Από τις Εκδόσεις Υδροπλάνο κυκλοφορεί το βιβλίο της παιδαγωγού και συγγραφέως Εύης Τσιτιρίδου-Χριστοφορίδου «Πουλάκι απ’ την Ανατολή» με μια μοναδική εικονογράφηση από τον Αχιλλέα Ραζή.
Προσωπική άποψη: Αγγελίνα Παπαθανασίου
Αφορμή για να γραφτεί το βιβλίο αυτό ήταν μια φωτογραφία με ένα οικογενειακό κειμήλιο φερμένο από τη Σμύρνη. Ο μεγάλος παραμυθάς Χανς Κρίστιαν Άντερσεν, άλλωστε, είχε πει: «Οτιδήποτε βλέπεις μπορεί να γίνει ένα παραμύθι». Η συγγραφέας με όπλο της τις λέξεις έγραψε μια υπέροχη ιστορία για να τιμήσει και τη ρίζα της, αφού έχει καταγωγή από τον Πόντο.
Ένα πουλάκι λοιπόν, από ένα μπακιρένιο ταψί, ταξιδεύει τους αναγνώστες στη Σμύρνη.
Η συγγραφέας επιλέγει τον έμμετρο λόγο. Της ταιριάζει πολύ άλλωστε, γιατί ακόμα και στον πεζό λόγο, η γραφή της είναι λυρική. Και αυτό το διαπιστώνει ο αναγνώστης στις πρώτες σελίδες του βιβλίου, που δεν έχουν έμμετρο, αλλά πεζό λόγο.
Σαν ανταμώνουν, η Ευτυχία της δίνει τον μπόγο. Να έχει κάτι για το ταξίδι, να μοσχομυρίζει όπως η Χίος, το δικό της νησί. Η μικρομάνα, η Ειρήνη κάνει να της φιλήσει τα χέρια. Το κορίτσι πισωπατεί ξαφνιασμένο, μετά παίρνει τα χέρια της φίλης της και τα ζώνεται στη μέση της. Αγκαλιάζονται σφιχτά. Τα δάκρυά τους ανακατεύονται, αλμύρα του Αιγαίου κι αθάνατο νερό μαζί.
Ένα μπακιρένιο ταψί με δυο πουλιά αντικριστά είναι το δώρο που θα προσφέρει στην Ευτυχία η Ειρήνη από τη Σμύρνη, για τη βοήθεια που της πρόσφερε όσο βρισκόταν στη Χίο ως πρόσφυγας.
Όταν θα φτάσει στο σπίτι της η Ειρήνη, ένα από τα πουλιά που στολίζουν το ταψί θα ταξιδέψει το κορίτσι στη Σμύρνη πριν την καταστροφή και μαζί της και όλους εμάς τους αναγνώστες.
Αδιάκοπα καμάρωνα τα τόσα αρχοντικά της,
πανώρια, μες το πράσινο, τα λέγαν βερχανέδες.
Κατάμεστα τα θέατρα, τα ζαχαροπλαστεία
Ξενοδοχεία πολυτελή κι ωραίοι καφενέδες.
Τρανών νοικοκυρόσπιτα με κήπους ανθισμένους
και σαχνισίνια ξύλινα, περίτεχνα μπαλκόνια.
Μα και σπιτάκια ταπεινά στις φτωχογειτονιές της
απ’ όλα είχε η Σμύρνη μου, στα ωραία της τα χρόνια.
Μέσα από τις περιγραφές της, μικροί και μεγάλοι αναγνώστες γνωρίζουν την πόλη της Μικράς Ασίας πριν την καταστροφή της. Κάθε πτυχή της ζωής στην πόλη ζωντανεύει μπροστά στα μάτια των αναγνωστών. Ένα βιβλίο που μπορεί να αξιοποιηθεί από παιδαγωγούς και εκπαιδευτικούς για να μάθουν τα παιδιά ένα σημαντικό κεφάλαιο της Ιστορίας μας. Το βιβλίο περιέχει επίσης γλωσσάρι με τις λέξεις της μικρασιατικής διαλέκτου για να γνωρίσουν οι νεότεροι και να θυμηθούν οι μεγαλύτεροι σε ηλικία αναγνώστες. Ειδικά όσοι έχουν καταγωγή από τη Μικρά Ασία, σίγουρα θα θυμηθούν λέξεις που τις άκουγαν από τη γιαγιά ή τον παππού τους,
Αυτή είναι όμως η μια πλευρά του βιβλίου. Με έμμεσο τρόπο, η συγγραφέας προωθεί την ενσυναίσθηση, την αλληλεγγύη, την αγάπη για τον συνάνθρωπο. Σε μια εποχή που πόλεμοι μαίνονται σε διάφορα σημεία της γης και οι άνθρωποι εγκαταλείπουν τους τόπους τους για να σωθούν, είναι σημαντικό να μιλάμε για αγάπη και ενσυναίσθηση.
Εξαιρετική είναι και η εικονογράφηση του βιβλίου. Δεν είναι απλές εικόνες που συνοδεύουν ένα κείμενο. Είναι πραγματικά έργα τέχνης, που θα μπορούσαν να βρουν θέση σε κάποια πινακοθήκη ή μουσείο. Όσα και να γράψω για την εικονογράφηση, δεν θα καταφέρω να αποδώσω την ομορφιά των εικόνων, την πιστή αντιγραφή των κτιρίων, της προκυμαίας κ.ά. Κουμπώνουν απόλυτα στο κείμενο της συγγραφέως και δημιουργούν ένα μοναδικό αποτέλεσμα.
Ένα βιβλίο που θα αγγίξει τις καρδιές όσων το διαβάσουν.
Περιγραφή:
Δεν κελαηδούσε σαν πουλί,
μήτε σαν χελιδόνι,
μον’ κελαηδούσε κι έλεγε
μ’ ανθρώπινη λαλίτσα:
Χρόνοι περάσαν εκατό
απ’ τη στιγμή εκείνη
που απ’ της φωλιάς τη θαλπωρή βρέθηκα μες στη δίνη…
Ένα ονειρικό ταξίδι από τη Σμύρνη στη Νέα Σμύρνη. Για την ιστορία που δεν ξεχνιέται και για τη ζωή που συνεχίζεται.
Στοιχεία Βιβλίου
Τίτλος: Πουλάκι απ’ την Ανατολή
Συγγραφέας: Εύη Τσιτιρίδου-Χριστοφορίδου
Εικονογράφος: Αχιλλέας Ραζής
Εκδόσεις: Υδροπλάνο
ISBN: 978-618-207-196-0
Ημ. Έκδοσης: 07/2024
Επιμέλεια: Ζωή Τσούρα
Δημιουργία κεντρικής εικόνας: Νεκταρία Βαρσαμή-Πουλτσίδη