Εκδόσεις Θεοδόση Ἀγγ. Παπαδημητρόπουλου
Οι Εκδόσεις βιβλίων Θ. Α. Παπαδημητρόπουλου εκδίδουν Λογοτεχνία, Θέατρο, Ἐπιστήμη, Φιλοσοφία. Ας τις γνωρίσουμε καλύτερα.
Ρωτάει η Αγγελίνα Παπαθανασίου
Συνέντευξη
Ποια ιστορία κρύβεται πίσω από την ίδρυση του εκδοτικού σας οίκου; Κάνατε όνειρα για την πορεία σας; Τι συναισθήματα σας έχει αφήσει όλο αυτό το ταξίδι ως σήμερα;
Εκδ. Θ.Α.Π.: Το 2013 εξεκίνησα να μεταφράζω και να σχολιάζω τα έργα του Ερρίκου Ίψεν (θεατρικά, λυρικά κ.λπ.). Καθότι παλαιότερα είχα ασχοληθεί με τη στοιχειοθεσία βιβλίων, όταν διεκόπη η συνεργασία με τον τότε εκδοτικό οίκο, απεφάσισα ν’ αναλάβω την πλήρη εποπτεία του εγχειρήματος. Το ένα έφερε το άλλο, από το 2018 προχωρώ στην παρούσα προσπάθεια, και τώρα πλέον έχουν εκδοθεί 32 τίτλοι.
Όχι, δεν κάνω όνειρα στη ζωή μου, δηλαδή δεν προβάλλω επιποθούμενα στο μέλλον. Πάντοτε εβεβαίωνα κατά την πορεία τη σαφή εξαρχής κάτοψη, την εν πολλοίς γεωμετρημένη κι έμπεδη. Όμως χρειάζεται χρόνος, ώστε να εκτυλιχθεί εν κόσμω ό,τι ευρίσκεται ως περαιωμένη σύλληψη στον νου μόνον κάποιου, και κανείς άλλος δεν δύναται να εννοήσει την αρχική προσωπική κάτοψη. Πριν από την πρώτη επαγγελματική επαφή με το βιβλίο, ο πατέρας μου –μακαρίτης πλέον– είχε διαγνώσει τη σχέση μου με το αγαθό και είχε προτείνει από τότε ν’ αρχίσω την εκδοτική δραστηριότητα. Του είχα απαντήσει ότι δεν έχω την εσωτερική γνώση ακόμα. Παρά ταύτα, είχε δίκαιο: Αποκτάς την εσωτερική γνώση, όταν εισέλθεις ειλικρινώς και σεβαστικώς στο κάθε αντικείμενο. Δεν θέλω να ομιλώ για συναισθήματα ούτε να γράφω γι’ αυτά· τα συναισθήματα δεν ονοματίζονται ούτε μεταδίδονται λεκτικώς, αλλά διεγείρονται ίσως μέσω τεχνικής, γνώσης και παρατήρησης από τον τεχνίτη εντός του αναγνώστου, του θεατού, του ακροατού κ.λ. Όμως, θα προσπαθήσω να μεταφέρω μία κατάσταση πληρότητος: Όταν εργάζομαι σ’ ένα βιβλίο, τότε κάπως προσεγγίζω μία συμπάγεια εαυτού· πρόκειται για στιγμή δημιουργική, όσο μου επιτρέπεται ν’ αυτοαξιολογούμαι. Η λεπτοφυής αυτή αίσθηση αποτελεί την ανταμοιβή μου.
Προωθείται η φιλαναγνωσία σε όσους ασχολούνται με τις εκδόσεις; Ποια στοιχεία είναι απαραίτητα για την επιτυχία του κάθε εκδοτικού;
Εκδ. Θ.Α.Π.: Τα στοιχεία της επιτυχίας δεν τα γνωρίζω, γιατί, εάν συνέβαινε αυτό, θα είχα ήδη επιτύχει· αλλά δεν θεωρώ ότι ακόμα έχει επιτευχθεί πολλοστημόριο του σκοπουμένου, και η φιλαναγνωσία δεν είναι το σκοπούμενο. Η αγάπη για την αναγνωστική δραστηριότητα είναι μέσον και όργανον, αλλιώς οδηγεί σε μία νέα καταναλωτική συνήθεια. Το βιβλίο το ίδιο είναι μέσον και όργανον. Πρωτεύον είναι κατά πόσον η όποια δραστηριότητα θεραπεύει τον σκοπό, και ο σκοπός ποικίλλει ανά είδος και τίτλον. Βεβαίως, οι περισσότεροι εκδοτικοί οίκοι προωθούν την φιλαναγνωσία σ’ εκείνους και τους αναγνώστες, καθότι επιθυμούν να πωλούν βιβλία· καλώς -δεν γίνεται αλλιώς, ο εκδότης είναι έμπορος. Ένας στοιχειοθέτης μου είχε ειπεί κάποτε ότι ο εκδότης είναι έμπορος χάρτου· ορθώς ομίλησε, αλλά θα ήθελα να έχει και κάτι καλοτυπωμένο πάνω του το χαρτί και όποιο έλλειμμα (γλωσσικό, στοιχειοθετικό, παραγωγής κ.λ.) να μη αποκρύπτεται με την επωδό της φιλαναγνωσίας… Οι σύνθετες λέξεις με πρώτο συνθετικό το «φιλ-» συχνά καταλήγουν συγχωροχάρτια. Εάν έλεγα τώρα: «Εγώ αγαπάω την ανάγνωση», τι θα προσέθετα ουσιωδώς;.. Τίποτα. Μάλλον, εάν εξ αρχής δεν ήταν δεύτερη φύση μου η ανάγνωση, θα έπρεπε να μη είχα ασχοληθεί με το βιβλίο.
