Όλα τα φωτεινά μέρη – Jennifer Niven

Όλα τα φωτεινά μέρη – Τζέννιφερ Νίβεν

Το κρατώ στα χέρια μου και ήδη η μαγεία με τυλίγει. Φως, νερό, ζωή. Ένα αγόρι και ένα κορίτσι. Και η ιστορία ξετυλίγεται ανοίγοντας το βιβλίο στην πρώτη σελίδα…

Προσωπική άποψη: Παναγιώτα Γκουτζουρέλα

Θίοντορ Φιντς: Στέκεται πρωί πρωί στη μαρκίζα του καμπαναριού του σχολείου και κοιτάζει κάτω, σκεπτόμενος αν πρέπει να πέσει…

Βάιολετ Μάρκυ: Στέκεται πρωί πρωί στη μαρκίζα σου καμπαναριού του σχολείου και κοιτάζει κάτω, σκεπτόμενη αν…

Ποιος σώζει ποιον;

Ένα αγόρι και ένα κορίτσι φοιτούν στο ίδιο σχολείο, στην ίδια τάξη, αλλά δεν έχουν τίποτε κοινό. Ή μήπως δεν είναι έτσι;

Η Βάιολετ είναι ένα κορίτσι που μετρά τις μέρες που θα τελειώσει το λύκειο για να ελευθερωθεί από αυτήν την πόλη και από τη ζωή που ζει. Γιατί δε ζει. Χάνοντας την αδελφή της σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα, όπου η ίδια ήταν συνεπιβάτης, η θλίψη και οι ενοχές την πνίγουν. Αφήνεται, παρασύρεται από το κενό που αισθάνεται και σταματά να ζει, γιατί θεωρεί πως δεν το αξίζει. Κλείνεται στον εαυτό της, απομακρύνεται από τους φίλους της και το αγόρι της, χρησιμοποιεί αντικείμενα της νεκρής αδελφής της, σταματά να γράφει, απενεργοποιεί το blog που διατηρούσαν.

Και αναρωτιέται συνεχώς για εκείνα τα »αν». Αν δεν πρότεινε να ακολουθήσουν εκείνη τη διαδρομή εκείνο το βράδυ; Αν έκανε διαφορετικά μερικά πράγματα; Αν δεν ήθελε να γνωρίσει το αγαπημένο της συγκρότημα; Αν;…

Και οι μέρες περνούν.

Κάθε φορά σβήνει και μία μέρα από το ημερολόγιό της, αναμένοντας την απελευθέρωση.

Ο Θίοντορ είναι ένα αγόρι που χαρακτηρίζεται ως »Θίοντορ το φρικιό». Γιατί είναι διαφορετικός. Γιατί κάνει πράγματα περίεργα. Γιατί δεν είναι σαν τους άλλους.

Έχοντας βιώσει κακοποίηση από τον πατέρα του και στη συνέχεια εγκατάλειψη από αυτόν, ζει σε ένα σπίτι με την αδιάφορη μητέρα του και τις δύο αδελφές του. Κάνει ό, τι του αρέσει, δίχως έλεγχο. Εξαφανίζεται για μέρες, ζει στους δικούς του ρυθμούς, υιοθετεί στυλ και συμπεριφορές διαφορετικών δεκαετιών, προσπαθώντας να ανακαλύψει τον εαυτό του.

Μην έχοντας πολλούς φίλους, ζει ουσιαστικά σε έναν κόσμο που έχει πλάσει ο ίδιος για τον εαυτό του.

Γνωρίζει ατελείωτες θεωρίες και στατιστικές μελέτες περί αυτοκτονίας, καθώς και λόγια, γράμματα που άφησαν διάσημοι αυτόχειρες της ιστορίας. Δοκιμάζει όχι μόνο ρόλους, αλλά και τρόπους για να τερματίσει τη ζωή του.

Και ψάχνει για την τέλεια μέρα. Αυτή που δεν έχει ζήσει ακόμη στα δεκαεφτά χρόνια της ζωής του…

Είστε σίγουροι πως πρόκειται για ένα καταθλιπτικό μυθιστόρημα. Κι όμως…

Εκεί στο καμπαναριό κάτι συντελείται. Μια μαγική στιγμή, όπου ο Φιντς κοιτάζει και βλέπει την πραγματική Βάιολετ. Και την ερωτεύεται. Ένα χαμόγελό της αρκεί.

