Συνέντευξη – Ευαγγελία Σαραφίδου
Σήμερα, στους Θεματοφύλακες Λόγω Τεχνών, φιλοξενούμε την εκπαιδευτικό και συγγραφέα Ευαγγελία Σαραφίδου με αφορμή την κυκλοφορία του βιβλίου της «Οι νότες της Ελπίδας» από τις Εκδόσεις Φυλάτος.
Συνέντευξη
Ρωτάει η Αγγελίνα Παπαθανασίου
Καλησπέρα. Σας ευχαριστούμε πολύ για τη συνέντευξη που μας παραχωρείτε. Πριν λίγο καιρό κυκλοφόρησε το πρώτο σας βιβλίο για παιδιά. Πώς προέκυψε η συγγραφή στη ζωή σας; Ήταν ένα όνειρο ζωής που έγινε πραγματικότητα;
Eυαγ.Σ.: Καλησπέρα σας και ευχαριστώ για την πρόσκληση. Ο γραπτός λόγος ήταν πάντοτε για μένα ένας τρόπος έκφρασης. Δημιούργησα το πρώτο μου έμμετρο ποίημα σε ηλικία μόλις έξι ετών. Ως παιδί ανυπομονούσα να πάρω το χαρτζιλίκι μου, να τρέξω στο βιβλιοπωλείο της γειτονιάς και να αγοράσω καινούργιο βιβλίο. Ως έφηβη συμμετείχα στην ελληνική ομάδα που εκπροσώπησε τη χώρα μας στο ευρωκοινοβούλιο, μετά από διαγωνισμό σε έκθεση ιδεών σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα. Η συγγραφή ήταν το όπλο της εφηβικής μου επανάστασης. Θα έλεγα λοιπόν ότι ανέκαθεν είχα μία έφεση, ήταν κάτι που κουβαλούσα μέσα μου. Η κυκλοφορία του πρώτου μου βιβλίου νομίζω πως ήταν απλά η φυσική συνέχεια των πραγμάτων.
Πηγή έμπνευσης για το βιβλίο σας ήταν ο σεισμός στη Σάμο το 2020. Μιλήστε μας λίγο για την ηρωίδα σας, την Ελπίδα.
Eυαγ.Σ.: Πηγή έμπνευσης ήταν ο σεισμός στη Σάμο και ειδικότερα ο άδικος χαμός των δύο νέων παιδιών, του Άρη και της Κλαίρης. Βιώνοντας και η ίδια τον σεισμό, συνειδητοποίησα πως στη χώρα μας δεν έχουμε καμία ουσιαστική αντισεισμική παιδεία, μια παιδεία που είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τη ζωή. Έτσι λοιπόν επινόησα την Ελπίδα, με την οποία ο μικρός αναγνώστης μπορεί να ταυτιστεί και μέσω της ενσυναίσθησης να αναζητήσει τρόπους επίλυσης πιθανών δικών του παρόμοιων προβλημάτων. Και δεν αναφέρομαι μόνο στον σεισμό. Δύσκολη κατάσταση μπορεί να είναι μια πυρκαγιά ή ένα τροχαίο ατύχημα. Κατανοώ πόσο δύσκολο είναι να μιλούμε στα παιδιά για αυτού του είδους τις καταστάσεις. Όμως αυτός δεν είναι και ο ρόλος του παιδικού βιβλίου; Να προετοιμάζει τα παιδιά για τη ζωή.
