«Μπορντώ στην Κυψέλη», το βιβλίο της Φραντζέσκας Γιαννακού που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Αρμός.
Προσωπική άποψη: Βίκυ Ζηλιασκοπούλου
Επειδή δεν το βλέπω να διευκρινίζεται κάπου και επειδή εγώ δεν το είχα καταλάβει πριν το διαβάσω, να σας πω ότι δεν θα μπορούσα να χαρακτηρίσω το βιβλίο ως μυθιστόρημα. Όλη η αίσθηση που μου δημιούργησε η ιστορία κατά την ανάγνωσή της είναι ότι η συγγραφέας γνωρίζει πολύ καλά το θέμα που πραγματεύεται. Το λέει εξάλλου και στο οπισθόφυλλο, θέτει “με την αγνότητα του βιώματος” ερωτήματα. Αν παρ’ όλα αυτά πρόκειται για μυθιστόρημα, να πω ένα μεγάλο μπράβο στη συγγραφέα, κατάφερε και με έπεισε ότι οι πρωταγωνιστές υπήρξαν.
Στη χρωματολογία το μπορντώ θεωρείται χρώμα πνευματικό, ιερατικό αλλά και αυτοκρατορικό, το οποίο εμπνέει σεβασμό, αποπνέει εξουσία και, συγχρόνως, μοιάζει να κρύβει κάποιο μυστήριο. Το μπορντώ διαθέτει τη δύναμη να ενεργοποιεί και να ηρεμεί την ίδια στιγμή, έχει δε την τάση να οδηγεί στην αυτοσυνειδητοποίηση και στην κατανόηση του σκοπού της ζωής.
Στην ουσία πρόκειται για την ιστορία δύο γυναικών μιας οικογένειας, της Άλκηστης και της Μαρκέλλας, μητέρας και κόρης. Δίπλα τους υπάρχουν επίσης η θεία και ο σύζυγος της Άλκηστης (και πατέρας της Μαρκέλλας). Η ιστορία μας δίνεται με πολλούς διαφορετικούς τρόπους. Κάποιες στιγμές οι πρωταγωνιστές μας μιλάνε σε πρώτο πρόσωπο, άλλες φορές μέσω γραμμάτων που ανταλλάσσουν μεταξύ τους, μεγάλο μέρος δίνεται μέσω διαλόγων ενώ διαβάζουμε και αποσπάσματα ημερολογίων. Έτσι, ενώ η συγγραφέας πειραματίζεται (με επιτυχία θα έλεγα) σε διάφορα είδη συγγραφής, εμείς μαθαίνουμε την ιστορία της Άλκηστης που πάσχει από διπολική διαταραχή και το πώς αυτή η νόσος επηρέασε τη ζωή της οικογένειάς της.
Σίγουρα εξαιρετικό ενδιαφέρον έχει η άποψη της Μαρκέλλας, της κόρης, η οποία στην ουσία γνώρισε μόνο την “άρρωστη” μητέρα, αφού η νόσος εκδηλώθηκε όταν αυτή ήταν νήπιο. Είναι δύσκολο να μην επηρεαστείς όταν διαβάζεις για το συναισθηματικό κενό που κλήθηκε να αντιμετωπίσει, για τις δυσκολίες της να λειτουργήσει όπως οι συνομήλικές της. Ειδικά στο σημείο που μιλά για τον αγώνα της να ανταπεξέλθει στις απαιτήσεις της οικογένειας που συνεχώς τη συγκρίνει με την Άλκηστη, είναι συγκινητικό, κάθε λέξη είναι διδακτική, χτυπάει καμπανάκια που εφιστούν την προσοχή για τους γονείς.
