Συνέντευξη – Κατερίνα Παπαποστόλου
Σήμερα στους Θεματοφύλακες Λόγω Τεχνών, φιλοξενούμε την εκπαιδευτικό και συγγραφέα Κατερίνα Παπαποστόλου. Έναν άνθρωπο φωτεινό, που αγωνίζεται να μειώσει τον αδέσποτο πληθυσμό και να φέρει πιο κοντά τα παιδιά στα ζώα και όχι μόνο. Πολλές είναι οι δράσεις της και θα έχουμε την ευκαιρία να μας μιλήσει για αυτές.
Συνέντευξη
Ρωτάει η Αγγελίνα Παπαθανασίου
Κυρία Παπαποστόλου, σας ευχαριστώ πολύ για τη συνέντευξη που μας παραχωρείτε. Η σχέση σας με τα ζώα ξεκίνησε στην ηλικία των τριών χρόνων, όταν ο πατέρας σας έφερε ένα σκύλο στο σπίτι που θα τον πέταγαν στα σκουπίδια. Ήταν η αφορμή λοιπόν να αγαπήσετε τα ζώα και να βοηθάτε κάθε πλάσμα που είχε την ανάγκη σας;
K.Π.: Γεννήθηκα μέσα σε ένα σπίτι που ήταν πολύ έντονη η αγάπη για τα ζώα, κυρίως από την πλευρά του μπαμπά, μιας που η μαμά τα αγάπησε και εκείνη μέσα από εκείνον. Αν θυμηθώ ιστορίες να μου λένε από τους πρώτους μήνες ή τα πρώτα χρόνια της ζωής μου, είναι στιγμές από ένα δωμάτιο γεμάτο λούτρινα ζώα που μου άρεσε τόσο πολύ να κοιμάμαι μαζί τους. Ήμουν ένα κορίτσι που δεν μου άρεσε ποτέ να παίζω με κούκλες και δεν ήθελα κανένα μα κανένα παιχνίδι που να μη σχετίζεται με τα ζώα! Στο σπίτι κουβαλούσα όποιο ζώο έβρισκα στον δρόμο μου και υπήρξα πολύ απογοητευμένη που δεν μπορούσα να μεγαλώσω μέσα στο σπίτι με ένα αρνάκι που είχα αγαπήσει πολύ. Πάντως με θυμάμαι να έχω φέρει πολύ συχνά ακόμα και κότες! Στα τρία μου χρόνια, ο μπαμπάς μου έφερε όντως έναν σκύλο στο σπίτι και μοιράστηκε μαζί μου την ιστορία του. Ήταν ένας σκύλος που γεννήθηκε σε μια αυλή και θα τον πετούσαν στα σκουπίδια και έτσι τον πήραμε εμείς για να του δώσουμε μια δεύτερη ευκαιρία. Ήταν το αγαπημένο μου αληθινό παραμύθι! Ο μπαμπάς ήταν Δήμαρχος για πολλά χρόνια και αυτός ο σκύλος ήταν πάντα μα πάντα όλη τη μέρα μαζί του. Ακόμα και μέσα στην εκκλησία, και ήταν κάτι που εκείνος το θεωρούσε αυτονόητο! Ήταν ο σκύλος που ήταν ο μικρός αδερφός μου και ήταν πάντα μαζί μας, αφού ήταν ισότιμο μέλος της οικογένειάς μας. Αυτό όρισε θεωρώ την πορεία μου, όπως όμως την πορεία μου όρισε και ο θάνατος του μπαμπά και η αντίδραση του σκύλου του που έπρεπε να συνεχίσει να ζει κοντά μας δίχως ένα τόσο αγαπημένο του πρόσωπο. Αν και τον έχασα τόσο νωρίς τον μπαμπά, δεν θα τον άλλαζα με κανέναν στον κόσμο. Του χρωστώ τόσα πολλά. Του χρωστώ τη σωτηρία της ψυχής μου, την ειρήνη και την αγάπη μέσα μου. Του χρωστώ όλη τη ζωή μου και όλα μου τα όνειρα που εκπλήρωσα μέχρι σήμερα.
