Η Κεντρική Βιβλιοθήκη Εθνικού Αυτόνομου Πανεπιστημίου του Μεξικό στην Πόλη του Μεξικό χτίστηκε το 1950 και πλέον έχει ανακηρυχθεί ως ένα μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς της Unesco από το 2007. Το UNAM βρίσκεται στο νοτιοδυτικό σημείο του ιστορικού κέντρου της πόλης του Μεξικού, κοντά στον δήμο Coyoacan.
Γράφει η Χαρά Δελλή
Μωσαϊκό από τον Juan O’Gorman
Ένα από τα πιο γνωστά χαρακτηριστικά της πανεπιστημιούπολης είναι το μωσαϊκό στον τοίχο του κτιρίου της ανοιχτής για το ευρύ κοινό βιβλιοθήκης, το οποίο δημιούργησε ο μεξικανός αρχιτέκτονας και καλλιτέχνης Juan O’Gorman (σχεδιαστής του στούντιο του Diego Rivera). Οι πολύχρωμες τοιχογραφίες στις τέσσερις πλευρές της Κεντρικής Βιβλιοθήκης έχουν γίνει από χιλιάδες χρωματιστά πλακάκια. Πέρα από καλλωπιστικούς λόγους, περιγράφουν την ιστορία του Μεξικού. Ο βόρειος τοίχος το παρελθόν πριν τους Ισπανούς, ο νότιος τοίχος την περίοδο της αποικιοκρατίας, ο ανατολικός τοίχος τον σύγχρονο κόσμο και ο δυτικός τοίχος το Πανεπιστήμιο και το σύγχρονο Μεξικό.
Η κύρια πανεπιστημιούπολη είναι γνωστή για το μοναδικό της συνδυασμό παραδοσιακών και νεότερων αρχιτεκτονικών στυλ και για τις ψηφιδωτές τοιχογραφίες των κτιρίων της από αξιοσημείωτους μεξικανούς καλλιτέχνες που απεικονίζουν το προ-ισπανικό παρελθόν της χώρας.
Η πανεπιστημιούπολη έχει επίσης μια τοιχογραφία από τον επίσημο μεξικανό καλλιτέχνη David Alfaro Siqueiros και ένα μωσαϊκό του Diego Rivera που διακοσμούν το εξωτερικό του ολυμπιακού σταδίου του πανεπιστημίου.
Το κύριο πανεπιστήμιο του Μεξικού ιδρύθηκε στις 21 Σεπτεμβρίου 1551 σαν το Βασιλικό και Ποντιφικό Πανεπιστήμιο του Μεξικού. Έγινε το Εθνικό Πανεπιστήμιο του Μεξικού, λίγο πριν από την Μεξικανική Επανάσταση, τον Απρίλιο του 1910, όταν ο Justo Sierra, παιδαγωγός και πρώτος πρύτανης, παρουσίασε τη Συντακτική Πράξη για την Ανώτατη Εκπαίδευση και στη συνέχεια παρουσίασε το έργο για το ίδιο το πανεπιστήμιο υπό την προεδρία του Porfirio Diaz. Η βιβλιοθήκη άνοιξε τις πύλες της στις 5 Απριλίου 1956. Ο πρώτος διευθυντής της Κεντρικής Βιβλιοθήκης ήταν ο δάσκαλος Tobías Chávez Lavista, διαπρεπής βιβλιοθηκάριος και καθηγητής στην Εθνική Σχολή Βιβλιοθηκονόμων και Αρχειονόμων.
Εννιά όροφοι με εσωτερικές σκάλες σαν ανοιχτά ράφια
Η ιστορία της Κεντρικής Βιβλιοθήκης είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με αυτή του εννιαόροφου(!) κτιρίου της, που είναι ένα από τα πιο εμβληματικά της πανεπιστημιούπολης. Αρχικά, στο σχεδιασμό και τη δομή του, το κτίριο σχεδιάστηκε για να στεγάσει την Εθνική Βιβλιοθήκη και την Εθνική Βιβλιοθήκη Εφημερίδων. Ωστόσο, η μεταφορά των συλλογών ντοκιμαντέρ αυτών των ιδρυμάτων στο νέο τους κτίριο απορρίφθηκε οπωσδήποτε από το Επιμελητήριο Γερουσιαστών και από πολλούς διανοούμενους που τότε υπερασπίζονταν το κέντρο της πόλης ως τον κύριο πολιτιστικό χώρο. Η μεταφορά τέτοιων απαραίτητων ιδρυμάτων στα νότια όρια της πόλης φαινόταν, εκείνη την εποχή, απολύτως ακατάλληλη.
