Εθνικός Ύμνος. Ένα δυστοπικό-κοινωνικό μυθιστόρημα που σίγουρα αποτέλεσε ένα από τα καλύτερα αναγνώσματά μου για το 2023.
Προσωπική άποψη: Ζωή Τσούρα
Η ιστορία του διαδραματίζεται στις ΗΠΑ, σε ένα εναλλακτικό σήμερα ή σε ένα πολύ άμεσο και πιθανό (και ιδιαιτέρως τρομακτικό) αύριο. Εντελώς ξαφνικά, μεγάλοι αριθμοί εφήβων σε όλο τον κόσμο αρχίζουν να αυτοκτονούν. Δεν υπάρχει κάποια αίρεση που τους ενθαρρύνει, ούτε κάποιο βιντεοπαιχνίδι ή challenge στα κοινωνικά δίκτυα. Απλώς, αυτοκτονούν. Το φαινόμενο είναι τόσο εκτεταμένο, που ονομάζεται πλέον επιδημία, και η φρενίτιδα και ο πανικός που προκαλείται παγκοσμίως δεν έχει προηγούμενο, καθώς οι γονείς προσπαθούν να προστατεύσουν και να σώσουν τα παιδιά τους, και τα κράτη να ανακαλύψουν τα αίτια της επιδημίας.
Πόσο βαθιά όμως είναι διατεθειμένοι να ψάξουν για αυτά τα αίτια; Μήπως κρύβονταν χρόνια τώρα μπροστά στα μάτια τους και εκείνοι αρνούνταν πεισματικά να τα δουν; Μήπως τα παιδιά «μιλούσαν» εδώ και πολύ καιρό και οι ενήλικοι κώφευαν;
Όποια ερώτηση κι αν έκανες, η απάντηση ήταν χάος.
Σε αυτό το πλαίσιο, στις ΗΠΑ, ζει ο έφηβος Σάιμον, ο βασικός πρωταγωνιστής μας. Ο Σάιμον είναι ένας τυπικός Αμερικανός έφηβος. Βλέπει τη χώρα του να στροβιλίζεται σε μια δίνη μαζικής παράκρουσης που περιλαμβάνει κερασφόρους χωριάτες να εισβάλουν στον Λευκό Οίκο, έναν ναρκισσιστή Πρόεδρο που τρέφει και με τις δυο χούφτες την παράνοια, κοινωνικά δίκτυα που έχουν απορροφήσει τα μυαλά και τις ψυχές ολωνών, αδιάφορα δικαστικά συστήματα, κρίση οπιοειδών (στην οποία ο φαρμακοβιομήχανος πατέρας του συνέβαλε τα μέγιστα), βία, κακοποίηση, κλιματική αλλαγή που έχει εκτινάξει τις θερμοκρασίες, υψηλές προσδοκίες, ψεύτικα χαμόγελα, αδηφάγους πλούσιους, εξαθλιωμένους φτωχούς… Κλεισμένος σε μία κλινική για εφήβους για να αντιμετωπίσει τη δικαιολογημένη του αγχώδη διαταραχή, γνωρίζει έναν άλλο έφηβο, τον Προφήτη. Ο Προφήτης υποστηρίζει ότι έρχεται η ώρα της δικαίωσης, η ώρα της αλλαγής, και πείθει τον Σάιμον να ξεκινήσουν μαζί με άλλα δύο παιδιά ένα ριψοκίνδυνο ταξίδι στις ΗΠΑ με πολλαπλούς σκοπούς: την εκδίκηση, τη δικαιοσύνη, την επανάσταση, την ελπίδα.
Αυτό είναι μόνο ένα κομμάτι της πλοκής, καθώς ακολουθούμε την πορεία και άλλων χαρακτήρων, όπως τα αδέρφια Ντεγουίτ, που έχουν μεγαλώσει κρυμμένα στα βουνά από έναν πατέρα αντικυβερνητικό, και η δικαστής Νέιντιρ, που το γεγονός ότι η κόρη της είναι αγνοούμενη δεν την εμποδίζει να διεκδικήσει μία θέση στο Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ. Όλες αυτές οι τριτοπρόσωπες αφηγήσεις και τα νήματά τους μπλέκονται και ενώνονται και συνθέτουν μια ιστορία ευφυή στη σύλληψη και την εκτέλεσή της.
