Στη σημερινή συνέντευξη στους Θεματοφύλακες Λόγω Τεχνών, ο συγγραφέας Νίκος Μάντζιος μας μιλά με αφορμή την κυκλοφορία του βιβλίου του «Η λίμπιντο των Αγγέλων», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Γραφή.
Συνέντευξη
Ρωτάει η Αγγελίνα Παπαθανασίου
Καλησπέρα. Ευχαριστούμε πολύ για τη συνέντευξη που μας παραχωρείτε. Πρόσφατα κυκλοφόρησε ένα ακόμα βιβλίο σας από τις εκδόσεις Γραφή. Ποια ήταν η πηγή έμπνευσης για να γεννηθεί «Η Λίμπιντο των Αγγέλων»;
Ν.Μ. Δουλεύω ως εκπαιδευτικός σε δομές της Ειδικής Αγωγής σχεδόν δεκαπέντε χρόνια, επομένως γνωρίζω καλά το μαρτύριο αυτών των εφήβων, την αγωνία του «θέλω αλλά δεν μπορώ, δεν ξέρω το πώς». Είναι πολύ σκληρό, πιστέψτε με.
Το σύμπαν όμως συνωμοτεί πάντα για το καλό: έπεσα τυχαία στο διαδίκτυο πάνω σε μια διάλεξη του Δημήτρη του Ζώρζου, σεξουαλικού βοηθού και σεξουαλικού θεραπευτή, για το θέμα της σεξουαλικότητας στην αναπηρία, κι έμεινα ενεός! Όλα έμπαιναν σε μια σειρά, είχαν μια λογική και το κυριότερο: είχαν μια λύση.
Το βιβλίο αυτό λοιπόν γεννήθηκε κυρίως μετά την επαφή και τις συζητήσεις που είχα με τον Δημήτρη τον Ζώρζο. Από κει και πέρα άρχισε και η δική μου έρευνα με συνεντεύξεις αναπήρων, των γονιών τους, των συντρόφων τους, γειτόνων, νευρολόγων, ψυχιάτρων, ψυχολόγων κλπ. Τέσσερα χρόνια το παλεύω. Το θέμα είναι τόσο ευαίσθητο, ώστε ήθελα να το «δέσω» από όλες τις μεριές. Μετά ήρθε η μυθοπλασία για να του δώσει την τελική φόρμα και ύφος.
Πολλά τα θέματα που προβάλλονται μέσα από το βιβλίο σας. Αναφέρεστε στους ανθρώπους που γεννήθηκαν με κάποια αναπηρία ή έμειναν ανάπηροι μετά από ένα ατύχημα. Καταγράφετε τον κοινωνικό αποκλεισμό τους, τις δυσκολίες και τις ανισότητες που αντιμετωπίζουν καθημερινά, ενώ θίγετε και το θέμα της σεξουαλικής τους ικανοποίησης. Πόσο εύκολο ή δύσκολο είναι να κατανοήσουμε ότι «η αναπηρία» δεν αφορά το άτομο αλλά την κοινωνία που βάζει στο περιθώριο τους ανθρώπους με σωματική ή πνευματική αναπηρία;
Ν.Μ. Η κοινωνία μας είναι «ανάπηρη» στο θέμα της αναπηρίας. Θεωρώ ότι στρουθοκαμηλίζει, είναι βαθιά ρατσιστική και υποκριτική στο θέμα της αναπηρίας –αν και διαρρηγνύει τα ιμάτιά της ότι δεν είναι– και υπολείπεται αρκετά στο να αποκτήσει κουλτούρα πάνω σε αυτό το ζήτημα. Εξαντλεί την ευαισθησία και την αλληλεγγύη της σε ανούσιες λεπτομέρειες (α, εγώ λέω αναπηρικό αμαξίδιο κι όχι καροτσάκι, λέω άτομο με νοητική υστέρηση κι όχι μογγολάκι!), φτιάχνει ράμπες και στρώνει πλακάκια-οδηγούς για τυφλούς, αλλά την ίδια στιγμή παρκάρει πάνω σε αυτά – έλα μωρέ, για δυο λεπτά μόνο! Η τουαλέτα είναι μόνο στον πάνω όροφο αλλά δεν έχουμε ασανσέρ!
Τα αστικά και αρχιτεκτονικά εμπόδια ίσως είναι το λιγότερο κακό για τα άτομα με αναπηρία. Το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι η άγνοια αναφορικά με τις ανάγκες που έχουν αυτά τα άτομα και οι οποίες είναι ίδιες με αυτές ημών των «κανονικών» ανθρώπων. Ανάμεσα στις τόσες, είναι και η ανάγκη για έρωτα, για ερωτική επαφή, με άλλα λόγια η ανάγκη για ζωή. Αυτή τη βασική και ανθρώπινη ανάγκη τους την αγνοούμε, θεωρώντας ότι τα άτομα αυτά δεν έχουν καμία σχέση με το «σπορ», κι αυτό είναι τραγικό λάθος! Τα θεωρούμε ασεξουαλικούς αγγέλους, ενώ δεν είναι ούτε το ένα ούτε το άλλο!