Είστε εκπαιδευτικός και φροντίζετε να μεταδώσετε την αγάπη σας για τα ζώα και στα παιδιά, φτάνοντας ακόμα και στα πιο απομακρυσμένα σχολεία της χώρας μας. Να φανταστώ ότι η πορεία σας αυτή δεν είναι στρωμένη με ροδοπέταλα. Σίγουρα θα συναντήσατε εμπόδια, δυσκολίες, προκαταλήψεις, αμφισβητήσεις από ενήλικες. Τα παιδιά όμως πώς αντιδρούν;
Κ.Π.: Είναι μια πορεία γεμάτη πόνο, γιατί και η αρχή της ως Ιδρύτρια στις Ζω.Ε.Σ. ήταν γεμάτη πόνο, μιας που η διάσωση της Διώνης μου, του σκύλου που βρήκα αδέσποτο, μαχαιρωμένο και πυροβολημένο, αβοήθητο να αργοπεθαίνει, ήταν εξαιρετικά δύσκολη και ναι, είναι και μια πορεία γεμάτη εμπόδια και δυσκολίες. Όταν ξεκίνησα το 2000 να μιλώ στα παιδιά για τη φιλοζωία, με αντιμετώπιζαν ως μια γραφική και «τρελή» δασκάλα, ίσως ακόμα και «επικίνδυνη». Έδωσα μάχη να επιβιώσω ανάμεσα σε δίποδα θηρία και δεν σκέφτηκα ούτε στιγμή να τα παρατήσω. Βίωσα συχνά χλευασμό ακόμα και από συναδέλφους που δεν μπορούσαν να δεχτούν πως μια δημόσια υπάλληλος, όταν τελειώσει το ωράριό της, τρέχει να κάνει εθελοντισμό για τα ζώα. Αυτή η πορεία όμως έχει μέσα της και τόσες πολλές συγκινήσεις, χαρά και ελπίδα. Αισιοδοξία και θετική σκέψη. Αν δεν πίστευα στην αλλαγή και αν δεν πίστευα πως ακόμη και όταν όλα γκρεμίζονται πάντα μα πάντα υπάρχει ένας τρόπος να αλλάξεις το τέλος μιας ιστορίας, τότε σίγουρα όλα αυτά τα εγκλήματα απέναντι στα πιο αθώα πλάσματα του πλανήτη θα με είχαν γονατίσει.
Τα παιδιά θεωρώ πως έχουν γεννηθεί με την αγάπη στα ζώα. Όπως και όλοι μας άλλωστε. Αρνούμαι να πιστέψω πως ένας άνθρωπος γεννιέται και δεν αγαπά και συμπονά τα ζώα. Όμως αυτό μπορεί να χαθεί στην πορεία από τα πρότυπα που συναντά, που είναι συνήθως το οικογενειακό του περιβάλλον, οι φίλοι και το σχολικό περιβάλλον. Και τότε έρχεται εκείνο που έχουμε και εμείς ως σύνθημα: «Η αγάπη διδάσκεται». Τα παιδιά σε ένα τεράστιο ποσοστό αντιδρούν θετικά και έχουν διάθεση να μάθουν το πώς θα συμβιώσουν αρμονικά με τα ζώα. Πολύ συχνά μου εμπιστεύονται πως οι γονείς τους είναι εκείνοι που δεν τα αφήνουν να πλησιάσουν τα ζώα και προσπαθώ μαζί τους να χαράξουμε έναν νέο δρόμο. Πολλά παιδιά αναγνωρίζουν τα λάθη τους και είναι έτοιμα να κάνουν αλλαγές και να αποφύγουν λάθη που κάνουν κακό στα ζώα. Πολλά παιδιά δεν ξέρουν και θέλουν να μάθουν. Αυτό άλλωστε κάνω τόσα χρόνια. Ποτέ μου δεν τους κούνησα το δάχτυλο, μα τους κρατώ από το χέρι, τους βάζω στον υπέροχο κόσμο της ενσυναίσθησης και τότε αντιλαμβάνονται τη μαγεία να ζεις πλάι στα ζώα.
Αφορμή για να ξεκινήσετε τη συγγραφή βιβλίων ήταν η διάσωση της Διώνης; Εκτός όμως από τα μηνύματα φιλοζωίας, στα βιβλία σας υπάρχουν και μηνύματα για το περιβάλλον, αλλά και τον εθελοντισμό. Θεωρείτε ότι ως λαός αδιαφορούμε για τα ζώα και τη φύση, τους γύρω μας, κλεισμένοι στον δικό μας μικρόκοσμο;
Κ.Π.: Όλα τα βιβλία μου θεωρώ πως αποτελούν οδηγούς φιλοζωίας και περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης. Είναι βιβλία που απευθύνονται σε όλους, σε όποια ηλικία και αν βρίσκονται, και πιστεύω τόσο πολύ στη δύναμή τους να πείσουν ακόμα και τον πιο δύσπιστο να αποδεχτεί τα ζώα ως ισότιμα μέλη της κοινωνίας. Αυτό ζητάμε και δεν επιβάλλουμε σε κανέναν να τα αγαπήσει αν δεν θέλει. Αυτό όμως από το να τα βασανίσει ή να τα σκοτώσει απέχει πάρα μα πάρα πολύ. Τα βιβλία μου επίσης στα χέρια ενός εκπαιδευτικού μετατρέπονται αυτόματα σε πολύ σημαντικά εκπαιδευτικά εργαλεία. Θεωρώ πως ως λαός είμαστε πολύ πίσω σχετικά με την αντιμετώπισή μας στα ζώα. Παράλληλα όμως είναι τόσο ελπιδοφόρο πως αυξάνονται οι υιοθεσίες αδέσποτων ζώων και πως ένα τεράστιο ποσοστό Ελλήνων σταματά να εμπλέκεται σε οτιδήποτε αφορά την κακοποίηση ζώων. Εκεί στηρίζω όλες τις ελπίδες μου.
