Μπράβος. Σπουδή στη ματαιότητα του χρόνου και ευφυές χιούμορ
Με το πρώτο του μυθιστόρημα, ο Τρότερ φτιάχνει έναν δικό του κόσμο, παράξενα τοποθετημένο στα όρια της νύχτας, μια σπουδή στη ματαιότητα του χρόνου, με ευφυές μπλακ χιούμορ. Ήρωές του, άνθρωποι χωρίς αύριο, κακοποιοί που αναλαμβάνουν χωρίς ηθικούς φραγμούς καθετί άνομο.
Προσωπική άποψη: Κωνσταντίνα Μόσχου
Κεντρικός χαρακτήρας, ο Μποξ. Έτσι τον έχει βαφτίσει, λόγω των τεραστίων διαστάσεών του και επειδή δέρνει ανεξέλεγκτα, ο συνέταιρός του στο έγκλημα, ο –, που αναφέρεται με μια απλή παύλα σε όλο το βιβλίο, μιας και δεν έχουν σημασία τα ονόματα και οι λέξεις, παρά μόνο οι πράξεις. Ο – έχει το πάνω χέρι πάντοτε και αποφασίζει με σκληρότητα για το καθετί, ενώ ο Μποξ υπακούει σαν πιστό σκυλί. Δουλειά τους είναι να αναλαμβάνουν να «συνετίσουν» κάποιους που χρωστούν, σε μια εποχή που, χωρίς να αναφέρεται, μοιάζει με τη δεκαετία του ’50. Ο τρόπος που ζουν τη βία τους δείχνει πως δεν έχουν κανένα δισταγμό, είναι σαν να έχουν μεγαλώσει έτσι και έχουν εντρυφήσει σε αυτήν.
Ο έτερος βασικός χαρακτήρας του βιβλίου, ο –, εμφανίζεται στην αρχή του βιβλίου να τον πετούν από ένα αυτοκίνητο, μπροστά στα πόδια του Μποξ. Μια τυχαία γνωριμία που δεν φαίνεται να αλλάζει κάτι στα σχέδια του Μποξ, αφού όντας άτολμος και γνωρίζοντας μόνο να δέρνει, τώρα θα μπορεί να έχει έναν «μάνατζερ» να του βρίσκει «δουλειές» και λεφτά. Έτσι, όταν ο – επιλέγει να μείνει στην πόλη τους μόνο και μόνο επειδή είναι μια πόλη με λούνα παρκ, και με τη σκέψη ότι ο Μποξ είναι ένα χρησιμότατο εργαλείο, κάτι σαν σκάλα ή γαλλικό κλειδί, η πρώτη τους βόλτα είναι στο τρενάκι του τρόμου.
Ένιωσα σαν πεντάρα πεταμένη σε λούκι ή σαν να με πετούσαν από κινούμενο αυτοκίνητο. Ο – σαν να το πήρε χειρότερα. Όταν τέλειωσε το πράγμα, κάθισε σ’ ένα παγκάκι με το κεφάλι ανάμεσα στα γόνατα, ένα δάχτυλο σε κάθε βλέφαρο, και πίεζε τους βολβούς των ματιών με σταθερό ρυθμό. Είπε του ΄κανε καλό, του έμεναν έτσι οι εντυπώσεις για τα καλά.
Ο Μποξ, όπως και οι υπόλοιποι ήρωες αυτής της γκροτέσκας αφήγησης, βρίσκονται εγκλωβισμένοι μέσα σε μια ζωή γεμάτη με αδικαιολόγητη βία και δεν γίνεται να αποδράσουν από αυτήν, αφού δεν έχουν συνειδητοποιήσει τι κάνουν. Οι σκηνές διαδέχονται η μία την άλλη, νύχτες που ξημερώνουν δίχως να αλλάζει το σκηνικό, κοφτά μικρά επεισόδια σαν μικρά διηγήματα που απαρτίζουν συνολικά το άλλο, το μεγαλύτερο μυθιστόρημα της ζωής κάποιου που ήρθε στον κόσμο χωρίς να ξέρει το γιατί. Σκέψεις του ήρωα και των υπόλοιπων χαρακτήρων που διατρέχουν την πλοκή, δίνουν την αίσθηση της ματαιότητας με έναν φιλοσοφημένο τόνο που δεν συναντάς φυσικά σε ανθρώπους της νύχτας, χωρίς αυτό να φαίνεται παράξενο στον αναγνώστη, τον αποδέκτη της διανοητικής περιπλάνησης του συγγραφέα.
