Ο ήχος των πραγμάτων όταν πέφτουν. Ένα κοινωνικό μυθιστόρημα που μας ταξιδεύει στη μακρινή χώρα της Κολομβίας.
Προσωπική άποψη: Ζωή Τσούρα
Το σκεπτικό πίσω από την επιλογή του βιβλίου αυτού του Juan Gabriel Vásquez ήταν μία γνωριμία με τη χώρα της Κολομβίας και τα γεγονότα που σημάδεψαν τη σύγχρονη ιστορία της. Ο πρωταγωνιστής, ο καθηγητής της Νομικής Αντόνιο Γιαμάρα, έχει βιώσει την άνοδο του Πάμπλο Εσκομπάρ και των καρτέλ κοκαΐνης, τον αιματηρό πόλεμο μεταξύ αυτών και της κολομβιανής κυβέρνησης, καθώς και την πτώση τους και τη μετάβαση της Κολομβίας σε μια νέα ειρήνη και ισορροπία. Χρόνια αφού όλα αυτά έχουν τελειώσει, μία δολοφονία θα τον ωθήσει στην αναζήτηση της αλήθειας για όσα έγιναν στο παρελθόν, και παράλληλα σε μία εσωτερική αναζήτηση, μια προσπάθεια να καταλάβει τα δικά του ψυχολογικά τραύματα και να προχωρήσει. Η ιστορία, λοιπόν, είναι η αφήγηση από τον Αντόνιο της ιστορίας κάποιου άλλου: του ελάχιστα γνωστού του, Ρικάρδο, του θύματος της δολοφονίας δηλαδή, με τον οποίο έχει αποκτήσει μία κάποια εμμονή.
Το βιβλίο όντως παρέχει έναν αριθμό πληροφοριών για τα σημαντικά πολιτικά γεγονότα της Κολομβίας, ωστόσο ποτέ δεν καταφέρνει να πετύχει αυτή τη γνωριμία του ξένου αναγνώστη με τη χώρα. Σε κάθε κεφάλαιο ένιωθα σαν να έμπαινα σε μία αίθουσα όπου η γιορτή είχε τελειώσει: έβλεπα τα σημάδια που είχε αφήσει πίσω της, μα ποτέ δεν απέκτησα εικόνα όσων τα προκάλεσαν. Θα έλεγα ότι το βιβλίο του Vásquez περισσότερο προϋποθέτει τη γνώση της κολομβιανής ιστορίας παρά την παραθέτει. Συνεπώς, ο συναισθηματικός του αντίκτυπος ήταν ελάχιστος, σε αντίθεση με αυτόν που θα είχε σε έναν Κολομβιανό, ο οποίος είναι εξοικειωμένος με την ιστορία του και την περίοδο τρομοκρατίας του Εσκομπάρ.
Στη συναισθηματική σύνδεση του αναγνώστη δεν βοηθά καθόλου και το ότι ο πρωταγωνιστής Αντόνιο είναι φοβερά αντιπαθητικός, μίζερος και αλαζόνας – κι αυτή η αντιπάθεια εδραιώνεται από πολύ νωρίς, καθώς ο φίλος μας ο Αντόνιο εκμεταλλεύεται τη θέση του ως καθηγητής πανεπιστημίου για να κοιμάται με τις φοιτήτριές του. Δεν λυπόμουν καθόλου για τα άσχημα που του συνέβαιναν, λυπόμουν ειλικρινά τη γυναίκα του που έκανε υπομονή και τον ανεχόταν.
Αυτή τη στιγμή υπάρχει μια αλυσίδα συγκυριών, ένοχων σφαλμάτων ή ατυχών αποφάσεων, οι συνέπειες των οποίων με περιμένουν στη γωνία· και παρ’ όλο που το ξέρω, παρ’ όλο που έχω τη δυσάρεστη βεβαιότητα ότι αυτά τα πράγματα συμβαίνουν και θα με επηρεάσουν, δεν υπάρχει καμία περίπτωση να τα αποτρέψω.