Το πανεπιστήμιο έλαβε αυτόνομο καθεστώς το 1929, το οποίο του δίνει την ελευθερία να καθορίζει το δικό του πρόγραμμα σπουδών και να διαχειρίζεται τον προϋπολογισμό του χωρίς παρεμβάσεις από την κυβέρνηση. Το UNAM είναι το μεγαλύτερο και σημαντικότερο πανεπιστήμιο στο Μεξικό και τη Λατινική Αμερική. Αυτό το πανεπιστήμιο κατατάσσεται υψηλά στην παγκόσμια κατάταξη, με βάση την περιεκτική, την έρευνα και τη δημιουργικότητα.
Η τωρινή πανεπιστημιούπολη είναι ένα μεγάλο και πολύ ιδιαίτερο μέρος, με πολλά αξιοθέατα για επισκέπτες και ντόπιους. Περιλαμβάνει πάνω από 2.000 κτίρια και καλύπτει μια τεράστια έκταση 2.500 στρεμμάτων.
Ολόκληρη η πανεπιστημιούπολη σχεδιάστηκε και κατασκευάστηκε στα τέλη της δεκαετίας του 1940 και στις αρχές της δεκαετίας του ’50 σαν μια συλλογική προσπάθεια από διάφορους επαγγελματίες (αρχιτέκτονες, καλλιτέχνες και μηχανικούς). Θεωρείται ότι είναι ένα μοναδικό παράδειγμα μιας τόσο διαφορετικής ομάδας επαγγελματιών που εργάζονται μαζί και ένα σύμβολο της νεωτερικότητας του μετα-επαναστατικού Μεξικού.
Διαθέτει φυσικούς, προστατευόμενους χώρους πρασίνου και μεγάλες υπαίθριες πλατείες καθώς και πολλά μουσεία -τέχνης, επιστημών κ.ά-, ένα στάδιο, ένα οικολογικό αποθεματικό και έναν βοτανικό κήπο -τον δεύτερο παλαιότερο βοτανικό κήπο της χώρας.
Το Espacio Escultorico είναι ένα πλήθος κήπων γλυπτικής, η πλειονότητα των οποίων αποτελείται από τεράστια, αφηρημένα κομμάτια και βρίσκεται μέσα στο οικολογικό αποθεματικό του χώρου.
Ακριβώς έξω από την πανεπιστημιούπολη UNAM είναι ο αρχαιολογικός χώρος του Cuicuilco. Αποτελείται κυρίως από μια μεγάλη, στρογγυλή πυραμίδα, μία από τις ελάχιστες πυραμίδες με αυτό το σχήμα που βρίσκεται στο Μεξικό. Οι κάτοικοί του αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν το χώρο όταν ξέσπασε το ηφαίστειο Xitle, που άφησε τις εκτεταμένες κοιλάδες ηφαιστειακής πέτρας που αποτελούν τώρα το γεωλογικό υπόβαθρο ολόκληρης της περιοχής.
Η Κεντρική Βιβλιοθήκη του UNAM διοικείται από τη Γενική Διεύθυνση Βιβλιοθηκών και Υπηρεσιών Ψηφιακής Πληροφόρησης (DGBSDI) και ανήκει στο Υποσύστημα Επέκτασης και Διοίκησης Πανεπιστημίου.
Η αποστολή της Κεντρικής Βιβλιοθήκης του UNAM είναι να παρέχει στην πανεπιστημιακή κοινότητα πόρους τεκμηρίωσης και υπηρεσίες πληροφόρησης με αποτελεσματικό και έγκαιρο τρόπο, που επιτρέπουν την υποστήριξη των ουσιαστικών καθηκόντων του Πανεπιστημίου της διδασκαλίας, της έρευνας και της διάδοσης και επέκτασης του πολιτισμού, καθώς και να επεκτείνει αυτά τα οφέλη στην κοινωνία γενικότερα.
Κύριος στόχος της είναι η ενοποίηση συλλογών σύμφωνα με τα σχέδια και τα προγράμματα μελέτης, έρευνας και διάδοσης του πολιτισμού των διαφόρων περιοχών και πανεπιστημιακών εξαρτήσεων, που έχουν καθοριστικό, έγκαιρο και αποτελεσματικό αντίκτυπο στις διαδικασίες παραγωγής καθώς και διάδοση της γνώσης στη χώρα, μέσω των υπηρεσιών της.
Biblioteca Central UNAM
Universidad Nacional Autónoma de México,
Av. Universidad 3004,
Col,
Copilco Universidad,
Coyoacán,
04510 Ciudad de México,
CDMX,
Μεξικό
Τηλ.: (+52) 55 5622 1625