Χωρίς να προβώ σε πολλές αποκαλύψεις, θεωρώ συγκλονιστική την αποκάλυψη που κάνει στους αναγνώστες η Γαρυφαλλιά για όσα αναγκάστηκε να κάνει για το καλό του γιου της. Δυσκολευτήκατε κι εσείς κατά τη διάρκεια της συγγραφής με τη Γαρυφαλλιά και τον Ελπιδοφόρο;
Ν.Μ. Στο μυθιστόρημα υπάρχουν σκηνές που σε ταρακουνάνε πολύ, όπως για παράδειγμα αυτή της Γαρυφαλλιάς και του Ελπιδοφόρου. Είναι πραγματικές ιστορίες, βαπτισμένες όμως στην κολυμβήθρα της μυθοπλασίας, αλλά η αποτύπωσή τους στο χαρτί, έστω και με αυτόν τον τρόπο, ήταν μια επώδυνη διαδικασία. Κάποιος όμως έπρεπε να γράψει γι’ αυτές, έστω και ως μυθιστόρημα. Η τέχνη έχει το πλεονέκτημα να περνάει δύσκολα θέματα, όπως για παράδειγμα αυτό της σεξουαλικότητας στην αναπηρία, με έναν πιο εύκολο και εύπεπτο τρόπο.
Διαβάστε την άποψή μας για το βιβλίο: Η λίμπιντο των Αγγέλων
Τραγική φιγούρα θεωρώ και τον Στάικο. Καλείται να ζήσει την υπόλοιπη ζωή του μέσα σε τύψεις και ενοχές. Παρ’ όλα αυτά, κρατάει αρχικά απόσταση από την Κορίνα. Ποια είναι η δική σας άποψη;
Ν.Μ. Κάθε πρωταγωνιστής ή κομπάρσος του βιβλίου μου είναι με τον τρόπο του τραγική φιγούρα, κι ο Στάικος για έναν λόγο παραπάνω. Δεν είναι δουλειά του συγγραφέα να καταθέτει τη δικιά του άποψη. Αφήνει τον αναγνώστη να διαμορφώσει τη δικιά του, και συχνά, όσοι αναγνώστες, τόσες και οι απόψεις, κι αυτό το θεωρώ υγιή αναγνωστική συμπεριφορά.
Έχουν προγραμματιστεί παρουσιάσεις του βιβλίου σας το επόμενο χρονικό διάστημα. Υπάρχουν σκέψεις εκτός από τα Τρίκαλα να το παρουσιάσετε και σε άλλες πόλεις;
Ν.Μ. Σίγουρες θεωρώ για το φθινόπωρο, την Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Λάρισα και ίσως Βόλο. Όμως μπορεί να προκύψουν κι άλλες. Αυτό εξαρτάται από τη δυναμική που θα έχει το βιβλίο. Ήδη, σε λιγότερο από έναν μήνα κυκλοφορίας του, συζητιέται πολύ.
Αυτή την περίοδο υπάρχουν νέοι ήρωες που σας βασανίζουν γλυκά και περιμένουν υπομονετικά να πάρουν σάρκα και οστά;
Ν.Μ. «Το βάσανο των λέξεων» δύσκολα εγκαταλείπει έναν ταγμένο συγγραφέα, ο οποίος γράφει πρώτα για τον εαυτό του κι ύστερα για τους άλλους. Γράφει γιατί δεν μπορεί να κάνει αλλιώς. Έτσι λοιπόν, έχω ήδη αρχίσει να συλλέγω υλικό για το επόμενο βιβλίο μου, αλλά είναι πολύ νωρίς ακόμη για να αποκαλύψω οτιδήποτε.
Λίγο πριν ολοκληρώσουμε τη συνέντευξη, θα θέλατε να πείτε κάτι στους αναγνώστες μας;
Ν.Μ. Το βιβλίο πραγματεύεται ένα θέμα ταμπού: αυτό της σεξουαλικότητας στην αναπηρία. Εκείνο όμως που εγώ δεν θέλω να συμβεί, είναι να θεωρηθεί το βιβλίο ως μια επιστημονική μελέτη, ως ένα δοκίμιο πάνω στο θέμα και να χάσει έτσι τη λογοτεχνικότητά του. Το βιβλίο είναι ένα μυθιστόρημα, με την πλοκή του, το σασπένς, τις κορυφώσεις και το χιούμορ του. Ο αναγνώστης να το διαβάσει πρωτίστως για τη χαρά της ανάγνωσης και δευτερευόντως για το θέμα του.
Σας ευχαριστώ πολύ για τον χρόνο σας. Καλή δημιουργική συνέχεια.
Επιμέλεια κειμένου: Ζωή Τσούρα
Επεξεργασία εικόνας: Νεκταρία Βαρσαμή-Πουλτσίδη
Υποστηρίξτε το blog μας με μία δωρεά, πατώντας εδώ