Ένας τεράστιος, ολότελα ακατανόητος φόβος, μήπως χάσω τον οποιονδήποτε, καλό, κακό ή άσχετο με τον οποίον ταυτιζόμουν, και ζήσω επιτέλους αυτά που ήθελα να ζήσω. Λες και εγώ δεν ήξερα τι θα με έκανε χαρούμενη, λες και αυτός θα μπορούσε να με κάνει ευτυχισμένη, λες και η ευτυχία είναι το ίδιο με την επιβίωση. Άι πνίξου, πια…
Μου άρεσε, αν και με στεναχώρησε. Είναι δύσκολο να είσαι ο φροντιστής κάποιου ατόμου που νοσεί, και αυτό το βιβλίο είναι γραμμένο έτσι ώστε να σε βάλει στη θέση αυτού που αφήνει πίσω τη ζωή του για να σταθεί δίπλα στον νοσούντα, ενώ ταυτόχρονα σε προβληματίζει για τις ευθύνες που έχουν όλοι όσοι τον περιβάλλουν, όλα τα μέλη της οικογένειας που (ίσως ασυναίσθητα) λειτουργούν προστατευτικά προς τον άρρωστο αγνοώντας τις ανάγκες των υπολοίπων μελών της οικογένειας.
Περίληψη: Γιατί δεν ανοίγουμε τα παντζούρια; Να μπει επιτέλους ο ορίζοντας στην Κυψέλη! Μία πόρτα χτυπάει με ορμή. Μία Biennale κλείνει τους κήπους της. Ένα υποκειμενικό τέλος δεν είναι αρκετό. Στο δωμάτιο επικρατεί ανυπόφορη ζέστη. Μια οικογένεια προσπαθεί επί σαράντα πέντε χρόνια, από τις αρχές της δεκαετίας του εβδομήντα, να αντιμετωπίσει τη διπολική διαταραχή της Άλκηστης· με αγάπη, με αξιοπρέπεια, με απόγνωση, με συνέπειες. Σε μια εποχή, όπου δεν υπάρχουν πλέον αξιοπρέπειες, η Μαρκέλλα αναζητεί ένα αποκούμπι καταγράφοντας τις επώδυνες εμπειρίες· με ασυνέχεια, με συνέχεια, με οργή, με χιούμορ. Ήμαστε οι πρώτοι στον κύκλο μας. Το Μπορντώ θέτει, με την αγνότητα του βιώματος, σχεδόν αιρετικές ερωτήσεις:
Γιατί, ο άρρωστος δεν έχει ευθύνη;
Μήπως δεν έχει και χαρακτήρα;
Αφού περάσει το κατώφλι της απελπισίας (ναι, μπορείς να με βυζάξεις, μαμά) και του θανάτου, αναπτύσσει έναν ειλικρινή προβληματισμό πάνω στην αρρώστια, στη φροντίδα, στο τραύμα, στα όρια. Η αρρώστια είναι μεταδοτική. Την πλησιάζεις με τη δύναμη της υγείας, με την αλαζονεία της, με την αφέλειά της, γιατί οι γιατροί σού λένε ότι δεν μεταδίδεται. Κάνουν, όμως, λάθος∙ και οι γιατροί και το σώμα σου. Ώσπου, εντελώς απρόσμενα και ενώ το Μπορντώ είχε ολοκληρωθεί προ πολλού, η απόφαση επιστροφής στη γενέθλια Κυψέλη αποκαλύπτει, μέσα σε μια κούτα μετακόμισης, ανάμεσα σε βιβλία μετεωρολογίας, ναυτιλίας και φιλοσοφίας, δύο ντοσιέ στα οποία ο πατέρας μου είχε φυλάξει ευλαβικά τα γράμματα που αντάλλασσαν με τη μητέρα μου, κατά τη διάρκεια των ετών που εκείνος ταξίδευε ως ναυτικός. Σαν να με καλούσαν να ακουστεί ατόφια και η δική τους φωνή. Όπως ήταν πριν από την Αρρώστια.
Στοιχεία του βιβλίου
Τίτλος: Μπορντώ στην Κυψέλη
Συγγραφέας: Φραντζέσκα Α. Γιαννακού
Εκδοτικός: Αρμός
Σελίδες: 224
Έκδοση: 2024
ISBN: 978-960-615-673-1
Επιμέλεια κειμένου: Ζωή Τσούρα
Υποστηρίξτε το blog μας με μία δωρεά, πατώντας εδώ