Δρα αμέσως προστατευτικά και τη σώζει. Όχι μόνο από την αυτοκτονία, αλλά και από το κουτσομπολιό του σχολείου. Γιατί ο ίδιος έχει συνηθίσει τις ετικέτες. Αλλά για την Βάιολετ δε θα το επιτρέψει. Έτσι, αφήνει τον χαρακτηρισμό της ηρωίδας στη Βάιολετ ενώ αυτός είναι ο ήρωας.

Στο μοναδικό κοινό μάθημα που έχουν, στα πλαίσια μιας εργασίας εξερεύνησης του τόπου όπου ζουν, Ιντιάνα-Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, ο Φιντς καταφέρνει να γίνει ομάδα με την Βάιολετ, εξασφαλίζοντας έτσι χρόνο που θα περνούν μαζί.

Κι ενώ η Βάιολετ στην αρχή είναι αρνητική απέναντί του, τελικά δέχεται. H χημεία μεταξύ τους απτή και αναμφισβήτητη.

Ο Φιντς είναι αυτός που οργανώνει, που προτείνει, που σχεδιάζει τις εξορμήσεις τους στην γύρω περιοχή, πιέζοντας μερικές φορές την Βάιολετ να τον ακολουθήσει.

Η εξερεύνηση της Ιντιάνα περιλαμβάνει περίπου δέκα σημεία, όπου θα προσπαθήσουν να ανακαλύψουν κάτι ιδιαίτερο, αξιομνημόνευτο, όλα τα φωτεινά μέρη.

Μέσα από αυτές τις εκδρομές τα δύο παιδιά γνωρίζονται. Γνωρίζουν πραγματικά ο ένας τον άλλον. Η Βάιολετ ξεπερνά όχι μόνο τον δισταγμό της, μην τη δουν με τον Φιντς, αλλά και τον φόβο της να ξαναμπεί σε αυτοκίνητο. Και ο έρωτας έρχεται ακούραστα, αυτονόητα. Ο Φιντς γίνεται κάποιος που αξίζει για την Βάιολετ και η Βάιολετ επιτέλους ανοίγεται και ξαναρχίζει να ζει.

Έχοντας ως οδηγό έναν χάρτη για τις εξορμήσεις τους, οδηγούνται και οι δυο τους προς την αυτογνωσία.

Μέχρι τη μέρα που ο Φιντς εξαφανίζεται. Στα γενέθλιά του καυγαδίζουν, ο Φιντς φεύγει και η Βάιολετ μένει μόνη.

Τον αναζητά, αλλά δεν τον βρίσκει. Η θλίψη που την κυριεύει στην αρχή αντικαθίσταται από θυμό για την εγκατάλειψή της. Αν και πάντα υπάρχει αυτό το κάτι στο μυαλό της: ότι δεν ήταν αρκετή, δεν τον αγάπησε αρκετά, δεν νοιάστηκε όσο έπρεπε, τον πρόδωσε…

Κάνει προσπάθεια να ξαναγυρίσει στην παλιά της ζωή, στις φίλες με τις οποίες δεν έχουν πλέον κανένα κοινό στοιχείο, στον τέλειο πρώην φίλο της που, όμως, δεν είναι πλέον και τόσο υπέροχος.

Κάτι λείπει. Ο Φιντς.

Μέσα από τα μέιλ τα οποία στέλνει μια μέρα ο Θίοντορ σε φίλους, συγγενείς και στην Βάιολετ, εκείνη δραστηριοποιείται και αποφασίζει να τον αναζητήσει.

