Λένε ότι τα γραπτά είναι ένας καθρέφτης του συγγραφέα. Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει πως είναι μάλλον ανεδαφικό να περιμένει ο αναγνώστης από έναν ρηχό άνθρωπο να συγγράψει ένα βαθυστόχαστο πόνημα. Ή από έναν όχι ιδιαίτερα ευφυή συγγραφέα να πλάσει πολυμήχανους χαρακτήρες. Αυτό είναι το δεδομένο. Πάμε τώρα στο ερώτημα: τι μπορεί να περιμένει κάποιος από τον Τέταρτο Τοίχο της Έλενας Χουσνή;
Προσωπική άποψη: Χρήστος Αζαριάδης
Η ίδια δηλώνει ότι μετοίκησε στη Σάμο επειδή αγάπησε. Και όταν έμεινε εκεί, αγάπησε και το νησί. Δεν είναι τυχαίο που αυτό αντικατοπτρίζεται σε όλα τα γραπτά της. Η Χουσνή πάντα έχει μία λυρικότητα που μυρίζει καλοκαίρι. Αλλά, ένα καλοκαίρι που βγάζει μία μελαγχολία, μία ελεγεία, μία γλυκόπικρη νοσταλγία. Σε αυτό τη βοηθά ιδιαίτερα το γεγονός ότι διαθέτει έναν γλωσσικό πλούτο που μέσα στις εκατοντάδες χιλιάδες ελληνικές λέξεις, ξέρει ποια από αυτές αρμόζει καλύτερα στο μήνυμα που θέλει να περάσει. Γιατί (και αυτό είναι το τρίτο κύριο χαρακτηριστικό της) θέλει και περνάει μηνύματα.
«Ξυπνώ από τον οξύ, διαπεραστικό ήχο που με κεντρίζει σαν ηλεκτρικό ρεύμα και κάνει το σώμα μου να τινάζεται σπασμωδικά πάνω στη στενή κουκέτα του θόλου μου. Ναι, μέσα στον μεγάλο Θόλο, υπάρχουν χιλιάδες μικροί θόλοι – κατοικίες όσων μένουμε εδώ. Συρταρωτά κοιμητήρια στο μέγεθος φέρετρου, με λίγο περισσότερο χώρο πάνω από το κεφάλι σου που σου επιτρέπει οριακά να κάνεις ξαπλωμένος μία περιστροφή γύρω από το νοητό άξονα του κορμιού σου και απλά να αλλάξεις πλευρό και θέαση. Και να βλέπεις την πλαϊνή κρύα πλευρά του κοιμητηρίου. Λευκό ολόλευκο, κατασκευασμένο από ένα υλικό που θυμίζει πλαστικό, αλλά η αφή του είναι πολύ πιο κρύα, σαν να είναι μεταμορφωμένο σίδερο. Η αίσθηση που σου αφήνει όταν κατά λάθος το ακουμπάς, είναι απόκοσμα εχθρική. Όπως άλλωστε όλα εδώ μέσα».
Τι είναι λοιπόν ο “Τέταρτος Τοίχος“;
Σε μία πρώτη ανάγνωση είναι μια νουβέλα που, από τον τίτλο της και μόνο, κλείνει στον αναγνώστη ιντριγκαδόρικα το μάτι, εν είδει προειδοποίησης για αυτό που θα ακολουθήσει: ένα ταξίδι στη μνήμη και τη λήθη, μια φωνή αφύπνισης, μια απαίτηση για τη συνέργεια του αναγνώστη.
Ο “Τέταρτος Τοίχος” είναι ένα κράμα του 1984 του Όργουελ και του Εμείς του Ζαμυάτιν (όπως θα έλεγε και ένας καλός φίλος) με μια πρέζα Χέμινγουεϊ και Στάινμπεκ. Η Χουσνή παίζει ένα ερωτικό παιχνίδι με τις αισθήσεις του αναγνώστη, με την αθωότητα που θα είχε ο έρωτας για δύο σκολιαρόπαιδα τη στιγμή που δίνουν το πρώτο τους φιλί. Αυτός ή αυτή που θα κρατήσει το βιβλίο αυτό στα χέρια του αναμφίβολα θα γοητευτεί, ενόσω η συγγραφέας παρασκηνιακά τσιγκλάει την ξεχασιάρα μνήμη του. Ένα τσίγκλισμα που ξεκινά ως ικεσία για να καταλήξει σε πρόσταγμα.
Όλες οι κακουχίες που βρήκαν τη χώρα μας τις τελευταίες δεκαετίες είναι εδώ. Και η αλληγορία με τον συμβολισμό και αυτά εδώ είναι. Το μόνο που έχει να κάνει ο αναγνώστης είναι να αφεθεί στα μαεστρικά χέρια της συγγραφέως, που θα τον καθοδηγήσει σ’ ένα σκληρό είναι η αλήθεια, αλλά αληθινό ταξίδι.
Λίγο πριν το τέλος, να επισημανθεί και η αφιέρωση της συγγραφέως στη σπουδαία Τιτίνα Δανέλλη, που η φυγή της το 2021 άφησε τον κόσμο της λογοτεχνίας λίγο πιο φτωχό.
Οι εκδόσεις Κύφαντα και η ομάδα που επιμελήθηκε την έκδοση έκαναν μία εξαιρετική δουλειά. Μία καλή ιστορία δεν θα τύχει της προσοχής που της αρμόζει, αν δεν έχει και την εφάμιλλη υλοποίηση. Και οι εκδόσεις Κύφαντα, που έχουν στις τάξεις τους πολλούς σπουδαίους παραμυθάδες (Βρόσγος, Πανούσης, Παπαθανασίου, Χουσνή και πολλοί πολλοί άλλοι), κάνουν ό,τι μπορούν (και ενίοτε και περισσότερα από αυτό), ώστε οι όμορφες ιστορίες να γίνονται όμορφα βιβλία.
Περίληψη: «Όχι, δεν νιώθω κλειστοφοβία, δεν αισθάνομαι παγιδευμένη στο τούνελ χωρίς έξοδο. Νιώθω απόλυτη ηρεμία, η βεβαιότητα της μη εξόδου με τροφοδοτεί με δύναμη ν’ ανακαλύψω τις διαδρομές ξανά, ν’ αποτινάξω τον ομοιογενή χαρακτήρα τους, να τους δώσω εγώ οντότητα, φύση, αισθητική και στο τέλος όχι την προσμονή της εξόδου, αλλά τη μαγεία του πάντα έγκλειστου εαυτού μας. Γιατί ο Μπέκετ αυτό μου λέει. Πως τον εγκλεισμό σε νόρμες, συμβατικότητες, εξευτελισμούς, υποχωρήσεις, τον κουβαλάμε μέσα μας. Εκεί είναι το τούνελ. Κι αν θες, μείνε μέσα του. Αν δεν θες, γκρέμισέ το».
Στοιχεία Βιβλίου
Τίτλος: Τέταρτος Τοίχος
Συγγραφέας: Έλενα Χουσνή
Σελίδες: 166
Eκδόσεις: Κύφαντα
ISBN: 978-618-5602-13-0
Ημερομηνία έκδοσης: Μάιος 2023
Επιμέλεια κειμένου: Ζωή Τσούρα
Επιμέλεια κεντρικής εικόνας: Νεκταρία Βαρσαμή-Πουλτσίδη
Υποστηρίξτε το blog μας με μία δωρεά, πατώντας εδώ
