Συνέντευξη – Σταματική Κουτσογιαννοπούλου
Σήμερα, στους Θεματοφύλακες Λόγω Τεχνών, φιλοξενούμε τη συγγραφέα Σταματική Κουτσογιαννοπούλου με αφορμή την κυκλοφορία του πρώτου της βιβλίου, από τις Eκδόσεις Σαΐτη, με τίτλο «Ο Ερρίκος και το χοροπηδηχτό δωμάτιο».
Συνέντευξη
Ρωτάει η Αγγελίνα Παπαθανασίου
Καλησπέρα. Σας ευχαριστούμε πολύ για τη συνέντευξη που μας παραχωρείτε. Πριν μιλήσουμε για το βιβλίο σας, θα ήθελα να σας ρωτήσω πώς προέκυψε η συγγραφή στη ζωή σας.
ΣΤ.Κ.: Καλησπέρα σας! Κι εγώ σας ευχαριστώ για την ευκαιρία που μου δίνετε να σας παρουσιάσω το πρώτο μου βιβλίο και να σας μιλήσω για τη συγγραφή, η οποία λειτουργεί τόσο ευεργετικά στη ζωή μου. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι πρώτη φορά έπιασα μολύβι και χαρτί όταν φοιτούσα στο δεύτερο έτος της Νομικής Σχολής Αθηνών, στη χειμερινή εξεταστική περίοδο. Θυμάμαι όλες τις λεπτομέρειες εκείνης της νύχτας, θα περιοριστώ όμως στο ότι μετά από δώδεκα ώρες μελέτης, έγραψα την πρώτη μου ιστορία και ύστερα με πήρε ανάλαφρη ο ύπνος. Φυσικά προϋπήρχε η βαθιά αγάπη μου για την παιδική λογοτεχνία, την οποία συστηματικά επέλεγα και επιλέγω ως σήμερα να διαβάζω. Εκείνη όμως τη δεδομένη χρονική στιγμή, συνειδητοποίησα ότι η άγουρη αυτή συγγραφική απόπειρα αποδείχτηκε το απόλυτο μέσο απόδρασης και αποφόρτισης από ένα βαρύ πρόγραμμα. Σήμερα, πολλές ιστορίες αργότερα και μ’ εντελώς διαφορετική καθημερινότητα πια, η συγγραφή εξακολουθεί να με «κανακεύει» με τον ίδιο ακριβώς τρόπο.
Συστήνεστε στο αναγνωστικό κοινό με ένα βιβλίο για παιδιά χρησιμοποιώντας έμμετρο λόγο. Ποια ήταν η αφορμή για να γεννηθεί ο Ερρίκος, ο ήρωάς σας; Ποια είναι η σχέση σας με την ποίηση;
ΣΤ.Κ.: Ο Ερρίκος, ο ήρωας της ιστορίας μου, είναι ένας πιτσιρίκος ο οποίος δεν έχει πολύ καλή σχέση με την τακτοποίηση και την τάξη. Και στη δική μας την οικογένεια «σόι πάει το βασίλειο», γιατί κι εγώ η «μαμά» του, ειδικά όταν είμαι πιεσμένη από άλλες υποχρεώσεις, την τακτοποίηση την αφήνω τελευταία… Η αφορμή λοιπόν για να γεννηθεί ο Ερρίκος ήταν το δικό μου το υπνοδωμάτιο, στο οποίο, πριν αρκετά χρόνια, σε μία πολύ φορτική επαγγελματική περίοδο της ζωής μου, τίποτα δεν βρισκόταν στη θέση στην οποία θα έπρεπε να είναι. Αυτή η κατάσταση μου έφερε τη μητέρα μου στο μυαλό και δύο φράσεις τις οποίες συχνά μας έλεγε, «το δωμάτιό σας χοροπηδάει» και «η καθαριότητα είναι αρχοντιά». Έτσι λοιπόν σκέφτηκα τον ήρωά μου, του έδωσα το πιο αρχοντικό-βασιλικό όνομα (Ερρίκος Μέγας), τον τοποθέτησα στο ολόδικό μου «χοροπηδηχτό δωμάτιο» και ξεκινήσαμε μαζί το ταξίδι του, έως ότου αυτός να καταλήξει να γίνει πραγματικός άρχοντας.
