Διηγήματα με χαρακτήρα, εσωτερική αναζήτηση και ανατροπές, από τον συγγραφέα των μεγάλων επιτυχιών Jo Nesbø, στο νέο του βιβλίο «Ο άρχοντας της ζήλιας».
Προσωπική άποψη: Κωνσταντίνα Μόσχου
Ο Γιού Νέσμπε (Jo Nesbø) αφήνει για δεύτερη φορά τη σειρά με τον ήρωα στον οποίο οφείλει την αναγνωρισιμότητά του παγκόσμια από το 1997, Χάρι Χόλε, και επιστρέφει με κάτι διαφορετικό. Μικρότερη φόρμα αυτή τη φορά, έξι ιστορίες με τη μορφή διηγημάτων και μία νουβέλα που δίνει τον τίτλο στο βιβλίο. Αξίζει πραγματικά να παρακολουθήσουμε την εξέλιξη του συγγραφέα, αφού «Ο άρχοντας της ζήλιας» αναδεικνύει πρόσωπα και καταστάσεις με δεξιοτεχνική ικανότητα, σε ένα πεδίο δύσκολο, όπως είναι το λογοτεχνικό είδος του διηγήματος. Άνθρωποι γεμάτοι πάθη και αντίξοα συναισθήματα, χαρακτήρες που άλλοτε θυμίζουν ζωντανό θεατρικό σανίδι και άλλοτε κάτι αλλόκοτο και σκοτεινό, πάντοτε όμως σκιαγραφημένοι βαθιά στην ψυχή τους.
Υπάρχει μια διαφορά στον τρόπο γραφής των επτά ιστοριών, και αυτή η αλλαγή στο στιλ και στο ύφος μάς χαρίζει την αναγνωστική απόλαυση ώστε να αλλάζεις παραστάσεις, χώρο, χρόνο και πρόσωπα από το ένα κείμενο στο άλλο. Παρατηρώ ότι ενώ στον συγγραφέα αρέσει η χρήση του α’ προσώπου, που προσφέρει αμεσότητα, στο μόνο διήγημα που επέλεξε το γ’ πρόσωπο είναι εκείνο που βρίσκεται προς το τέλος και τιτλοφορείται «Οντ» και είναι η ιστορία ενός… συγγραφέα.
Ίσως να ήθελε να κρατήσει την απόσταση από τον εαυτό του, δίνοντας ως κεντρικό ήρωα έναν δημοφιλή συγγραφέα που προσπαθεί να απαγκιστρωθεί από την εικόνα την οποία έχουν οι αναγνώστες του για τον ίδιο και τα βιβλία του. Είναι από τις πιο ενδιαφέρουσες ιστορίες –χωρίς αυτό να σημαίνει πως οι υπόλοιπες δεν με μαγνήτισαν να τις διαβάσω–, ένα διήγημα με εσωτερική αναζήτηση και μεγάλη ανατροπή στο τέλος, κείμενο όπου θίγονται τα άσχημα και τα ευτράπελα στον χώρο του βιβλίου.
Η θεωρία του Οντ Ρίμεν ήταν ότι οι συγγραφείς τρομοκρατούνται και μόνο στη σκέψη ότι μπορεί να προσβάλλουν άλλους συγγραφείς. Ξέρουν καλύτερα απ’ όλους ότι ένας άνθρωπος μ’ ευαίσθητο μυαλό κι ένα μολύβι στο χέρι είναι ουσιαστικά ένα παιδί με οπλοπολυβόλο.
Ξεκινώντας από την πρώτη ιστορία του βιβλίου, με τίτλο «Λονδίνο», παρατηρώ και εκεί μια διαφορά στο στιλ του συγγραφέα. Επιλέγει το α’ πρόσωπο, με τη διαφορά ότι ο ήρωας απευθύνεται όχι στον αναγνώστη, αλλά στην όμορφη συνεπιβάτισσά του στη διπλανή θέση στο αεροπλάνο, στη διάρκεια ενός ταξιδιού. Σαν ένα θεατρικό μονόπρακτο που παρακολουθείς κάθε του στιγμή ως πιο σημαντική από την προηγούμενη, ώσπου να φτάσει στο αμίμητο φινάλε, ο ήρωας επικοινωνεί με την συνεπιβάτισσά του που έχει συλλάβει το τέλειο σχέδιο εκδίκησης. Παρά το γεγονός ότι ο ίδιος δηλώνει ψυχολόγος, τελικά η γυναίκα είναι εκείνη που τον ψυχαναλύει, ή ίσως νομίζει ότι μπορεί να ανακαλύψει τι συμβαίνει στην πραγματικότητα μέσα στην ψυχή του.
Το ένστικτο της αυτοσυντήρησης είναι αξιοθαύμαστο. Αλλά ο φόβος του θανάτου δεν είναι γενικά χειρότερος από τον φόβο της ζωής.