Στη σύλληψη της ιδέας, το βιβλίο θυμίζει το Κουρδιστό πορτοκάλι του Άντονι Μπέρτζες, με τη διαφορά ότι σε τούτο το βιβλίο ο συγγραφέας του έχει επιλέξει αντί για ένα δυστοπικό μέλλον, ένα δυστοπικό παρελθόν, στο οποίο όμως με έναν περίτεχνο τρόπο έχει καταφέρει να προσθέσει στοιχεία επιστημονικής φαντασίας στο βιβλίο μέσα σε ένα άλλο βιβλίο. Αυτό επιτυγχάνεται όταν ο μπράβος Μποξ διαβάζει τα περίεργα κείμενα του συμπαίκτη του στα χαρτιά, συγγραφέα Χόλκομπ, που δημοσιεύει σε άθλια περιοδικά και πληρώνεται με τη λέξη.
«Το ωραίο στο να πληρωνόμαστε με τη λέξη», είπε ο Χόλκομπ, «είναι ότι ξέρουμε ακριβώς πόσο αξίζει ο καθένας σε τούτο το δωμάτιο». Σταύρωσε τα χέρια του και τράβηξε άλλη μια τζούρα από το τσιγάρο του. «Αν υποθέσουμε ότι αξίζει κάτι». Του πρόσφεραν ένα τραπουλόχαρτο και το αρνήθηκε, και το παιχνίδι συνεχίστηκε χωρίς αυτόν. Είχα πάλι ελεεινό χαρτί και πήγα πάσο σ’ ένα χαμηλό ανέβασμα του πονταρίσματος. Από το παράθυρο, η Λίντια είπε, «Αυτό που είναι φριχτό στους φτηνιάρηδες συγγραφείς που πληρώνονται με τη λέξη είναι ότι νιώθουν την ανάγκη να συνεχίζουν ακόμα κι όταν έχουν ξεμείνει από πράγματα να πουν».
Ο Μποξ συνεχίζει σε πρωτοπρόσωπη αφήγηση, μαζί με τον –, να χτυπούν ανελέητα και κατά παραγγελία, με περιγραφές μπλακ χιούμορ που ταιριάζουν απόλυτα με το βιβλίο. Όταν αργότερα εμφανίζεται ο ενδιαφέρων χαρακτήρας του ντετέκτιβ Μάικ Μάγκα, η κατάσταση αρχίζει να ξεφεύγει. Ο ντετέκτιβ έχει μυστήριες τακτικές που δεν διαφέρουν και πολύ από εκείνες ενός κακοποιού, και μας εκπλήσσει με τη διαφορά του πώς φαίνεται και πώς είναι τελικά στ’ αλήθεια.
Η εμμονή του Μποξ στον χρόνο, στον ατελείωτο χρόνο, που ο ίδιος δεν μπορεί να εκμεταλλευτεί, με ώρες και ώρες πλήξης για εκείνον και τον συνεργό του, υπάρχει σε κάθε σελίδα του βιβλίου. Σαν ένας ταξιδιώτης του χρόνου προσπαθεί να διακρίνει το χθες και να γυρίσει στο σήμερα, μη μπορώντας να διακρίνει τι είναι εκείνο που φταίει για τη ζωή που διάλεξε ο ίδιος.