Τον Ερρίκο και την ιστορία του τον σύστησα στις Εκδόσεις Σαϊτη σε πεζό λόγο –στον οποίο κυρίως γράφω–, όχι σε έμμετρο. Η επιμελήτρια όμως των εκδόσεων, Εύη Τσιτιρίδου-Χριστοφορίδου, είχε μία ιδέα η οποία αποδείχτηκε φαεινή. Να μετατρέψω την ιστορία σ’ έμμετρη μορφή. Δεν θέλω να περιαυτολογήσω, το εγχείρημα αυτό μου φάνηκε βουνό, ίσως γιατί δεν είχα εξαρχής δουλέψει με αυτόν τον τρόπο. Κάθε δυσκολία όμως ξεπεράστηκε με τη βοήθεια της Εύης, η οποία όλοι γνωρίζουμε πόσο ταλαντούχα και πεπειραμένη είναι και πόσο αγαπά τον έμμετρο λόγο. Με αυτήν τη μεταμόρφωση δόθηκε μία άλλη δυναμική στο κείμενο. Η νέα μορφή της ιστορίας, η οποία εξαρχής απευθυνόταν σε μικρές ηλικίες (4+ έτη), είναι πολύ πιο άμεση και προσιτή στα παιδιά. Η ανταπόκρισή τους στον «έμμετρο» Ερρίκο μ’ έχει εντυπωσιάσει.
Διαβάστε την άποψή μας για το βιβλίο: Ο Ερρίκος και το χοροπηδηχτό δωμάτιο
Ως νέα συγγραφέας, συναντήσατε δυσκολίες μέχρι να βρεθεί εκδοτική στέγη για τον Ερρίκο; Ποια ήταν τα συναισθήματά σας μόλις κρατήσατε στα χέρια σας το βιβλίο;
ΣΤ.Κ.: Ως νέα συγγραφέας, πράγματι, συνάντησα πολλές δυσκολίες έως ότου βρεθεί εκδοτική στέγη για μία από τις ιστορίες μου. Προσπάθησα για αρκετά χρόνια μελετώντας, παρακολουθώντας σεμινάρια, μουτζουρώνοντας και διορθώνοντας κείμενα, λαμβάνοντας απορρίψεις οι οποίες με παίδευσαν και με εκπαίδευσαν συνάμα. Οι χωρίς τελειωμό γνώσεις, εμπειρίες και οι γνωριμίες που κατέληξαν σε φιλίες επ’ ευκαιρία αυτής της προσπάθειας, είναι το δεύτερο, ανεκτίμητο δώρο το οποίο μου χάρισε και εξακολουθεί να μου χαρίζει το ταξίδι της ενασχόλησής μου με τη συγγραφή.
Τώρα όσον αφορά ειδικά τον Ερρίκο, οι Εκδόσεις Σαΐτη ΑΕ, ο εκδοτικός οίκος ο οποίος μου έκανε τη μεγάλη τιμή να μ’ εμπιστευτεί, να με συμπεριλάβει στο δυναμικό του και να με συστήσει στο αναγνωστικό κοινό, ήταν και ο πρώτος εκδοτικός στον οποίο είχα στείλει την ιστορία μου. Η θετική απάντηση του εκδοτικού στην πρότασή μου ήταν και χρονικά άμεση, κι έτσι οι Εκδόσεις Σαΐτη, εκτός από πρώτος, είναι και ο μόνος εκδοτικός οίκος στον οποίο πρότεινα τον Ερρίκο. Αντιλαμβάνεστε ότι όσο και να μιλήσω για τη χαρά την οποία μου προξένησε η πιο πάνω απόκρισή τους, αυτή θα παραμένει ανείπωτη! Όμως, αν και ο απόπλους του Ερρίκου ήταν εύκολος, έως ότου αυτός να καταλήξει στα βιβλιοπωλεία συνάντησε πολλές τρικυμίες, με κυριότερη αυτήν της πανδημίας, η οποία μας ταλάνισε και μας ταλανίζει ακόμη. Για τον λόγο αυτόν, όταν πήρα το βιβλίο στα χέρια μου, σάστισα. Δεν μπορούσα να το πιστέψω…
Υπέροχη είναι και η εικονογράφηση του βιβλίου από την Αλία Ζάε. Μιλήστε μας για αυτή τη συνεργασία με την εικονογράφο. Κατάφερε να αποτυπώσει τον Ερρίκο έτσι όπως τον είχατε φανταστεί;
ΣΤ.Κ.: Θα μου επιτρέψετε να σας πω ότι η εικονογράφηση του Ερρίκου, στα δικά μου τα μάτια, δεν είναι μόνο υπέροχη. Είναι η εικονογράφηση την οποία είχα ονειρευτεί για το πρώτο μου βιβλίο! Η Αλία Ζάε, η γνωστή στον χώρο του παιδικού βιβλίου Δέσποινα Καραπάνου, αντικειμενικά έχει κάνει μία δουλειά εξαιρετική. Το εντυπωσιακό είναι ότι η Δέσποινα, χωρίς να έχει διαβάσει ποτέ την εκ των πραγμάτων πιο αναλυτική, πεζή εκδοχή του Ερρίκου, παρά μόνο την τελική έμμετρη, αποτύπωσε με τα πινέλα της λεπτομέρειες οι οποίες βρίσκονταν στο αρχικό κείμενο. Νομίζω ότι το κλειδί αυτής της επιτυχημένης συνεργασίας ήταν ότι, ενώ είμαστε δύο προσωπικότητες διαφορετικές, «ακούσαμε» η μία την άλλη με ειλικρινές ενδιαφέρον. Την ευχαριστώ πολύ γι’ αυτό.
