Σήμερα, στους Θεματοφύλακες Λόγω Τεχνών, φιλοξενούμε τη συγγραφέα Δέσποινα Λιαράκου με αφορμή την κυκλοφορία του βιβλίου της «Όταν η φαντασία πάει σχολείο!» από τις Εκδόσεις Τελεία.
Συνέντευξη
Ρωτάει η Αγγελίνα Παπαθανασίου
Καλησπέρα. Ευχαριστούμε πολύ για τη συνέντευξη που μας παραχωρείτε. Σας γνωρίζουμε μέσα από τις δράσεις για το βιβλίο που υλοποιείτε στην Κύπρο όπου ζείτε και εργάζεστε. Διαβάζουμε τις απόψεις σας για τα παιδικά βιβλία που δημοσιεύετε στην ομάδα «Little Bookworms in Cyprus» στο FB. Πρόσφατα κυκλοφόρησε το βιβλίο σας «Όταν η φαντασία πάει σχολείο!». Πώς προέκυψε η συγγραφή στη ζωή σας και ποια ήταν η πηγή έμπνευσης για να γεννηθεί η ιστορία που μας περιγράφετε;
Δ.Λ.: Καλησπέρα και σας ευχαριστώ πολύ για την πρόσκληση και τη φιλοξενία.
Θα έλεγα πως η ανησυχία της συγγραφής υπήρχε μέσα μου από πολύ νωρίς. Ως παιδί διάβαζα πολλά βιβλία λογοτεχνίας, κυρίως βιβλία ενηλίκων. Επειδή συχνά δεν καταλάβαινα κάποια σημεία από τα κείμενα ενηλίκων, συνήθιζα να αντιγράφω τα αποσπάσματα σε ένα τετράδιο με την πεποίθηση ότι μεγαλώνοντας θα μπορώ να ανατρέξω σε αυτά και να τα καταλάβω. Κάποιες φορές, μου άρεσε να παίζω μπερδεύοντας τα αποσπάσματα μεταξύ τους και έτσι έφτιαχνα νέες ιστορίες, όπου με έβαζα κι εμένα στους πρωταγωνιστές! Μεγαλώνοντας, θεώρησα ότι η καθημερινότητά μου δεν είχε χώρο και χρόνο για τη συγγραφή και έτσι για χρόνια είχα εγκαταλείψει κάθε σχετική σκέψη. Μέχρι που τελικά ένιωσα ένα «κομφούζιο ιδεών» στο μυαλό μου και κατέληξα πως πρέπει να δώσω έστω μια ευκαιρία σε αυτή μου την ανησυχία.
Επειδή μου αρέσει πολύ να περπατάω, η ιστορία της Λίνας γεννήθηκε από διαφορετικές εικόνες που αποτυπώνονταν στο μυαλό μου καθώς περπατούσα. Οι διαδρομές μου είναι παρόμοιες καθημερινά κι έτσι διασταυρώνομαι πολλές φορές με τις ίδιες φιγούρες. Η εικόνα ενός παιδιού που κοιτούσε από τα κάγκελα ενός μπαλκονιού και μιλούσε στους περαστικούς, η εικόνα ενός άλλου παιδιού στην αυλή του σχολείου που έψαχνε με το βλέμμα του τριγύρω και η δασκάλα που με μαεστρία βρέθηκε κοντά του, η εικόνα μιας γυναίκας με άσπρα γυαλιά που έστριβε κάθε μέρα με το αυτοκίνητό της στη γωνία του δρόμου με την οποία για ένα διάστημα είχαμε συντονιστεί πλήρως χρονικά… Όλα αυτά ήρθαν σαν κομμάτια ενός παζλ να φτιάξουν μια ιστορία που μιλάει για την προσαρμογή, τη φαντασία και την ελευθερία της έκφρασης και τις ευκαιρίες που δίνει (ή δεν δίνει ή θα μπορούσε να δώσει) το σχολείο.