Μία μόνο σπίθα μπορεί να προκαλέσει κόλαση. Ή μπορεί να βγάλει μια ακίνδυνη λάμψη, όπως η πυγολαμπίδα.
Τη διαφορά την κάνει η αναφλεξιμότητα, το οξυγόνο και η τύχη.
Έστω λίγο πολιτικά και κοινωνικά συνειδητοποιημένος να είσαι, ο Εθνικός Ύμνος σε επηρεάζει πολύ. Γεγονότα της επικαιρότητας των ΗΠΑ που είδαμε στις οθόνες μας ή διαβάσαμε γι’ αυτά στο διαδίκτυο τα τελευταία χρόνια, παρελαύνουν στις σελίδες του βιβλίου, φανερά ή ελαφρώς κεκαλυμμένα. Ιδωμένα στο σύνολό τους, φανερώνουν μία χώρα σε απίστευτη παρακμή και κατρακύλα, που έχει συνηθίσει τη βία και τη φρίκη σε τέτοιο βαθμό, που αποκλείεται να υπάρξει Έλληνας αναγνώστης που να μη νιώσει ευγνωμοσύνη κι ανακούφιση που ζούμε σε αυτή τη μικρή γωνιά του πλανήτη όπου όλα αυτά αργούν να έρθουν ή εμφανίζονται σε μικρότερη κλίμακα.
Ο Noah Hawley αλλού επιλέγει ένα ύφος περισσότερο δημοσιογραφικό, αλλού πιο αφαιρετικό και λυρικό, χρησιμοποιεί αλληγορίες και συμβολισμούς, ψυχογραφεί τους ήρωες και τους αντιήρωες και παραδίδει ζωντανές και ποικίλες προσωπικότητες. Υπήρξε μάλιστα και ένα κεφάλαιο τόσο τρομακτικό, που άνετα θα μπορούσε να ανήκει στη λογοτεχνία τρόμου. Από την αρχή μέχρι το τέλος όμως η γραφή του σε απορροφά με τη ροή, την περιγραφικότητα και την ειλικρίνειά της.
Εκείνη την εβδομάδα άρχισαν ν’ αυτοκτονούν οι στρατιώτες. Την αρχή έκαναν δεκατρείς νεοσύλλεκτοι στο Φορτ Μπένινγκ που αυτοκτόνησαν μέσα σε τρεις νύχτες. Την τέταρτη μέρα έξι άντρες σε μια προωθημένη βάση επιχειρήσεων στο Αφγανιστάν αγκαλιάστηκαν γύρω από μια χειροβομβίδα. Το επόμενο πρωί, στο στρατόπεδο Κέλι στη Στουτγάρδη, οι στρατιώτες ξύπνησαν και βρήκαν πέντε αλεξιπτωτιστές κρεμασμένους από τα σχοινιά των αλεξιπτώτων τους. Τους είχαμε δώσει όπλα και τους μάθαμε να πολεμούν τον εχθρό, αλλά γινόταν όλο και πιο σαφές ότι ο εχθρός ήμασταν εμείς.
Γενικώς, είναι ένα βιβλίο πλούσιο σε θέματα και στοιχεία, συνεπώς διαβάζεται με προσοχή και όχι με βιασύνη. Σίγουρα ψυχολογικά βαρύ και δύσκολο, συνοδεύεται από πολλά trigger warnings. Οι περιγραφές των δυσάρεστων γεγονότων δεν είναι γραφικές και εκτεταμένες, δεν χρειάστηκε όμως να είναι: σε στοιχειώνουν μέσα από τον τρόπο που δίνονται. Ιδιαιτέρως δυνατά και τα δοκιμιακού τύπου κομμάτια που παρεμβάλλονται ανάμεσα στα κεφάλαια: κρατούν μπροστά στον αναγνώστη έναν αμείλικτο καθρέφτη, συνομιλούν μαζί του χωρίς χάδια και κανακέματα, εξαπολύουν ένα δριμύ κατηγορώ που μας συμπεριλαμβάνει όλους. Το βιβλίο δεν ταρακουνά απλώς τον αναγνώστη, τον υποβάλλει σε ηλεκτροσόκ – ένα ηλεκτροσόκ που σκοπό έχει να φέρει πίσω στη ζωή την ίδια του την ψυχή. Το φως όμως που εμφανίζεται στην άκρη του τούνελ, το κλείσιμο του βιβλίου, είναι τόσο πιο όμορφο και ελπιδοφόρο μετά από τέτοιο χαώδες σκοτάδι.