Δυστυχώς, λόγω της πανδημίας, δεν έχουμε δια ζώσης παρουσιάσεις των βιβλίων αλλά μόνο διαδικτυακά. Κάνετε σκέψεις για μια διαδικτυακή παρουσίαση του βιβλίου;
ΣΤ.Κ.: Η πανδημία πάνω απ’ όλα δοκίμασε την ικανότητα του ανθρώπου να προσαρμόζεται σε νέες συνθήκες. Στο πλαίσιο αυτών, έχω παρουσιάσει ήδη τον Ερρίκο διαδικτυακά, σε νηπιαγωγεία και δημοτικά σχολεία σε όλη την Ελλάδα. Η πρώτη μάλιστα παρουσίασή του έγινε στο νηπιαγωγείο των Μολάων Λακωνίας, στο δικό μου το σχολείο. Η συγκίνηση που ένιωσα, ήταν ικανή να γεφυρώσει την απόσταση. Παρ’ όλ’ αυτά, ανυπομονώ, μόλις αποκλιμακωθεί η τωρινή κατάσταση, να πιάσω τον Ερρίκο από το χέρι και να γνωρίσουμε κι άλλους μικρούς, καινούργιους φίλους.
Αυτή την περίοδο υπάρχουν νέοι ήρωες που σας βασανίζουν γλυκά και περιμένουν υπομονετικά να πάρουν σάρκα και οστά; Εκτός από την παιδική λογοτεχνία, θα θέλατε να ασχοληθείτε και με κάποιο άλλο λογοτεχνικό είδος στο μέλλον;
ΣΤ.Κ.: Η αλήθεια είναι πως ναι, ένας χνουδωτός, λιχούδης γάτος ονόματι Ρήγας δοκιμάζει γλυκά την υπομονή μου. Δεν θα σας πω κάτι παραπάνω γι’ αυτόν, εύχομαι κι ελπίζω να διαβάσετε τα κατορθώματά του σύντομα. Όσο για το δεύτερο σκέλος της ερώτησής σας, προς το παρόν έχω αποφασίσει να ντύνω τη φαντασία και τη σκέψη μου με κουστούμι παιδικό. Δεν μπορώ ν’ αποκλείσω όμως ότι στο μέλλον θα δοκιμάσω κι άλλα ρούχα.
Λίγο πριν ολοκληρώσουμε τη συνέντευξη, θα θέλατε να πείτε κάτι στους αναγνώστες μας;
ΣΤ.Κ.: Θα ήθελα να τους ευχαριστήσω πολύ που διάβασαν τη συνέντευξή μου, να τους προτείνω να με τιμήσουν ακόμα περισσότερο διαβάζοντας και το βιβλίο μου, και να τους ευχηθώ να έχουν την τύχη τη δική μου. Να βρουν δηλαδή μία ενασχόληση η οποία θα τους ανοίξει τόσες αμέτρητες πόρτες, όσες άνοιξε και για εμένα η συγγραφή.
Σας ευχαριστώ πολύ για τον χρόνο σας. Εύχομαι ο Ερρίκος να διαβαστεί και να αγαπηθεί πολύ.
ΣΤ.Κ.: Σας ευχαριστώ κι εγώ από καρδιάς!
Επιμέλεια: Ζωή Τσούρα
Υποστηρίξτε το blog μας με μία δωρεά, πατώντας εδώ