Ακολουθώντας το μονοπάτι της ψυχής της, βρίσκει το σημείο που ήταν ο Φιντς την τελευταία φορά και το οποίο είχαν ήδη επισκεφτεί οι δυο τους. Τη λίμνη. Είχε πάει μόνος. Χωρίς αυτήν. Και χωρίς επιστροφή. Αυτοκτονία ή απλά μια ακόμη προσπάθεια να βρει το τέλος, τον πάτο της Μπλε τρύπας-λίμνης που πάντα τον γοήτευε;

Η Βάιολετ διαλύεται. Όμως, βρίσκει το κουράγιο να μην πέσει, να μην χαθεί, όπως συνέβη και με τον θάνατο της αδελφής της. Με οδηγό τον χάρτη για τη σχολική εργασία αποφασίζει να ολοκληρώσει τις προγραμματισμένες επισκέψεις τους. Για να διαπιστώσει πως ο Φιντς είχε περάσει ήδη από εκεί, τον προηγούμενο καιρό, μόνος. Είχε όμως αφήσει σημάδια. Στίγματα ότι υπήρξε εκεί, για μια στιγμή, και η Βάιολετ τα ακολουθεί νιώθοντας τον Φιντς μαζί της.

Όταν φτάνει στον τελευταίο προορισμό, το εκκλησάκι, με χέρια να τρέμουν και καρδιά να βροντοχτυπά, όσο κι αν φοβάται πως αυτό θα είναι το οριστικό τέλος, τολμά. Βρίσκει ως αποχαιρετιστήριο δώρο του Φιντς προς αυτήν έναν φάκελο ο οποίος περιέχει ένα τραγούδι. Ένα τραγούδι που έγραψε ο Φιντς γι’ αυτήν και λέει όσα δεν πρόλαβε ή όσα επέλεξε να μην της πει μέχρι τότε.

Η μελωδία αποτυπώνεται στο μυαλό της, οι στίχοι χαράσσονται στην καρδιά της.

Γιατί τελικά «σημασία δεν έχει αυτό που παίρνεις αλλά αυτό που αφήνεις”.

Και ο Φιντς άφησε για αυτήν την εξιλέωσή της, την καρδιά του, την αγάπη του.

ΘΙΟΝΤΟΡ ΦΙΝΤΣ. Ένα αγόρι ευαίσθητο, μόνο, διαφορετικό, πληγωμένο.Στα δεκαεφτά του χρόνια έχει αναλωθεί προσπαθώντας να βρει τον εαυτό του.Ο Φιντς είναι ένα αγόρι με ψυχικές διαταραχές. Ο ψυχολόγος του σχολείου κάνει λόγο για διπολική διαταραχή.

Χαρακτηριστικό δείγμα του ψυχισμού του είναι η ανάμνησή του με τον κοκκινολαίμη, ένα πουλί, που όταν ήταν μικρούλης ο Θίοντορ, το θυμάται να πέφτει με ορμή ξανά και ξανά στο παράθυρο του σπιτιού τους, προσπαθώντας να μπει μέσα. Για να πεθάνει τελικά προσπαθώντας. Ένα συμβάν που τον σημάδεψε και στοίχειωνε τις μέρες του. Δεν ξεπέρασε ποτέ τις τύψεις που δεν βοήθησε τον κοκκινολαίμη.

Όλοι στη μικρή πόλη γνωρίζουν ότι κάτι συμβαίνει με τον Φιντς, όμως κανείς δεν παραδέχεται ανοιχτά το πρόβλημα. Ο πατέρας του είναι αδιάφορος, καθώς έχει πλέον μια νέα οικογένεια για να ασχοληθεί. Η μητέρα του ζει μέσα στην πίκρα από την εγκατάλειψη του συζύγου, ανίκανη να πάρει οποιαδήποτε απόφαση ή πρωτοβουλία. Η μεγάλη του αδελφή ζει στον δικό της κόσμο και η μικρή του αδελφή είναι υπερβολικά μικρή για να καταλάβει. Οι φίλοι του τον έχουν αποδεχτεί με τη δικαιολογία πως ‘’έτσι είναι ο Θίοντορ’’. Για τους υπόλοιπους είναι απλά ο Θίοντορ, το φρικιό.

Ο Φιντς μοιράζει τη ζωή του ανάμεσα στο φως και στο σκοτάδι. Υπάρχουν οι μέρες που ζει και οι μέρες του Μεγάλου ύπνου. Ο Μεγάλος ύπνος είναι ο χαρακτηρισμός του για τις περιόδους που βιώνει τη μεγάλη πτώση, στην οποία χάνεται, σαν να τον καταπίνει μια μαύρη τρύπα, δεν αισθάνεται, δε ζει. Και υπάρχουν οι μέρες που ζει και είναι το ΞΥΠΝΗΜΑ.