Οι Έλληνες είναι χρόνια αποξενωμένοι, θεωρώ, και κλεισμένοι στο εγώ τους και αυτό αυτόματα περνά και στη σχέση τους με τα ζώα. Αυτή η αίσθηση να κυριαρχείς στον αδύναμο πιστεύω πως είναι η αιτία αυτής της «κατρακύλας». Ζούμε σε μια χώρα που φράσεις όπως «εδώ πεθαίνουν άνθρωποι, τα ζώα θα κοιτάμε», «ένα ζώο ψόφησε, σιγά πώς κάνεις έτσι;», «σκότωσε ζώο, άρα θα σκοτώσει άνθρωπο μετά», είναι πολύ συνηθισμένες και καθρεφτίζουν έναν λαό απίστευτα εγωκεντρικό, ματαιόδοξο, αδιάφορο και δίχως ίχνος ενσυναίσθησης. Όλοι αυτοί δεν θα άντεχαν να μείνουν στον δρόμο νηστικοί, αφυδατωμένοι, φοβισμένοι, βρόμικοι ή μέσα σε ένα κλουβί ούτε πέντε λεπτά. Παραμένω όμως σταθερή και υπέρμετρα αισιόδοξη με τις φωτεινές εξαιρέσεις, με όλους εκείνους που αγωνίζονται νύχτα μέρα να φέρουν την αλλαγή στη ζωή όλων αυτών των πλασμάτων που δεν φταίνε σε τίποτα. Άλλωστε, συνήθως λίγοι «τρελοί ονειροπόλοι» σώζουν τον κόσμο!
Το 2015 ιδρύσατε την ΑΜΚΕ Ζω.Ε.Σ. που πολλοί νομίζουν ότι λειτουργεί ως φιλοζωική εταιρεία. Θέλετε να μας μιλήσετε και για αυτό το έργο σας;
Κ.Π.: Οι Ζω.Ε.Σ., το αγαπημένο παιδί μου, ήταν, είναι και θα είναι πάντα αφιερωμένες στη Διώνη, στον σκύλο που μου φώτισε τον δρόμο και ήταν εκεί σε μια πολύ δύσκολη στιγμή μου να μου κρατήσει το χέρι να μην τα παρατήσω. Οι Ζω.Ε.Σ. ιδρύθηκαν το 2015, ήταν όμως το αποτέλεσμα ενός 15ετούς αγώνα που έκανα μόνη μέσα στα ελληνικά σχολεία. Σήμερα αριθμούν εκατό εθελοντές και έχουν επισκεφθεί πανελλαδικά περισσότερα από 550 σχολεία και περισσότερους από 350.000 μαθητές, εκπονώντας φιλοζωικά και περιβαλλοντικά εκπαιδευτικά προγράμματα εγκεκριμένα από το ΥΠΑΙΘ για όλα τα σχολεία Α/βάθμιας και Β/βάθμιας της χώρας. Διοργανώνουν ημερίδες και φιλοζωικά εργαστήρια βιωματικής προσέγγισης με σκύλους διαμεσολαβητές, ενώ επισκέπτονται και σχολεία ειδικής αγωγής αλλά και θεραπευτικά ιδρύματα μέσω του προγράμματος «Θεραπευτική Αγκαλιά», το οποίο εκπονώ στην ΑΜΚΕ με τους σκύλους μου και μετά από ατελείωτες πραγματικά σπουδές στην ειδική αγωγή, στη σχολική ψυχολογία, στη διαχείριση σχολικής τάξης και στη ζωοθεραπεία. Είναι ένας πολυδάπανος αγώνας που δεν στηρίζεται σταθερά από κανέναν άλλον εκτός από τα έσοδα των βιβλίων μου, που μπορεί να βρει κανείς στο www.zwes.gr όπου μπορεί να δει και όλο το έργο μας. Τρία βραβεία εθελοντισμού μέχρι σήμερα και συμμετοχή σε αμέτρητες δημόσιες δράσεις με έναν και μοναδικό στόχο. Κανένα σχολείο από όπου θα έχουμε περάσει να μη γεννήσει δολοφόνο. Κανένα ζώο σε κλουβί, κανένα ζώο δυστυχισμένο στον δρόμο. Οι Ζω.Ε.Σ. εκπονούν πλέον και διαδικτυακές φιλοζωικές ενημερώσεις, γιατί προσαρμόζονται σε κάθε νέα συνθήκη. Ανυπομονώ όμως τόσο πολύ να μπω σε ένα πλοίο ή σε ένα αεροπλάνο και να βρεθώ ξανά σε απομακρυσμένα σχολεία παρέα με τη Διώνη, τον Άξελ και τον Πόθο και να χαρίσω στα παιδιά στιγμές χαράς και ευτυχίας.