Διαβάστε την άποψή μας για το βιβλίο: Οι νότες της Ελπίδας
Μέσα από το βιβλίο σας αναδεικνύετε τις ομορφιές της ζωής στο χωριό αλλά και τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι εκπαιδευτικοί και οι μαθητές. Ως εκπαιδευτικός έχετε εργαστεί σε μονοθέσια σχολεία σε ακριτικά νησιά. Πόσο εύκολο είναι να κάνεις μάθημα με 4-5 παιδιά στην τάξη διαφορετικής ηλικίας;
Eυαγ.Σ.: Ο πιο απαιτητικός τύπου σχολείου είναι το μονοθέσιο. Η διδασκαλία σε ένα τέτοιο σχολείο είναι μια επίμοχθη εργασία. Η γενική ιδέα είναι ότι ο δάσκαλος διδάσκει σε μια τάξη και οι υπόλοιποι μαθητές εργάζονται μόνοι τους ή ανά ομάδες. Από τη μια πρέπει να κατανεμηθεί ο διδακτικός χρόνος αναλογικά σε κάθε τάξη. Από την άλλη πρέπει να βρεθούν τρόποι αξιοποίησης του «νεκρού χρόνου», δηλαδή του χρόνου που ο δάσκαλος δεν απευθύνεται στις υπόλοιπες τάξεις. Αυτό προϋποθέτει ότι σε καθημερινή βάση ο δάσκαλος πρέπει να είναι προετοιμασμένος τόσο για τη διδασκαλία, όσο και για τη σιωπηρή εργασία πολλών τάξεων! Επιπρόσθετα, εκτός από τα διδακτικά του καθήκοντα, ο δάσκαλος είναι επιφορτισμένος και με το διοικητικό έργο.
Όμως τα ολιγοθέσια και δυσπρόσιτα σχολεία εκπληρώνουν μια κρίσιμη λειτουργία παρέχοντας στα παιδιά των απομακρυσμένων, λιγότερο προσιτών και νησιωτικών περιοχών την πρόσβαση στην εκπαίδευση. Γιατί στην εκπαίδευση όλα τα παιδιά, ανεξαρτήτως καταγωγής, γλώσσας, κουλτούρας, έχουν ισότιμο δικαίωμα. Αυτός ακριβώς είναι ένας βασικός λόγος που με οδήγησε ύστερα από 17 χρόνια προϋπηρεσίας και έχοντας δουλέψει τόσο σε ολιγοθέσια σχολεία της επαρχίας αλλά και σε πολυθέσια σχολεία των αστικών κέντρων, να επιλέξω να εργάζομαι σε μικρές σχολικές μονάδες ακριτικών περιοχών.
Ποιοι ήταν οι αναγνώστες του κειμένου σας πριν αποφασίσετε να το στείλετε σε εκδοτικούς οίκους; Ως νέα συγγραφέας συναντήσατε δυσκολίες στην αναζήτηση εκδοτικής στέγης για το βιβλίο σας;
Eυαγ.Σ.: Τα σχολεία στον νομό μας έκλεισαν στις 30 Οκτώβρη του 2020 λόγω σεισμού, μεσολάβησε το δεύτερο lockdown και άνοιξαν ξανά τον Γενάρη του επόμενου έτους. Επιστρέφοντας στο σχολείο, αντίκρισα παιδιά φοβισμένα, κι ενώ είχε μεσολαβήσει τόσο μεγάλο διάστημα, το πρώτο πράγμα που είχαν ανάγκη να μου πουν ήταν τα βιώματά τους από τον σεισμό. Έτσι, ξεκίνησα να αναζητώ τρόπους να απαλύνω τους φόβους τους. Έψαξα να βρω κάποιο βιβλίο που να σχετίζεται με τον σεισμό και να απευθύνεται σε παιδιά δημοτικού για να το δουλέψω στην τάξη, όμως δεν υπήρχε κάτι αντίστοιχο. Έτσι πήρα τη γενναία απόφαση και τους διάβασα μεγαλόφωνα το δικό μου κείμενο. Τα παιδιά ταυτίστηκαν με την ηρωίδα και άρχισαν να ξεδιπλώνουν τους φόβους τους. Ήταν απίστευτο! Σκέφτηκα λοιπόν πως θα μπορούσα να πάω αυτήν την ιστορία ένα βήμα παραπέρα, πως θα μπορούσε αυτή η ιστορία να γίνει βιβλίο που θα έφθανε στα χέρια και άλλων παιδιών και πιθανόν να βοηθούσε κι εκείνα.