Η γραφή του Vásquez στο “Ο ήχος των πραγμάτων όταν πέφτουν” δεν μπορώ να πω ότι ήταν άσχημη, ενδεχομένως αυτή με κράτησε και το διάβασα μέχρι τέλους, κι ας ήταν ξεκάθαρα της λατινοαμερικανικής σχολής λογοτεχνίας όπου πρέπει να περιγραφεί ακόμα και το φρούτο που σαπίζει κάτω από το τραπέζι, ακόμα και η μύγα που ζουζουνίζει στο παράθυρο. Άλλοι ομότεχνοί του όμως πετυχαίνουν παράλληλα και να καταδύονται στα βάθη του ανθρώπινου ψυχισμού, κάτι που στον Vásquez μού έλειψε. Το πιο ωραίο κομμάτι του βιβλίου, αυτό που παρακολούθησα με πραγματικά μεγάλο ενδιαφέρον, ήταν η ιστορία της Ιλέιν Φριτς, της Αμερικανίδας που πήγε τη δεκαετία του ’70 στην Κολομβία εθελόντρια με το Ειρηνευτικό Σώμα, και έγινε μάρτυρας της γέννησης της καλλιέργειας και του εμπορίου των ναρκωτικών. Ειλικρινά το βιβλίο θα ήταν απείρως καλύτερο αν παρακολουθούσαμε απευθείας αυτή την ιστορία και απουσίαζε εντελώς ο άνοστος αφηγητής του 2009. Επίσης, πολύ ωραίο χαρακτηριστικό του βιβλίου, η σημασία και ο συμβολισμός του τίτλου.
Γενικώς εμένα δεν μου ταίριαξε ο Vásquez, είχε σίγουρα τα θετικά του αλλά στο σύνολο δεν νιώθω ότι κέρδισα κάτι ιδιαίτερο από το συγκεκριμένο βιβλίο. Ενδεχομένως κάποιος με περισσότερες γνώσεις για την Κολομβία θα το παρακολουθήσει πιο ευχάριστα και θα αποκομίσει περισσότερα. Θα στραφώ και σε άλλους συμπατριώτες του και παρόμοιας θεματικής βιβλία που έχω ακούσει ότι διεισδύουν περισσότερο στα γεγονότα εκείνης της εποχής.
Περίληψη: Κολομβία, 2009. Ο αφηγητής της ιστορίας, ο νεαρός καθηγητής της Νομικής, Αντόνιο Γιαμάρα, διαβάζει σ’ ένα περιοδικό την εξόντωση ενός ιπποπόταμου που είχε δραπετεύσει από τον ζωολογικό κήπο του διαβόητου Πάμπλο Εσκομπάρ. Το άρθρο τον πηγαίνει πίσω στα μέσα της δεκαετίας του 1990, όταν ο πόλεμος της κολομβιανής κυβέρνησης με το καρτέλ κοκαΐνης του Εσκομπάρ μαινόταν στους δρόμους, τα δάση και τον ουρανό της Κολομβίας.
Εκείνη την εποχή, ο Γιαμάρα γνωρίζεται μ’ έναν μοναχικό μπιλιαρδόρο, «πρώην πιλότο» κατά δήλωσή του, η δολοφονία του οποίου ωθεί τον αφηγητή σ’ έναν αγώνα εξιχνίασής της, αλλά και σε μια διαδικασία αναπροσδιορισμού της ίδιας της ταυτότητάς του και των σχέσεών του με τους ανθρώπους του. Οι έρευνές του θα τον οδηγήσουν ως την τρομερή δεκαετία του 1960 που άλλαξε τον κόσμο, λίγο πριν το εμπόριο ναρκωτικών παγιδέψει μια ολόκληρη γενιά σ’ έναν ζωντανό εφιάλτη, σ’ έναν κύκλο βίας και φόβου.
Στοιχεία βιβλίου:
Τίτλος: Ο ήχος των πραγμάτων όταν πέφτουν
Συγγραφέας: Juan Gabriel Vásquez
Μετάφραση: Αχιλλέας Κυριακίδης
Εκδόσεις: Ίκαρος
Ημερομηνία έκδοσης: 2014
Σελίδες: 296
ISBN: 978-960-572-031-5
Υποστηρίξτε το blog μας με μία δωρεά, πατώντας εδώ
