Συνεχίζουμε την εξερεύνηση της περιοχής. Θα επισκεφτούμε την Πυρά Ηρακλέους. Η Πυρά Ηρακλέους (ή απλά Πυρά) είναι ορεινό χωριό του νομού Φωκίδας χτισμένο σε μέσο υψόμετρο 1.160 μέτρων στις νότιες πλαγιές της Οίτης και αποτελεί έναν από τους πιο ορεινούς οικισμούς της Ελλάδας, με λιγοστούς μόνιμους κατοίκους τον χειμώνα.
Γράφει η Αγγελίνα Παπαθανασίου
Το όνομα του χωριού οφείλεται στη μυθολογία, καθώς σύμφωνα με αυτή, στη θέση Μάρμαρα, σε ένα μικρό ύψωμα στην είσοδο του οροπεδίου της Καταβόθρας με θέα προς τα γύρω βουνά Παρνασσό, Γκιώνα, Βαρδούσια, ο Ηρακλής κάηκε σε μεγάλη «Πυρά» για να γλυτώσει από τον χιτώνα του Νέσσου, τον οποίο είχε δηλητηριάσει η Δηιάνειρα εν αγνοία της. Οι προηγούμενες ονομασίες του χωριού ήταν: Γκουρίτζα, Γκουρίτσα, Γουρίτσα και Γκούρα. Μετονομάσθηκε σε Πυρά το 1929.
Σύμφωνα με τη μυθολογία, στη θέση Μάρμαρα, που απέχει 4,5 χλμ. από το χωριό, στην είσοδο του οροπεδίου της Καταβόθρας, ο Ηρακλής αποφάσισε να τελειώσει τη ζωή του, μη υποφέροντας το μαρτύριο στο οποίο τον υπέβαλλε η σκληρή Δηιάνειρα φορώντας του τον ποτισμένο με το αίμα του Κένταυρου Νέσσου χιτώνα. Ο δηλητηριασμένος χιτώνας τού ξέσκιζε και του κατέκαιγε τις σάρκες. Μάζεψε λοιπόν ξύλα και παρακάλεσε τον αγαπημένο του φίλο Φιλοκτήτη να ανάψει τη φωτιά.
Ο Φιλοκτήτης άναψε τη φωτιά και ο ημίθεος, αφού δώρισε στον φίλο του το τόξο με τα δηλητηριώδη βέλη του, τυλίχτηκε στις φλόγες. Κατά την πρώτη εκδοχή του μύθου, ο Δίας, μην αντέχοντας να βλέπει τον γιο του να υποφέρει, τον τύλιξε στα σύννεφα (νεφεληγερέτης γαρ) και τον ανέβασε στον Όλυμπο, όπου ο Ηρακλής παντρεύτηκε την όμορφη Ήβη, τη θεότητα της νιότης. Κατά μία άλλη εκδοχή, ο Δίας έριξε τον κεραυνό του και στο σημείο που έπεσε ανέβλυσε ο Γοργοπόταμος, που δρόσισε τον καιγόμενο Ήρωα.
Στην περιοχή σώζονται ερείπια ορθογώνιας στοάς, κίονες δωρικού ναού του 3ου αιώνα π.Χ. Νοτίως του ναού υπάρχει βωμός, ο οποίος χρησιμοποιήθηκε από την αρχαϊκή εποχή μέχρι την έλευση των Ρωμαίων. Κατά τη διετία 1919-1920, διεξήχθησαν οι πρώτες ανασκαφές από τον Νικόλαο Παπαδάκη, ενώ το 1988 επαναλήφθηκε η ανασκαφή στον χώρο της Πυράς.
Η πρώτη προσπάθεια ανασκαφής έγινε το 1919 από τον τότε έφορο αρχαιοτήτων Νικ. Παπαδάκη. Το οικοδόμημα που αποκαλύφθηκε είχε λεηλατηθεί από κατοίκους της περιοχής που χρησιμοποίησαν τους λαξευτούς λίθους στην οικοδόμηση σπιτιών και εκκλησιών. Τρία κομμάτια επιγραφής παραπέμπουν, κατά τον αρχαιολόγο, στα “Οιτέα Ηράκλεια”, γιορτές δηλαδή προς τιμήν του Ηρακλέους. Βρέθηκαν επίσης αφιερώματα πήλινα και μεταλλικά, αιχμές από δόρατα που παριστάνουν γυμνό τον Ηρακλή, και 13 συνολικά νομίσματα. Κάποια από τα ευρήματα φιλοξενούνται σήμερα στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θηβών. Το μνημείο χρονολογήθηκε στον 3ο αιώνα π.Χ., ενώ οι στάχτες της πυράς θεωρούνται προγενέστερες του 6ου αιώνα π.Χ. Νέες ανασκαφές έγιναν το 1988 από τον Π. Πάντο, έφορο αρχαιοτήτων Φθιώτιδας. Το βέβαιο είναι ότι στον ναό, από την εποχή της δημιουργίας του ως τους Ρωμαϊκούς χρόνους, γίνονταν θυσίες ζώων προς τους θεούς σε ανάμνηση του μυθικού ήρωα Ηρακλή.
Επιμέλεια κειμένου: Ζωή Τσούρα
Πηγή: https://www.pyra.gr/
Υποστηρίξτε το blog μας με μία δωρεά, πατώντας εδώ