Πολύ θεατρικός ο διάλογος μεταξύ τους, έντονος, μυστηριώδης, ακράτητος και ζωντανός. Οι δύο ήρωες του συγκεκριμένου διηγήματος ερωτεύονται ή όχι στη διάρκεια αυτού του ταξιδιού, με μια κατάληξη που θα είναι απρόβλεπτη.
Έγειρες το κεφάλι σου ελαφρά στο πλάι, σαν να με κοιτούσες από διαφορετική γωνία. “Αν μπορούσαμε, δεν θα είχαμε ερωτευτεί ο ένας τον άλλο” είπες. “Το γεγονός ότι δεν μπορούμε να έχουμε ο ένας τον άλλο είναι το σημαντικότερο κομμάτι της γοητείας όλου αυτού του πράγματος”.
Όμως, η γοητεία «του όλου πράγματος» συνεχίζεται και στις επόμενες σελίδες, όπου τέμνονται διαφορετικοί δρόμοι μέσα από άλλες ιστορίες. Δρόμοι που κανείς δεν ήξερε τι θα συνέβαινε αν τους είχε ακολουθήσει τελικά, όπως αναρωτιέται ο αστυνόμος Νίκος Μπαλής, στη δεύτερη ιστορία, μια ωραιότατη νουβέλα.
Ο «Άρχοντας της ζήλιας» είναι ο ίδιος ο αστυνόμος και μπορεί να οσμίζεται αυτό το καταστροφικό πάθος των ανθρώπων, αφού το έχει βιώσει και ο ίδιος. Εξαιρετική η προσέγγιση με την ιστορία των δίδυμων αδερφών, τη θανάσιμη ζήλια τους και την αγωνία πάνω στις απόκρημνες πλαγιές στην Κάλυμνο, όπου τοποθετείται η δράση. Με αυτή τη νουβέλα, ο συγγραφέας μάς αποκαλύπτει τις πρόσφατες μεγάλες του αγάπες, το ποτό που του θολώνει το μυαλό από τη ζήλια –το ούζο Πιτσιλαδή–, τις ομορφιές της Καλύμνου και την αναρρίχηση.
Δεν νομίζω ότι εθιζόμαστε στον φόβο, στον έλεγχο εθιζόμαστε. Σ’ αυτή την αίσθηση ότι κυριαρχούμε, και καλά, στον κίνδυνο και κρατάμε το πεπρωμένο μας στα χέρια μας, ότι έχουμε τον απόλυτο έλεγχο, πράγμα που δεν συμβαίνει στην υπόλοιπη ζωή μας. Νιώθουμε μικροί ήρωες γιατί δεν κάνουμε λάθη σε κρίσιμες στιγμές.
Κυρίαρχο ρόλο στην αφήγηση παίζει η αναδρομή στο παρελθόν του ήρωα, ο οποίος φαίνεται σαν να προσπαθεί να βρει εξιλέωση στην ιστορία που επαναλαμβάνεται χρόνια αργότερα με άλλους ήρωες στο νησί της Καλύμνου. Η ζήλια που τον κατατρώει του στέρησε παλιότερα μια γυναίκα και τον καλύτερό του φίλο. Τώρα θέλει να μάθει πώς θα ήταν αν είχε επιλέξει κάτι διαφορετικό, ένα εναλλακτικό σενάριο, αυτό που παίζεται τώρα με ήρωες δύο δίδυμα αδέρφια.
Εξίσου συναρπαστικές είναι και οι επόμενες ιστορίες. Το «Στην ουρά» είναι μια ευκαιρία να αναφερθεί σε όσους ασχημονούν στο όνομα της βιασύνης ή της ανωτερότητας της φυλής ή του φύλου, με απρόσμενο βέβαια τέλος, όπως μας έχει συνηθίσει ο συγγραφέας. Το αμέσως επόμενο διήγημα «Σκουπίδια» αναφέρεται στην καθημερινή συλλογή σκουπιδιών από δύο υπαλλήλους του Δήμου με διαφορετικές προσωπικότητες. Ο ένας με επιχειρήματα και ευφράδεια λόγου, ο άλλος ευέξαπτος. Κεντρικό θέμα, η ζήλια, αυτή που οδήγησε έναν από τους δύο να εγκληματήσει εν αγνοία του άλλου. Πόσο όμορφα δένει η εξαπάτηση του έξυπνου στο τέλος, σε μια ιστορία που θεωρώ από τις καλύτερες στο βιβλίο.
“Είμαι η κακή εκδοχή ενός κακού ανθρώπου, δηλαδή του ανθρώπου που βρίσκει δικαιολογίες για τον εγωισμό του. Σ’ αυτό είσαι καλύτερος άνθρωπος από μένα, Ίβαρ”.
