Πανέξυπνα Πλάσματα. Το ντεμπούτο της Shelby Van Pelt είναι ένα τρυφερό κοινωνικό μυθιστόρημα που προκαλεί χαμόγελα και συγκίνηση σε ίσες δόσεις κι αφήνει μία γλυκιά γεύση στον αναγνώστη.
Προσωπική άποψη: Ζωή Τσούρα
Διάλεξα αυτό το μυθιστόρημα επειδή –πέραν του ότι έχει ένα από τα πιο όμορφα εξώφυλλα που είδα φέτος– χρησιμοποιεί μία ιδιαιτερότητα στην αφήγηση την οποία πάντα βρίσκω εξαιρετικά ενδιαφέρουσα: δίνει φωνή και ρόλο σε κάτι που συνήθως δεν έχει, είτε στις ιστορίες μας είτε στην πραγματική ζωή. Στα Πανέξυπνα Πλάσματα, η συγγραφέας επιλέγει να δώσει φωνή και ταυτότητα στον Μάρκελο, ένα γιγάντιο χταπόδι του Ειρηνικού το οποίο ζει τις τελευταίες μέρες της ζωής του ως έκθεμα στο ενυδρείο μιας μικρής πόλης, αιχμάλωτος εδώ και χρόνια. Ο Μάρκελος διαθέτει ξεχωριστή ευφυΐα και αντίληψη, και ως εκ τούτου θεωρεί τους ανθρώπους χαζούς και δεν τους συμπαθεί και πολύ – εκτός από την Τόβα Ισάλιβαν, την ηλικιωμένη καθαρίστρια του ενυδρείου, που τον κερδίζει με την καλοσύνη και την ευγένειά της.
Το σκοτάδι μου ταιριάζει.
Κάθε απόβραδο, προσδοκώ το κλικ των φώτων της οροφής, για να απομείνει μονάχα η λάμψη της κεντρικής δεξαμενής. Δεν αγγίζει την τελειότητα, μα κάπως την προσεγγίζει.
Σχεδόν απόλυτο σκοτάδι, όπως στη μεσόφωτη ζώνη του βυθού της θάλασσας. Εκεί κατοικούσα πριν με αιχμαλωτίσουν και με φυλακίσουν. Δεν τα θυμάμαι, μα τα νιώθω ακόμα τα αδάμαστα ρεύματα της ανοιχτής θάλασσας. Το σκοτάδι κυλάει στο αίμα μου.
Η Τόβα δεν θα έπρεπε να δουλεύει, θα έπρεπε να έχει συνταξιοδοτηθεί, όμως η δουλειά είναι το μόνο που έχει, το μόνο που γεμίζει τις μέρες της. Ιδιαίτερα σχολαστική, σχεδόν εμμονική με την καθαριότητα (Παρθένος στα σίγουρα), ζει μια μοναχική ζωή από τότε που έχασε τον άντρα της. Ακόμη και πιο πριν από αυτό όμως, το πένθος τη σκέπαζε βαρύ: δεκαετίες πριν, στα δεκαοχτώ του μόλις χρόνια, εξαφανίστηκε ο μοναχογιός της, ο Έρικ, και κανείς δεν έμαθε ποτέ τι απέγινε. Αυτό που στερήθηκε άφησε πίσω του ένα κενό που δεν γέμισε ποτέ, που την απέκοψε από τον κόσμο γύρω της, την κατέστησε διαφορετική. Τη χαρακτηρίζει μία αξιοπρέπεια που εμπνέει σεβασμό, μία αυτάρκεια που όμως κλονίζεται από τη συνειδητοποίηση της ηλικίας. Είναι μόνη στον κόσμο –επιλέγει να κρατά τους πάντες σε συναισθηματική απόσταση– και δεν έχει να αφήσει πίσω της καμιά κληρονομιά.
Η Τόβα και ο Μάρκελος τελούν υπό διαφορετικό καθεστώς αιχμαλωσίας, υποφέρουν από διαφορετικά είδη μοναξιάς. Και όταν το μαλακό πλοκάμι αγγίζει διστακτικά το ρυτιδιασμένο χέρι, όταν η συμπόνια και η ενσυναίσθηση σπάει τα όρια των ειδών, ως αναγνώστης δεν μπορείς παρά να συγκινηθείς.
Σε γενικές γραμμές, μου αρέσουν οι τρύπες. Η τρύπα στην κορυφή της δεξαμενής μου μου προσφέρει ελευθερία.
Όμως δεν μου αρέσει η τρύπα στην καρδιά της. Εκείνη έχει μόνο μία, όχι τρεις, όπως εγώ.