Δεν ενδείκνυται για όσους ψάχνουν ένα ανάγνωσμα για να ξεφύγουν από την πραγματικότητα για λίγες ώρες, είναι όμως ιδανικό για όσους είναι έτοιμοι και πρόθυμοι να κοιτάξουν τις ξεγυμνωμένες αλήθειες κατάματα με θάρρος. Αν με ρωτούσαν ποιο βιβλίο ενηλίκων ζωγραφίζει πιο γλαφυρά τη σημασία της ενσυναίσθησης, ποιο βιβλίο θα έπρεπε όλοι μας να διαβάσουμε, θα απαντούσα σίγουρα τον Εθνικό Ύμνο. Η μετάφραση της Δέσποινας Βερυκόκκου ήταν άψογη, όπως και η επιμέλεια του Αλέξανδρου Πανούση. Προτιμήστε το σίγουρα στην ελληνική έκδοση της Διάπλασης.
Έφτασε. Η μέρα που τραβιούνται οι κλωστές και το ρούχο ξηλώνεται.
Περίληψη: Η Αµερική κατρακυλάει στο χάος καθώς τα τελευταία αποµεινάρια πολιτικής συναίνεσης εξαφανίζονται. Σ’ ένα σκηνικό που το συνθέτουν η περιβαλλοντική καταστροφή και ο εθισµός στα οπιοειδή, οι έφηβοι σε όλο τον κόσµο αρχίζουν να εµφανίζουν αυτοκαταστροφικές τάσεις, επικοινωνώντας µε µιµίδια που µόνο οι ίδιοι µπορούν να καταλάβουν.
Οι αγορές όµως καλά κρατούν, και οι ζάπλουτοι, όπως ο Τάι Όλιβερ, πετάνε πάνω από τον κόσµο που καίγεται µε τα ιδιωτικά τους τζετ. Μετά την αυτοκτονία της κόρης του, ο Όλιβερ στέλνει τον γιο του τον Σάιµον σε ένα κέντρο αντιµετώπισης άγχους, όπου συναντά έναν άλλον νεαρό που αυτοαποκαλείται Προφήτης. Σύντοµα οι δυο τους θα βρεθούν στους δρόµους, παρέα µε µια οµάδα νέους συντρόφους, προσπαθώντας να φέρουν σε πέρας µια αποστολή τόσο επιτακτική όσο και αινιγµατική.
Πρωταγωνιστές της δικής τους ιστορίας, διασχίζουν τη χώρα εν µέσω µιας εµπόλεµης κατάστασης, αναζητώντας µια κοπέλα που την κρατάει όµηρο στο κρησφύγετό του ένας πολυδισεκατοµµυριούχος. Και ίσως αυτή να είναι η µόνη τους ελπίδα να ξεφύγουν από την Αποκάλυψη που τους κληροδότησε η γενιά των πατεράδων τους.
Ένα επικό δυστοπικό θρίλερ, γεµάτο ολοζώντανους χαρακτήρες, που ξετρυπώνει το άσβεστο φως που µπορεί να κρύβεται ακόµα και στις πιο σκοτεινές γωνιές της πραγµατικότητας.
Στοιχεία βιβλίου:
Τίτλος: Εθνικός Ύμνος
Συγγραφέας: Noah Hawley
Εκδόσεις: Διάπλαση
Ημερομηνία έκδοσης: 2023
Σελίδες: 576
ISBN: 978-960-567-274-4
Υποστηρίξτε το blog μας με μία δωρεά, πατώντας εδώ