Πέρα από τα βιβλία σας, ποιων εκδόσεων τα βιβλία θα βρει κάποιος στη βιβλιοθήκη σας; Πόσο βελτιώνει την καλή εκδοτική λειτουργία ο υγιής ανταγωνισμός;
Εκδ. Θ.Α.Π.: Ο υγιής ανταγωνισμός, η άμιλλα καθώς έλεγαν οι Αρχαίοι, είναι μεγάλο πράγμα και όρος θεμελιώδης για την ορθή λειτουργία κάθε δραστηριότητος σε μιαν ελεύθερη κοινωνία. Η κριτική έχει το ιερό καθήκον να προάγει τον υγιή ανταγωνισμό, ούσα το κατά δύναμιν δίκαιη και παιδαγωγική. Εύχομαι τις επόμενες δεκαετίες ν’ αξιωθεί ο τόπος και την κριτική και την άμιλλα. Στην βιβλιοθήκη μου έχω αντίτυπα από τους παλαιότερους και γνωστότερους εκδοτικούς οίκους έως τους νεωτέρους. Υποχρεούμαι ως φιλόλογος να διαβάζω κριτικώς ό, τι πέφτει στο χέρι μου, τουλάχιστον να το διατρέχω (επειδή ο χρόνος μας είναι δυστυχώς πεπερασμένος). Δεν μου επιτρέπεται, όμως, να κατονομάσω κάποιον εκδοτικό οίκο ακριβώς λόγω της άμιλλας. Αλλιώς θα έπρεπε κατόπιν ν’ αρχίσω να λέγω και ποιος δεν θα έπρεπε να ευρίσκεται στην βιβλιοθήκη κανενός.
Ξεχωρίζετε κάποια συνεργασία που σας άφησε τις καλύτερες εντυπώσεις; Ποια η σχέση σας με τους καταξιωμένους, αλλά και τους πρωτοεμφανιζόμενους συγγραφείς;
Εκδ. Θ.Α.Π.: Όχι, δεν ξεχωρίζω καμία, γιατί όλες τους -και όσες κατέληξαν σε δύσκολες καταστάσεις- είναι συστατικό μου στοιχείο· κατά τούτο, τις σέβομαι και τις τιμώ. Καθώς ηρώτησε ο Πόντιος Πιλάτος τον Ιησούν: «Τι ἐστιν αλήθεια;», θα ερωτήσω κ’ ἐγώ: «Τι ἐστι καταξιωμένος συγγραφεύς;» Για εμένα, ο πρωτοεμφανίζομενος εκδοτικώς Κωσταράς με τον «Καραϊσκάκη» του είναι «καταξιωμένος», η Ζωή Τόλη με το «Πέλαγος απροσπέλαστο», ο Ευστράτιος Σαρρής με την «Τέχνη για το κάλλος», ο Παύλος Σκληρός με την «Αιθέριά» του· έχουν όλοι τους καταξιωθεί στην συνείδησή μου, εφ’ όσον επέλεξα να τους εκδώσω για πρώτη φορά και να τους στηρίξω εμπράκτως. Για το κοινό δεν είναι, ως λέγεται συνήθως, καταξιωμένοι. Όμως, εγώ υποχρεούμαι να παράσχω στο κοινό τον μελλοντικό καταξιωμένο. Άλλωστε κάπως έτσι εξεκίνησαν μέσα στα πράγματα και οι νυν καταξιωμένοι για το κοινό. Συνεπώς, δεν υφίσταται στην συνείδησή μου διάκριση καταξιωμένου και πρωτοεμφανιζομένου με μία μόνον εξαίρεση: την περίπτωση του τεχνίτου, του «μάστορα», αλλά αυτός εκ των πραγμάτων κινείται εκτός κατηγοριών και συσσωματώσεων.
Με ποια ευχή στο αναγνωστικό σας κοινό και τους φίλους του site των Θεματοφυλάκων Λόγω Τεχνών θέλετε να κλείσουμε;
Εκδ. Θ.Α.Π.: Εύχομαι δύναμη ευθυκρισίας και σεβασμού: να σέβονται όποιον οι ίδιοι θεωρούν σημαντικό για τον βίο τους και να μη φοβούνται την δική τους προσωπική, ανόθευτη κρίση. Γνωρίζω πόσο δύσκολο είναι αυτό, καθότι τους εύχομαι να έχουν βιωμένη σχέση με την πνευματική δημιουργία εν γένει. Το βιβλίο οφείλει ακριβώς αυτήν την σχέση να θεραπεύει, για καλό των δημιουργών και των αναγνωστών.
Εκδόσεις Θεοδόση Ἀγγ. Παπαδημητρόπουλου
Υποστηρίξτε το blog μας με μία δωρεά, πατώντας εδώ