Μια καρδιά έχει η Τόβα.
Θα κάνω ό,τι μπορώ για να τη βοηθήσω να τη γεμίσει.
Το μυστήριο του τι συνέβη στον Έρικ, τα μυστικά που κρύβει ο Μάρκελος, η αγωνιώδης προσπάθεια της Τόβα να ανακαλύψει τι πραγματικά απέγινε ο γιος της, κρατούν αμείωτο το ενδιαφέρον του αναγνώστη καθώς ακολουθεί την Τόβα στην καθημερινότητά της στο Σόουελ Μπέι. Ο Κάμερον, ο έτερος πρωταγωνιστής, έρχεται στην πόλη για να ερευνήσει τα μυστήρια του δικού του παρελθόντος. Η Shelby Van Pelt μεταφέρει πολύ πετυχημένα την ατμόσφαιρα, τις συνήθειες και τα ευτράπελα μιας ήσυχης, παραθαλάσσιας επαρχιακής πόλης όπου όλοι γνωρίζονται με όλους και όλοι μπλέκονται στις υποθέσεις των άλλων. Η γραφή της αποτυπώνει όμορφα και το χιούμορ και τη μελαγχολία, διεισδύει στον ψυχισμό των ηρώων της και τους καθιστά «ανθρώπους της διπλανής πόρτας», κάνοντάς το εύκολο να ταυτιστείς μαζί τους και να τους συμπονέσεις.
Τα Πανέξυπνα Πλάσματα χαρακτηρίζονται ως feelgood μυθιστόρημα, και έτσι είναι, αλλά χωρίς υπερβολές ή ανοησίες και χωρίς να εκβιάζονται τα συναισθήματα του αναγνώστη. Εξερευνούν το πένθος, το τραύμα, το θάρρος που χρειάζεται για να ελευθερώσεις τον εαυτό σου από το παρελθόν και να τολμήσεις μία νέα αρχή. Αναδεικνύουν τη φιλία και την έννοια της οικογένειας, γκρεμίζουν τα στερεότυπα που βαραίνουν την τρίτη ηλικία. Στρέφουν το βλέμμα μας στη φύση και στα πλάσματά της, πλουτίζοντας την αγάπη μας για αυτά και δίνοντάς μας τροφή για σκέψη. Και, τελικά, μέσω ενός αξιαγάπητου χταποδιού, το βιβλίο μάς θυμίζει τις καλύτερες ποιότητες του ανθρώπου και μας γεμίζει ελπίδα και αισιοδοξία.
Άνθρωποι! Σε γενικές γραμμές είστε πληκτικοί κι αδέξιοι. Μα ενίοτε γίνεστε και πανέξυπνα πλάσματα.
Περίληψη: Μετά τον θάνατο του συζύγου της, η Τόβα Ισάλιβαν άρχισε να δουλεύει ως καθαρίστρια στη νυχτερινή βάρδια στο ενυδρείο του Σόουελ Μπέι. Τα καταφέρνει καλύτερα όταν έχει κάτι να ασχολείται – αυτό κάνει άλλωστε από τότε που ο γιος της ο Έρικ εξαφανίστηκε μυστηριωδώς στα δεκαοχτώ του, πριν από τριάντα χρόνια.
Στο ενυδρείο, η Τόβα γνωρίζει τον ιδιότροπο Μάρκελο, ένα γιγάντιο χταπόδι του Ειρηνικού. Ο Μάρκελος ξέρει περισσότερα απ’ όσα φαντάζεται κανείς μα δεν θα κουνούσε ούτε ένα από τα οκτώ του πόδια για τους δεσμώτες του – ώσπου, εντελώς ξαφνικά, δημιουργεί μια απροσδόκητη φιλία με την Τόβα.
Σαν καλός ντετέκτιβ, ο Μάρκελος συμπεραίνει τι συνέβη τη νύχτα της εξαφάνισης του γιου της Τόβα. Και καθώς η στοργή του για τη φίλη του μεγαλώνει, ξέρει πως πρέπει να χρησιμοποιήσει ό,τι τέχνασμα μπορεί να επιστρατεύσει το ασπόνδυλο σώμα του για να ανακαλύψει για χάρη της την αλήθεια, πριν να είναι πολύ αργά.
Στοιχεία βιβλίου
Τίτλος: Πανέξυπνα Πλάσματα
Συγγραφέας: Shelby Van Pelt
Εκδόσεις: Μεταίχμιο
Ημερομηνία έκδοσης: 09/03/2023
Σελίδες: 520
ISBN: 978-618-03-3529-3
Υποστηρίξτε το blog μας με μία δωρεά, πατώντας εδώ