Μέχρι εδώ μπορώ να καταλάβω: κάτι βαθιά κακό του συμβαίνει στην άλλη άκρη της γραμμής, τον έχει τσακίσει κι αυτόν και τη γλώσσα του, και θέλει να είμαι εκεί. Ωθώ πάλι τις λέξεις μέσα στο ρεύμα, λέω ας πούμε, Περίμενε και Πιο Αργά, αλλά πιέζω μια πινέζα στον τοίχο ενώ ο τοίχος πέφτει πάνω μου. Τελικά καταλαβαίνω από το κροτάλισμα των τσακισμένων του λέξεων πού είναι, και πηγαίνω να τον βρω. Φτάνω δεύτερος μετά τους αστυνομικούς.
Ανάμεσα στα κεφάλαια, παρεμβάλλονται κάποια μικρότερα «ιντερλούδια» με ένα επίσης μυστηριώδες δίδυμο, σε τρίτο πρόσωπο αυτές τις φορές και ύφος διαφορετικό, αποστασιοποιημένο, και μάλλον περισσότερο επίσημο. Ποιοι είναι αυτοί οι δύο που παρεμβάλλονται θα το δούμε στο τέλος του βιβλίου.
Ο συγγραφέας καταφέρνει να μας αποδείξει μέσα από όσα γράφει πόσο μεγάλη διάνοια ή τρέλα πρέπει να έχει κανείς για να μπορεί να ανακατέψει τόσο εύπλαστα μια ιστορία αχώνευτων χαρακτήρων με ύφος Ταραντίνο και δομή που άλλοτε είναι αστυνομικό pulp, άλλοτε επιστημονική φαντασία, αλλού μαύρη κωμωδία και αλλού καθαρό ανθρώπινο ψυχογράφημα. Και όλα αυτά σε έναν ατελείωτο χορό θανάτου και βίας, με μοναδικό σκοπό να δώσει τη φιλοσοφημένη έκφραση της βίας της ζωής. Πραγματικά ένα ιδιόμορφο μυθιστόρημα που σου δημιουργεί πολύπλοκες σκέψεις, με την εξαιρετική μετάφραση του Γιώργου-Ίκαρου Μπαμπασάκη. Μονάχα ένας λογοτέχνης θα μπορούσε να το αποδώσει τόσο καλά.
Το βέβαιο είναι ότι οι Εκδόσεις Gutenberg μας έχουν συνηθίσει σε ποιοτικές επιλογές και αυτό το ανάγνωσμα έχει έναν επιπλέον βαθμό δυσκολίας, και δεν μοιάζει με κανένα άλλο αστυνομικό μυθιστόρημα που έχω διαβάσει.
Περίληψη – Μπράβος: Σε μια πόλη γεμάτη απατεώνες και κακοποιούς, ο μπράβος Μποξ και ο συνεργάτης του δέρνουν και μαχαιρώνουν κατά παραγγελία. Κάποιο βράδυ, σ’ ένα τραπέζι πόκερ, συναντούν έναν συγγραφέα «της κακιάς ώρας» και έναν μυστηριώδη ντετέκτιβ οι οποίοι τους εμπλέκουν σε μια ιστορία αποτρόπαιης βίας, που αφήνει πίσω της αμέτρητα πτώματα.
Ο Ρ. Τσάντλερ, ο Α. Καμί, ο Φ. Ντικ και η Π. Χάισμιθ ενώνονται σε ένα εξαιρετικά φρέσκο μυθιστόρημα (The Guardian). Το απρόβλεπτο και εντυπωσιακό ντεμπούτο του Σκωτσέζου Άλαν Τρότερ (New Statesman), που έκανε ιδιαίτερη αίσθηση όταν εκδόθηκε στη Μεγάλη Βρετανία (2019).
Στοιχεία βιβλίου
Τίτλος: Μπράβος (Muscle)
Συγγραφέας: Αlan Trotter
Mετάφραση: Γιώργος-Ίκαρος Μπαμπασάκης
Eκδόσεις: Gutenberg
ISBN: 978-960-01-2265-7
Σελίδες: 319
Ημερομηνία έκδοσης: 01/07/2021
Υποστηρίξτε το blog μας με μία δωρεά, πατώντας εδώ