Μέσα από την ιστορία σας, μας υπενθυμίζετε τη δύναμη της φαντασίας. Όπως έχει αναφέρει ο συγγραφέας Ευγένιος Τριβιζάς σε ομιλία του «Τα παιδιά ξεκινούν το σχολείο προικισμένα με πλούσια φαντασία κι αποφοιτούν με φαντασίες ατροφικές ή στραγγαλισμένες». Εύκολα ή δύσκολα μπορεί να αλλάξει αυτή η κατάσταση;
Δ.Λ.: Είναι αλήθεια πως έχουμε εξοβελίσει τη φαντασία από τη ζωή μας και ο σύγχρονος τρόπος ζωής, όπου η καθημερινότητα των παιδιών είναι φορτωμένη με πολλές «δομημένες» δραστηριότητες, δεν βοηθάει ιδιαίτερα στην καλλιέργεια και την έκφρασή της. Τίποτα, όμως, δεν είναι ανέφικτο. Κι επειδή η δύναμη της φαντασίας είναι πολύ μεγάλη, είναι βέβαιο πως αν της δώσουμε λίγο χώρο, θ’ ανθίσει εύκολα.
Παλαιότερα, οι ειδικοί πίστευαν ότι η φαντασία βοηθούσε τα παιδιά να ξεφεύγουν από την πραγματικότητα μέχρι μια ορισμένη ηλικία, οπότε και άρχιζαν από μόνα τους να ασχολούνται μόνο με τον πραγματικό κόσμο. Τα τελευταία χρόνια, όμως, αναγνωρίζεται όλο και περισσότερο η δύναμη της φαντασίας στην κριτική σκέψη, στη δημιουργική επίλυση προβλημάτων, στη διαχείριση νέων προκλήσεων αλλά και στην πιο αποτελεσματική ενσωμάτωση της γνώσης.
Είμαι αισιόδοξη, λοιπόν, ότι η φαντασία θα πάει σχολείο κι εύχομαι η ιστορία της Λίνας να μας το υπενθυμίζει σε κάθε ανάγνωσή της!
Διαβάστε την άποψή μας για το βιβλίο: Όταν η φαντασία πάει σχολείο!
Η εικονογράφηση του βιβλίου σας είναι φανταστική. Μιλήστε μας λίγο για τη συνεργασία σας με τη Ρένια Μεταλληνού.
Δ.Λ.: Τη δουλειά της Ρένιας Μεταλληνού την παρακολουθούσα από καιρό και τη θαύμαζα, οπότε ήταν ιδιαίτερη τιμή για εμένα να εικονογραφήσει το βιβλίο. Με την Άντρια Μπαλαούρα και όλο το αξιόλογο δυναμικό των Εκδόσεων Τελεία είχαμε μια υπέροχη συνεργασία που χαρακτηριζόταν από δημιουργικό οίστρο και πολύ χιούμορ. Εύχομαι το συνολικό αποτέλεσμα να αρέσει στους μικρούς -και γιατί όχι- και στους μεγαλύτερους αναγνώστες!
Υλοποιείτε προγράμματα φιλαναγνωσίας στην Κύπρο. Πόσο κοντά στο βιβλίο είναι σήμερα τα παιδιά;
Δ.Λ.: Γενικά υπάρχει η πεποίθηση ότι τα παιδιά δεν είναι κοντά στο βιβλίο και ως έναν βαθμό ισχύει. Είναι γεγονός ότι η οθόνη στέκεται πολύ ανταγωνιστικά απέναντι στο βιβλίο. Όμως, από την επαφή που έχω με τα παιδιά, θα έλεγα ότι ακόμα και όσα στην αρχή διατείνονται ότι δεν αγαπούν τα βιβλία, στη συνέχεια μαγεύονται από αυτά και ρουφούν κάθε λέξη. Έλκονται από τις εικόνες, ταξιδεύουν με τις ιστορίες κι επιδιώκουν στη συνέχεια να εκφραστούν με διάφορους τρόπους. Οπότε θα έλεγα ότι τα παιδιά είναι κοντά στο βιβλίο εφόσον έχουν συνεχή ερεθίσματα και δημιουργικές προκλήσεις που τα φέρνουν καθημερινά κοντά στο βιβλίο με τρόπο απολαυστικό και όχι διδακτικό. Ερεθίσματα που προέρχονται από πολλαπλές πηγές, όπως είναι η οικογένεια, το σχολείο, ο κοινωνικός περίγυρος, η γενικότερη συμμετοχή σε δράσεις.