“Ναι, ε;”
“Ναι, η απέχθεια που νιώθεις για τον εαυτό σου είναι τουλάχιστον ειλικρινής”.
Ακολουθεί το «Η ομολογία», η κατάθεση στον αστυνόμο όσων γνωρίζει ο πρώην μιας δολοφονημένης γυναίκας, καθώς αδειάζει σιγά σιγά το μπολ με τα σοκολατάκια της πρώην αγαπημένης του, μια γλυκύτατη στ’ αλήθεια ομολογία με αναπάντεχο τέλος. Και φυσικά, το τελευταίο διήγημα του βιβλίου έρχεται να κουμπώσει όμορφα με μια ακόμα ιστορία εκδίκησης και ζήλιας. Κανείς δεν χάνει τόσο εύκολα «Το σκουλαρίκι» του στο πίσω κάθισμα ενός ταξί, και εκείνος που θα το ανακαλύψει θα πρέπει να διατηρήσει τα κεκτημένα του.
Το βέβαιο είναι ότι ο Nesbø, με τούτο το βιβλίο, σκοπεύει όχι μόνο να μη χάσει τα κεκτημένα του, αλλά να κερδίσει την εκτίμηση και όσων αναγνωστών γνωρίζουν πόσο δύσκολο είναι να γράψει κάποιος σε μικρή φόρμα αστυνομική αφήγηση. Θεωρώ ότι αυτό το βιβλίο είναι ένα από τα καλύτερά του, με ωριμότερη γραφή και περιεχόμενο με ουσία, καθώς αναδεικνύει πολλά κοινωνικά θέματα και καταστάσεις παθών που χαρακτηρίζουν τον άνθρωπο της πόλης, τον άνθρωπο στη φύση, τον άνθρωπο που δεν μπορεί να ξεφύγει από τη φύση του. Φυσικά σας το προτείνω να το διαβάσετε, σε αναμονή του επόμενου, πιθανώς Χάρι Χόλε!
Περίληψη: ΠΟΘΟΣ. ΑΠΙΣΤΙΑ. ΖΗΛΙΑ.
Μια γυναίκα έχει συλλάβει το απόλυτο σχέδιο εκδίκησης απέναντι στον άντρα της που την απατάει με την καλύτερή της φίλη. Θα το ομολογήσει στον διπλανό της στη μοιραία πτήση της ζωής της. Ο αστυνόμος Νίκος Μπαλής, γνωστός ως «Άρχοντας της Ζήλιας», αναλαμβάνει να διαλευκάνει τη μυστηριώδη εξαφάνιση ενός Γερμανού τουρίστα στην Κάλυμνο και να λυτρωθεί από το παρελθόν του.
ΜΥΣΤΙΚΑ ΚΑΙ ΨΕΜΑΤΑ.
Πολύ μακριά, σε μια άλλη χώρα, ένας οδηγός ταξί βρίσκει το σκουλαρίκι της συζύγου του μέσα σε ένα αυτοκίνητο που ανήκει στον ιδιοκτήτη της εταιρείας στην οποία ο ίδιος εργάζεται. Πώς βρέθηκε εκεί; Ένας συγγραφέας αλλάζει ζωή και διεκδικεί τον έρωτά του χωρίς ενδοιασμούς.
ΟΛΕΘΡΙΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ.
Μια πρόσφυγας αποφασίζει να παίξει τον ρόλο της Ατρόπου ενώ ακόμη ζει με τα φαντάσματά της. Σε μια γειτονιά του Όσλο ένα πτώμα καταλήγει στα σκουπίδια. Ποια αμαρτία διέπραξε όσο ζούσε για να αξίζει ένα τέτοιο τέλος; Και κάπου αλλού η αυτοκτονία μιας πλούσιας κληρονόμου ίσως δεν είναι αυτό που φαίνεται. Ευθύνεται κάποιος από τους πρώην συντρόφους της για τον θάνατό της; Υπέφερε ή οι τελευταίες της στιγμές ήταν γλυκές;
Επτά ιστορίες που πραγματεύονται τα πιο δυνατά ανθρώπινα συναισθήματα και ισορροπούν στο μεταίχμιο φαντασίας και πραγματικότητας μέσα από την πένα του θρυλικού Jo Nesbo.
Στοιχεία βιβλίου
Τίτλος: Ό Άρχοντας της ζήλειας
Συγγραφέας: Jo Nesbø
Μετάφραση: Κρυστάλλη Γλινιαδάκη
Σελίδες: 352
Eκδόσεις: Μεταίχμιο
ΙSBN: 9786180326741
Ημερομηνία έκδοσης: 23/9/2021
Υποστηρίξτε το blog μας με μία δωρεά, πατώντας εδώ
