοιχεία του βιβλίου. Η συγγραφέας έχει ενσωματώσει στο κείμενο με όμορφο και απόλυτα ταιριαστό τρόπο ιστορίες και παραδόσεις της Χαλκιδικής, δίνοντας ένα ξεχωριστό χρώμα στη διήγησή της. Επίσης, έχει κάνει μια πολύ αληθοφανή αποτύπωση της καθημερινής ζωής των κατοίκων της επαρχίας εκείνης της εποχής, αφού η Γεωργία για να επιβιώσει μοιράζει τη ζωή της ανάμεσα στις αγροτικές εργασίες και τις υπόλοιπες δουλειές που πρέπει να γίνουν μέσα και έξω από το σπίτι.
Οι ψυχές αποθύμησαν τον παλιό καιρό. Τότε που ο ένας βοηθούσε τον άλλον από το υστέρημά του. Υπήρχε αγάπη. Πονοψυχιά. Αυτή έκανε να ξεχνούν τη φτώχεια και τώρα, στα δύσκολα να νομίζουν πως τότε η ζωή τους κυλούσε μέλι-γάλα.
Ανακεφαλαιώνοντας, θέλω να πω πως το «Στέφανα από λυγαριά» είναι ένα καταπληκτικό κοινωνικό μυθιστόρημα που με άφησε γεμάτη και πλήρως ικανοποιημένη. Πολύ θετική εντύπωση μου έκανε και η διακριτική εικονογράφηση στην αρχή του κάθε κεφαλαίου, δεν μπορώ να θυμηθώ πότε ήταν η τελευταία φορά που συνάντησα σε μυθιστόρημα κάτι τόσο όμορφο. Πιστεύω ειλικρινά πως θα αρέσει σε πολλούς αναγνώστες, μπείτε στη διαδικασία να το αναζητήσετε και να διαβάσετε λίγο (τουλάχιστον) τις πρώτες σελίδες, νομίζω θα καταλάβετε τι εννοώ όταν λέω πως η πλοκή μπορεί να είναι σκληρή αλλά ο τρόπος γραφής βγάζει μια ηρεμία. Μακάρι να υπήρχαν πολλά βιβλία τόσο καλογραμμένα και προσεγμένα όσο αυτό.
Περίληψη: Το πρώτο μυθιστόρημα ενηλίκων της αγαπημένης και πολυδιαβασμένης Μυρσίνης Βιγγοπούλου. Στη Χαλκιδική και τη Θεσσαλονίκη οικογένειες και πρόσωπα συμπλέουν ή χωρίζουν, θυμούνται το παρελθόν ή ονειρεύονται το μέλλον, κοντοστέκονται για λίγο στο σταυροδρόμι των επιλογών της ζωής τους, γίνονται εν τέλει ήρωες εξαιρετικά δυνατών στιγμών. Ένα βιβλίο συναρπαστικό, στηριγμένο σε αληθινές ιστορίες και βιώματα απλών ανθρώπων της πρόσφατης Ιστορίας.
Από την παρουσίαση του βιβλίου στο οπισθόφυλλο: «Με αφορμή αληθινές διηγήσεις αναψηλάφησα βιώματα ανθρώπων, που άγγιξαν την ψυχή μου και χάραξαν την προσωπική μου ζωή. Στάθηκα με σεβασμό απέναντι σε τραύματα του παρελθόντος, που πλήγωσαν και δίχασαν τον λαό μας. Με ενέπνευσε ο τρόπος ζωής καθημερινών ανθρώπων, που έζησαν κατά τα χρόνια του Μεσοπολέμου και της προσφυγιάς, της Κατοχής και του Εμφυλίου στην αφάνεια, αθόρυβα, με πνεύμα θυσίας και άθελά τους βρέθηκαν να τους παρασύρει η δίνη της Ιστορίας. Σ’ ένα άγραφο χαρτί ακούμπησα τις σκέψεις μου με την ελπίδα να δώσω φωνή στην αντινομία της ιστορίας μας, που κρύβει τόσο την αθωότητα όσο και την πονηριά. Το δίκαιο, που οραματίζεται ο καθένας μας, μα και την αδικία, που κυριαρχεί γύρω μας. Τη μάχη για ελευθερία, ιδίως σε εποχές που απειλείται από την τραγικότητα του πολέμου, και την πίστη στην αγάπη και την πρόνοια του Θεού για τον άνθρωπο».
Στοιχεία βιβλίου
Τίτλος: Στέφανα από λυγαριά
Συγγραφέας: Μυρσίνη Βιγγοπούλου
Εκδόσεις: Θύρα
Σελίδες: 368
Ημερομηνία έκδοσης: Δεκέμβριος 2021
ISBN: 9786185404307
Επιμέλεια κειμένου: Ζωή Τσούρα
Υποστηρίξτε το blog μας με μία δωρεά, πατώντας εδώ