Στις δύσκολες στιγμές, όταν καταλαβαίνει πως το σκοτάδι θα τον απορροφήσει, καταφεύγει στην ντουλάπα του, που τη διαμορφώνει ανάλογα για να φιλοξενήσει τον ίδιο και τους φόβους του.

Σε ένα του ξύπνημα, το τελευταίο του, γνωρίζει το κορίτσι, τη Βάιολετ, όταν σχεδόν έχει αποφασίσει να δοκιμάσει τον θάνατο. Η Βάιολετ του δίνει αυτόν τον λόγο, να μείνει σε αυτή τη ζωή. Η Βάιολετ, δημοφιλής, όμορφη και έξυπνη, στα πρόθυρα του θανάτου… Ο Θίοντορ επεμβαίνει. Και με τον δικό του καταπληκτικό, μοναδικό τρόπο, της δίνει ζωή.

Και βρίσκει και ο ίδιος λόγο ύπαρξης. Επιτέλους, όλες οι μέρες, όλες οι μέρες που περνά με την κοπέλα είναι αυτό που αναζητούσε: τέλειες μέρες. Κι αν οι γονείς της αποθαρρύνουν αυτή τη σχέση, οι ίδιοι δεν μπορούν να αντισταθούν ο ένας στον άλλον.

Όταν τον ρωτάει η Βάιολετ γιατί ξεχωρίζει από τους άλλους, γιατί κάνει ό, τι κάνει, εκείνος απαντά:

«Το κάνω γιατί μου υπενθυμίζει να είμαι εδώ, πως είμαι ακόμα εδώ και πως έχω εγώ ευθύνη για τα πράγματα».

Μέχρι που το σκοτάδι πλησιάζει…

Κλείνεται στον εαυτό του και σκέφτεται: «Είμαι διαλυμένος. Είμαι απατεώνας. Είναι δυνατόν να αγαπηθώ; Είναι θέμα χρόνου να το πάρει χαμπάρι η Βάιολετ. Την προειδοποίησες. Τι θέλει από σένα; Της έχεις πει πως έχει η κατάσταση.”

“Διπολική διαταραχή” λέει το μυαλό του, κολλώντας την ταμπέλα στον ίδιο του τον εαυτό. Διπολική, διπολική, διπολική.

Και μετά ξανά απ ‘ την αρχή: “Είμαι διαλυμένος. Είμαι απατεώνας. Είναι αδύνατον να αγαπηθώ…’’

Κατηγορεί τον εαυτό του πως ο ίδιος φταίει που είναι διαφορετικός, που δεν είναι σαν τα άλλα αγόρια του σχολείου. Αυτός φταίει που είναι διαφορετικός και δεν το αντέχει…

Η Βάιολετ είναι τέλεια. Όλες οι μέρες που περνά με την Βάιολετ είναι τέλειες. Μόνο που ο Φιντς δεν είναι τέλειος…

Επιλέγει ως λύση το νερό που τόσο αγαπά και έχει ιδιαίτερη σχέση μαζί του.

Έψαχνε τη σωτηρία και πίστεψε στη λύτρωση μέσω της αυτοκτονίας;…

Αυτοκτόνησε για τον ίδιο ή για να προστατέψει τη Βάιολετ από τον ίδιο;…

ΒΑΙΟΛΕΤ ΜΑΡΚΥ. Ένα κορίτσι που είχε τα πάντα μέχρι που έχασε την αδελφή της σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα. Γιατί, μετά από αυτό, αισθάνθηκε πως έχασε τα πάντα. Τιμώρησε τον εαυτό της που η ίδια έμεινε ζωντανή. Παράτησε φίλους, αγόρι, όνειρα σπουδών, blog, ζωή. Είχε απομείνει όμως μια ελπίδα. Κάθε μέρα δεν παρέλειπε να σβήνει ένα κουτάκι από το ημερολόγιό της, ελπίζοντας πως με τη λήξη της σχολικής χρονιάς και τη μετακόμισή της σε άλλη πόλη, θα έβρισκε ηρεμία η ψυχή της.