Η κακοποίηση ζώου θεωρείται πλέον ποινικό αδίκημα. Δυστυχώς όμως η κακοποίηση ζώων είναι καθημερινή υπόθεση. Υπάρχει ελπίδα να αλλάξει αυτή η κατάσταση; Μήπως θα πρέπει να αλλάξει η εκπαίδευση στα σχολεία; Μήπως πρέπει να αποκτήσουμε μικροί μεγάλοι ενσυναίσθηση;
Κ.Π.: Τα εγκλήματα ενάντια στα ζώα θεωρώ πως δεν έχουν προηγούμενο. Όλος αυτός ο θυμός του Έλληνα για όλα όσα περνάει ξεσπά συχνά στα ζώα. Επίσης, ας μην ξεχνάμε πως υπάρχει ένα σοκαριστικό ποσοστό Ελλήνων που ακόμη πιστεύουν πως τα ζώα είναι «μηχανές» και «δούλοι» του ανθρώπου. Αν δεν πίστευα, να πω την αλήθεια, πως υπάρχει ελπίδα, θα είχα «κλείσει» τις Ζω.Ε.Σ. και θα καθόμουν σπίτι μου. Οι άνθρωποι πρέπει να μάθουν να σέβονται τα ζώα γιατί θα τους έχεις πείσει με επιχειρήματα. Πρέπει να έρθουν σε επαφή με την ψυχοσύνθεση των ζώων και να μπουν στη θέση τους και ναι, είναι δεδομένο πως πρέπει όλοι μα όλοι να αποκτήσουμε ενσυναίσθηση. Αν δεν μπεις στη θέση του άλλου, αν δεν δεις τη ζωή μέσα από τα μάτια του, δεν θεωρώ πως μπορείς να κατανοήσεις τις δυσκολίες και τους φόβους του.
Το να αλλάξει η εκπαίδευση στα σχολεία και να ενταχθεί το μάθημα της φιλοζωίας σε κάθε βαθμίδα εκπαίδευσης –αρκεί όμως να διδάσκεται από κατάλληλους εκπαιδευτικούς για αυτό, που θα έχουν εκπαιδευτεί άριστα–, είναι ίσως η μόνη λύση να έρθουν τα παιδιά σε μια καθημερινή επαφή με τον μαγικό κόσμο των ζώων. Πιστεύω πολύ σε αυτό και κάνω αγώνα για να το πετύχω. Διατηρώ μονάχα ενστάσεις για το αν θα καταφέρουν εκπαιδευτικοί που πραγματικά αντιπαθούν τα ζώα να το διδάξουν και πόσο «επικίνδυνο» θα είναι αυτό. Συμπερασματικά, είναι κάτι που απαιτεί ιδιαίτερη και πολύ στοχευμένη οργάνωση, αλλά και τη στήριξη όλων εκείνων που έχουν δώσει έναν τεράστιο αγώνα ήδη μέσα στα σχολεία σχετικά με αυτό.