Τέτοιες ευκαιρίες προσπαθούμε να δώσουμε κι εμείς από την πλευρά μας τόσο με τη Λέσχη Ανάγνωσης που έχουμε δημιουργήσει, η οποία είναι η μοναδική στην Κύπρο που προσφέρει εβδομαδιαίες συναντήσεις σε σταθερό κοινό, όσο και με τα βιωματικά προγράμματα φιλαναγνωσίας στα σχολεία. Και βεβαίως με τη Διεθνή Έκθεση Βιβλίου Λεμεσού, που φέτος θα έχει ένα ιδιαίτερα πλούσιο πρόγραμμα.
Το βιβλίο σας παρουσιάστηκε στη Διεθνή Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης. Έχουν προγραμματιστεί νέες παρουσιάσεις μέσα στο επόμενο χρονικό διάστημα;
Δ.Λ.: Μέχρι στιγμής είχα τη χαρά να παρουσιάσω το βιβλίο μου στην πολύ επιτυχημένη διοργάνωση της 19ης Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης και σε δύο υπέροχους χώρους στην Κύπρο, στη Δημοτική Πανεπιστημιακή Βιβλιοθήκη Λεμεσού και στο βιβλιοπωλείο Parga στη Λευκωσία.
Το καλοκαίρι θα βρεθώ στην Αθήνα και στη Μονεμβασιά, όπου η Φαντασία «θα πάει» σε μερικά πολύ αγαπημένα βιβλιοπωλεία και δημιουργικούς χώρους για παιδιά.
Αυτή την περίοδο υπάρχουν νέοι ήρωες που σας βασανίζουν γλυκά περιμένοντας υπομονετικά να πάρουν σάρκα και οστά;
Δ.Λ.: Η αλήθεια είναι ότι από όταν αποφάσισα να δώσω μια ευκαιρία στον εαυτό μου με τη συγγραφή, μια στρατιά ηρώων κατέκλυσε το μυαλό μου! Οπότε ναι, πολλοί ήρωες με βασανίζουν, άλλοτε γλυκά κι άλλοτε πιο πιεστικά, γιατί βιάζονται να κατακλύσουν τις σελίδες του επόμενου βιβλίου. Προσπαθώ, όμως, να βάλω μια τάξη στα κείμενά μου, να δω λίγο καλύτερα τους ήρωες, να συνομιλήσω μαζί τους και μετά να τους αφήσω να ταξιδέψουν.
Λίγο πριν ολοκληρώσουμε τη συνέντευξη, θα θέλατε να πείτε κάτι στους αναγνώστες μας;
Δ.Λ.: Μου έρχονται στο μυαλό μερικοί στίχοι από το τραγούδι της Λίνας, της πρωταγωνίστριας του βιβλίου, που μου έκανε την τιμή να τραγουδήσει η Άννα Βρανά σε μουσική Ηλία Νεγρίν. Νομίζω είναι οι πιο κατάλληλοι για να κλείσουμε αυτή τη συνέντευξη με μια ευχάριστη, παιδική νότα:
«Βάλτε δυνατά τη μουσική
η τάξη μας να κουνηθεί
κι ας μην έχει για εσάς καμία λογική
η φαντασία μας όλα τα μπορεί!»
Ευχαριστώ πολύ για τον χρόνο σας. Καλή δημιουργική συνέχεια.
Δ.Λ.: Σας ευχαριστώ πολύ κι εγώ! Καλή συνέχεια στο σημαντικό σας έργο.
Επιμέλεια κειμένου: Ζωή Τσούρα
Υποστηρίξτε το blog μας με μία δωρεά, πατώντας εδώ