Δεν γνωρίζει πώς και γιατί βρέθηκε στο καμπαναριό του σχολείου. Ήθελε πράγματι να πηδήξει και να τερματίσει τη ζωή της; Αυτό όμως που γνωρίζει είναι ότι το διαφορετικό αγόρι, ο Φιντς, που όλοι αποκαλούν τρελό, την έσωσε. Την ξύπνησε. Της έδωσε στόχους. Στην αρχή ντρεπόταν να συνδεθεί το όνομά της με το δικό του. Άλλαξε όμως. Γιατί κατάλαβε πως η άποψη αυτών που την ενδιέφεραν δεν είχε καμία ουσία, καθώς η ίδια δεν επιθυμούσε πλέον να έχει επαφή μαζί τους. Γνώρισε αλήθειες με τον Φιντς. Ανταλλάσσοντας στην αρχή αποσπάσματα έργων γνωστών συγγραφέων και στη συνέχεια από τις συζητήσεις που έκαναν, γνώρισε τον εαυτό της. Και τον ερωτεύτηκε, αυτόν τον νέο. Όχι μόνο γιατί ήταν όμορφος και έξυπνος αλλά γιατί ήταν ο Φιντς. Αγάπησε τα πάντα σε αυτόν. Του έδωσε τον εαυτό της.

Πληγώθηκε πολύ, όταν μετά τον καβγά τους ο Φιντς εξαφανίστηκε, χωρίς να δώσει σημάδια ζωής. Στην αρχή κατηγόρησε τον εαυτό της. Σίγουρα έφταιγε κάτι που είχε ή δεν είχε κάνει, σίγουρα δεν ήταν αρκετή για να τον κρατήσει. Προσπάθησε να αλλάξει σελίδα στη ζωή της. Να ξαναγυρίσει στα παλιά. Μόνο που η πλέον, μετά τον Φιντς, και η Βάιολετ δεν ήταν ίδια.

Στα μέιλ που έστειλε σε όλους, φάνηκε η τελεσίδικη απόφαση.

Αποφάσισε να τον ψάξει. Στο αγαπημένο του μέρος. Μόνο που εκεί βρήκε τα ρούχα του, όχι τον ίδιο. Όταν το πτώμα του ανασύρεται από τη λίμνη, αδυνατεί να πιστέψει πως έχει έρθει το τέλος. Το γιατί αιωρείται δίχως απάντηση.

Για να συνεχίσει να ζει, να πάρει τις τελευταίες ανάσες με τον Φιντς, συνεχίζει τις περιπλανήσεις που είχαν χαράξει στον χάρτη. Κι εκεί είναι που την περιμένει το δώρο του. Δώρο ζωής. Ένα τραγούδι δικό του. Που μπορεί να μην άλλαζε τον κόσμο, όπως ο ίδιος επιθυμούσε, αλλά σίγουρα άλλαξε τον δικό της κόσμο.

Για τον Φιντς ίσως η ζωή να τελείωσε, ίσως και όχι.

Για τη Βάιολετ σίγουρα η ζωή τώρα ξαναρχίζει. Με τον Φιντς συνοδοιπόρο στην καρδιά της.

ΑΜΑΝΤΑ ΜΟΝΚ. Το δημοφιλέστερο, ομορφότερο κορίτσι του σχολείου, η Αμάντα Μονκ αποτέλεσε έκπληξη καθώς βλέπουμε πίσω από τη βιτρίνα της. Είναι βουλιμική, έχει δοκιμάσει να αυτοκτονήσει και είναι ανασφαλής. Να που υπάρχει και κάτι πίσω από το προσωπείο της όμορφης, πλούσιας κοπέλας και της κακιασμένης και ειρωνικής με όλους, όσοι είναι διαφορετικοί…

Λατρεύω την εφηβική λογοτεχνία. Με τρόπο απλό και απόλυτα άμεσο, αγγίζει σοβαρά θέματα και αφήνει πάντοτε μια νότα αισιοδοξίας. Το ίδιο συμβαίνει και με το μυθιστόρημα “Όλα τα φωτεινά μέρη“. Ένα βιβλίο που μιλά για σκληρά θέματα. Διπολική διαταραχή και αυτοκτονία.

Κι όμως. Αποτελεί οδηγό επιβίωσης για όσους αισθάνονται μόνοι και δεν έχουν ελπίδα.