Ποια είναι τα επόμενα συγγραφικά σας σχέδια; Υπάρχουν όνειρα που ακόμη δεν έχουν εκπληρωθεί;
Κ.Π.: Καθώς δεν έχουν περάσει ούτε δύο μήνες που κυκλοφόρησε το νέο μου βιβλίο σε μια πολύ δύσκολη και «σκοτεινή» εποχή, ένα βιβλίο, η «Ζωο…γραφική Φαντασίας στο Βασίλειο του Πόθου», γεμάτο φως και χρώματα, μουσική και θετική ενέργεια, είμαι στη φάση της ζωής μου που θέλω να το στηρίξω πολύ, ώστε να φτάσει όσο πιο μακριά και ψηλά γίνεται. Όμως σίγουρα στο πίσω μέρος του μυαλού μου κρύβεται το επόμενο βιβλίο, που θεωρώ πως έχει ήδη «γραφτεί». Δεν θα φύγουμε εύκολα όλοι εμείς από το Παλάτι των Ονείρων και από το Νέο Σχολείο! Υπάρχουν πολλά όνειρα, ναι, που δεν έχουν ακόμη εκπληρωθεί και αυτό είναι κάτι που μου δίνει δύναμη και διάθεση να ζω σε έναν κόσμο που δείχνει να γκρεμίζεται συχνά! Από παιδί κάνω όνειρα, άλλοτε μεγάλα άλλοτε μικρά, και νιώθω τόσο ευγνώμων και τόσο τυχερή που καταφέρνω και τα υλοποιώ μέσα από τις όποιες δυσκολίες. Δεν μου έχει χαριστεί τίποτα, αλλά δεν μετανιώνω και στιγμή για κάθε μάχη που έδωσα για να νικήσω. Ένα από τα μεγαλύτερά μου όνειρα πάντως είναι να ταξιδέψω σε όλο τον κόσμο, ώστε να πείσω ακόμα και τον τελευταίο πολίτη του κόσμου να αγαπήσει τα ζώα όπως τους αξίζει. Και ένα τεράστιο όνειρό μου είναι σίγουρα να βρεθώ κάποια στιγμή ευτυχισμένη και ασφαλής σε ένα μικρό σπίτι σε ένα λιβάδι γεμάτο ζώα που ζουν όλα εκείνα που έχουν ονειρευτεί. Γράφοντας και διαβάζοντας βιβλία και μεγαλώνοντας πλάι σε όλους εκείνους που αγαπώ και έχω επιλέξει να πορεύομαι σε αυτή τη ζωή, στο εδώ και το τώρα.
Σας ευχαριστώ πολύ για τον χρόνο σας και σας εύχομαι καλή συνέχεια.
*Η Παπαποστόλου Κατερίνα είναι Εκπαιδευτικός-Ζωοθεραπεύτρια, συγγραφέας και ιδρύτρια της ΑΜΚΕ Ζω.Ε.Σ. Έχει μεταπτυχιακό στη Διοίκηση Πολιτισμικών Μονάδων και εξειδίκευση στην ειδική αγωγή. Είναι πιστοποιημένη εκπαιδεύτρια σκύλων από την «Kynagon Dog Trainers Academy» και πλήρες μέλος του ISAP &του ICAN, αλλά και πιστοποιημένη Ζωοθεραπεύτρια από το IFZ. Συμμετέχει με εισηγήσεις της σε πολλά συνέδρια και ημερίδες, αλλά και διοργανώνει φιλοζωικά workshops για παιδιά βιωματικής προσέγγισης με τους σκύλους της, που είναι όλοι πιστοποιημένοι και εγκεκριμένοι από το ΥΠΑΙΘ για όλα τα σχολεία γενικής και ειδικής αγωγής της χώρας, ενώ η Διώνη, ο ένας από τους σκύλους της, είναι πιστοποιημένος σκύλος εκπαιδευτικής διαμεσολάβησης για παιδιά που παρουσιάζουν επιθετικές συμπεριφορές και διαταραχή ελλειμματικής προσοχής αλλά και χαμηλή αυτοπεποίθηση. Μια από τις διακεκριμένες εκπαιδευτικούς για το 2020, εκπονεί εκπαιδευτικά φιλοζωικά και περιβαλλοντικά προγράμματα από το 2000, αρθρογραφεί σε πολλά ηλεκτρονικά site αλλά και στον περιοδικό τύπο, ενώ έχουν εκδοθεί μέχρι σήμερα τέσσερα βιβλία της αλλά και συμμετοχές της σε συλλογικά έργα. Ζει σήμερα στην Αλεξάνδρεια Ημαθίας έχοντας κοντά της τους τρεις σκύλους της, όλους κακοποιημένους βάναυσα από ανθρώπινα χέρια, αλλά και ταξιδεύει ασταμάτητα μαζί τους σε όλη τη χώρα για τη διάδοση του οράματός της, ενώ δεν σταματά να στηρίζει αδέσποτα ζώα που τα φροντίζει καθημερινά η ίδια στον δρόμο ή πανελλαδικά μέσω των εσόδων από τα βιβλία της, τα οποία στηρίζουν φιλοζωικούς και φιλανθρωπικούς σκοπούς.
Επιμέλεια κειμένου: Ζωή Τσούρα
Υποστηρίξτε το blog μας με μία δωρεά, πατώντας εδώ