Όμως η συγγραφή μιας ιστορίας απέχει πολύ από τη συγγραφή ενός λογοτεχνικού κειμένου. Έτσι στρώθηκα στη δουλειά, ξενύχτησα πολλές ώρες μπροστά στον υπολογιστή κόβοντας και ράβοντας προτάσεις, μετρώντας λέξεις και δημιουργώντας σκηνές. Συγχρόνως παρακολούθησα διαδικτυακά σεμινάρια του ΟΑΣΠ, του Ερυθρού Σταυρού, καθώς και του σεισμολόγου κυρίου Λέκκα.
Όταν ένιωσα πως το κείμενό μου ήταν ολοκληρωμένο, αποφάσισα να το στείλω σε κάποιους εκδοτικούς οίκους. Ακολούθησε άγχος, αγωνία, γλυκιά αναμονή. Μέχρι που ήρθε η πρώτη απάντηση κι ύστερα κι άλλες! Τελικά εμπιστεύτηκα το βιβλίο μου στις Εκδόσεις Φυλάτος και το αποτέλεσμα είναι αυτό που βλέπετε σήμερα.
Εκτός από την παιδική λογοτεχνία, υπάρχει κάποιο άλλο λογοτεχνικό είδος με το οποίο θα θέλατε να ασχοληθείτε στο μέλλον;
Eυαγ.Σ.: Δεν θα σας κρύψω πως φλερτάρω έντονα με την ποίηση. Ιδανικά, θα ήθελα να γράψω στίχους που θα μελοποιηθούν, γιατί η μουσική είναι ένα άλλο μεγάλο κεφάλαιο της ζωής μου. Ωστόσο προτιμώ να σκέφτομαι το παρόν, εξάλλου πάντα το μέλλον έρχεται σύντομα!
Αυτή την περίοδο υπάρχουν νέοι ήρωες που σας βασανίζουν γλυκά και περιμένουν υπομονετικά να πάρουν σάρκα και οστά;
Eυαγ.Σ.: Από τη στιγμή που ξυπνώ, το μυαλό μου δεν σταματά να πλάθει καινούργιους ήρωες και φανταστικές ιστορίες! Είναι πολλοί και δεν σταματούν να με ενοχλούν. Την ώρα που κάνω μάθημα στην τάξη με επισκέπτεται ο ένας, την ώρα που βάζω τις πατάτες στην κατσαρόλα ο άλλος. Ακόμη κι όταν πάω για ύπνο έρχονται και χοροπηδούν στο μαξιλάρι μου! Είναι όλοι τους ανυπόμονοι και νομίζω πως θα τους γνωρίσετε σύντομα!
Λίγο πριν ολοκληρώσουμε τη συνέντευξη, θα θέλατε να πείτε κάτι στους αναγνώστες μας;
Eυαγ.Σ.: Οι Ικαριώτες λένε «σπίτι όσο να χωρείς κι αμπέλι όσο να θωρείς». Η κοινωνία που ζούμε έχει γίνει τόσο καταναλωτική, οι διαπροσωπικές σχέσεις επιφανειακές και γενικά νιώθω πως έχουμε χάσει την ουσία των πραγμάτων. Πιστεύω πως όλοι μας μπορούμε και πρέπει να ξαναβρούμε τους εαυτούς μας. Ένα πρώτο βήμα για να το πετύχουμε είναι να κλείσουμε τις τηλεοράσεις και να ανοίξουμε πάλι τα βιβλία που σκονίζονται στριμωγμένα στα ράφια. Να διαβάζουμε βιβλία, κυρίως στα παιδιά μας, γιατί ένα παιδί που διαβάζει γίνεται ένας ενήλικας που σκέφτεται.
Σας ευχαριστώ και πάλι.
Σας ευχαριστώ πολύ για τον χρόνο σας. Καλή δημιουργική συνέχεια.
Υποστηρίξτε το blog μας με μία δωρεά, πατώντας εδώ