Μιλά για ένα έφηβο ζευγάρι, δυο παιδιά που είναι βασανισμένα και η ζωή τους γλυκόπικρη και ελαφρώς ασυνήθιστη. Όπως ακριβώς αισθάνονται όλοι οι έφηβοι, ίσως και όλοι εμείς. Οι σκέψεις των πρωταγωνιστών είναι σκέψεις εφήβων, με την ένταση και το απόλυτο που διακατέχουν αυτή την ηλικιακή ομάδα, που νομίζουν πως όλα τα ξέρουν και είναι σίγουροι για τις αποφάσεις τους.

Πραγματώνουν, ο Φιντς και η Βάιολετ την ανάγκη -αλλά και τη σπουδαιότητα να αγαπάς ιδιαίτερους ανθρώπους. Δίνουν μαθήματα ζωής, ιδιαίτερα ο Φιντς που αποφασίζει να μη ζήσει.

Τρυφερό, συγκινητικό, αληθινό. Ποιητικό και σκληρό συνάμα.

Κλείνεις το βιβλίο με ένα μικρό χαμόγελο, προσμονή και ελπίδα, παρόλο που ο κορμός του πραγματεύεται αυτοκτονία, οικογενειακή κακοποίηση, σχολικό μπούλινγκ, θάνατο και κατάθλιψη.

Η συγγραφέας καταφέρνει να περάσει αισιόδοξο μήνυμα:

Πάλεψε! 
Για τις τέλειες μέρες που δικαιούσαι να ζήσεις. 
Για όλα τα φωτεινά μέρη που αξίζει να επισκεφτείς.
Σπάσε τη σιωπή! 
Ζήσε!

Δεν είναι απλά ένα μυθιστόρημα. Είναι μια αληθινή ιστορία, με αληθινά μέρη, με αληθινούς ανθρώπους. Αυτό το κάνει τόσο εξαιρετικό. Η συγγραφέας έγραψε για τη ζωή της. Για τον έρωτά της. Για το αγόρι που λάτρεψε και χάθηκε.

Καταλήγοντας, θα επαναλάβω τα λόγια της συγγραφέα στο σημείωμά της στο τέλος του βιβλίου:

“Αν αισθάνεσαι πως κάτι δεν πάει καλά, μίλα.  Δεν είσαι μόνος. 

Δε φταις εσύ. Υπάρχει βοήθεια.”

Περίληψη: Ένα αγόρι και ένα κορίτσι.

Ο ένας ψάχνει κάτι κάθε μέρα για να τον κρατήσει ζωντανό. Η άλλη μετράει μέρες μέχρι το τέλος του σχολείου, οπότε και ξεκινάει η ζωή γι’ αυτήν.

Όταν ο Φιντς και η Βάιολετ συναντιούνται στο καμπαναριό του σχολείου, έξι ορόφους πάνω από το έδαφος, κανείς δεν είναι σίγουρος γι’ αυτό που συμβαίνει. Ποιος σώζει ποιον; Και όταν αυτό το απροσδόκητο δίδυμο αναλαμβάνει μια εργασία για τα σημαντικά μέρη της Ιντιάνα, οι δυο τους αποφασίζουν να πάνε όπου τους βγάλει ο δρόμος: στα μεγάλα, στα μικρά, στα περίεργα, στα όμορφα, στα άσχημα, στα μοναδικά, στα φωτεινά – ακριβώς όπως συμβαίνει και στην αληθινή ζωή.

Πολύ σύντομα ο Φιντς μοιάζει να βρίσκει νόημα στη ζωή του πλάι στη Βάιολετ, ενώ η Βάιολετ σταματάει να μετράει τις μέρες που περνούν και αρχίζει να τις ζει. Αλλά όσο μεγαλώνει ο κόσμος της Βάιολετ, τόσο μικραίνει ο κόσμος του Φιντς…

Μια γενναία, ειλικρινής ιστορία αγάπης δύο εφήβων που συναντιούνται στο χείλος του γκρεμού.

Στοιχεία βιβλίου

Τίτλος: Όλα τα φωτεινά μέρη (All the bright places)

Συγγραφέας: Niven Jennifer

Μετάφραση: Θέμελης Γλυνάτσης

Εκδόσεις: Πατάκη

ISBN: 9789601662640

Σελίδες: 440

Ημερομηνία έκδοσης: Νοέμβριος 2016