Στη σημερινή συνέντευξη στους Θεματοφύλακες Λόγω Τεχνών, φιλοξενούμε την Καλλιόπη Μπαγουλή, με αφορμή την κυκλοφορία της ποιητικής της συλλογής «Στάσου λίγο» από τις Εκδόσεις Ελκυστής. Ελάτε να τη γνωρίσουμε.
Συνέντευξη
Ρωτάει η Αγγελίνα Παπαθανασίου
Καλησπέρα. Ευχαριστούμε πολύ για τη συνέντευξη που μας παραχωρείτε. Συστήνεστε στο αναγνωστικό κοινό με το βιβλίο σας «Στάσου λίγο». Πώς προέκυψε η συγγραφή στη ζωή σας; Ποια είναι η σχέση σας με την ποίηση; Ποιοι είναι οι αγαπημένοι σας ποιητές;
Κ.Μπ.: Εγώ σας ευχαριστώ από καρδιάς για τον χρόνο και τον χώρο που μου παραχωρείτε, για την παρούσα συνομιλία καθώς και για εκείνη την άλλη τη σιωπηλή που έλαβε χώρα ανάμεσά μας όταν διαβάσατε το βιβλίο.
Τα μέσα μου έβρισκαν πάντα διέξοδο μέσω της γραφής. Θυμάμαι να γεμίζω τετράδια με σκέψεις γύρω από όσα ζούσα -ή δεν ζούσα- καθώς και με έμμετρους ομοιοκατάληκτους στίχους, επηρεασμένη από τον πατέρα μου που είναι στιχουργός. Αργότερα γνώρισα τον χορό, τη μουσική, τον τρόπο ζωής που λέγεται Tango και για πολύ καιρό αυτός ήταν ο κύριος δρόμος μέσω του οποίου κάλυπτα την ανάγκη μου για εξωτερίκευση. Η μητρότητα και η πανδημία με επανέφεραν αναπόφευκτα σε εκείνο το πρότερο, οικείο μονοπάτι έκφρασης και τότε οι στίχοι πιο ελεύθεροι –και απαιτητικοί– σε σχέση με πριν, άρχισαν σαν από μόνοι τους, αυτόβουλα να κυλούν στο χαρτί. Βαθμιαία ανακάλυψα πως το να εκφράζομαι με αυτόν τον τρόπο είναι πια μια ζωτική κι επιτακτική ανάγκη για εμένα όπως όταν διψάω και πίνω νερό.
Λατρεύω τον Αργύρη Χιόνη και τον Τίτο Πατρίκιο. Φυσικά είναι ακόμα πολλοί –πάρα πολλοί– οι ποιητές που αγαπώ να διαβάζω, παλιότεροι και νέοι, όπως οι Γιάννης Ρίτσος, Χρίστος Λάσκαρης, Γιώργης Παυλόπουλος, Γιώργος Λ. Οικονόμου, Γιάννης Στίγκας, Γιώργος Δομιανός, Βασιλεία Οικονόμου, Δανάη Σιώζιου, Άννα Γρίβα, Δημήτρης Μιχελουδάκης κ.ά.
«Στάσου λίγο» ο τίτλος της ποιητικής σας συλλογής που αποτελείται από διάφορα ποιήματα με ελεύθερο στίχο ή ομοιοκατάληκτο, αλλά και χαϊκού. Πώς έγινε η επιλογή των ποιημάτων που θα διαβάσουν οι αναγνώστες; Γράφτηκαν όλα μια συγκεκριμένη χρονική στιγμή ή κάποια προϋπήρχαν σε αρχεία του υπολογιστή σας;
Κ.Μπ.: Η ιδέα πίσω από τον τίτλο “Στάσου λίγο” που επέλεξα για το βιβλίο αναφέρεται στη συνειδητοποιημένη παύση από το αέναο –ενίοτε μηχανικό– τρέξιμο της καθημερινότητας. Ένα τρέξιμο που ενώ μας κρατά σε διαρκή κίνηση, κατά ένα παράδοξο τρόπο μας κρατά επίσης στάσιμους και μας στερεί τη δυνατότητα να βιώσουμε όσα ζούμε. Η παύση. Εκείνη η μικρή ανάσα που κάνει τη διαφορά και μας βοηθά να ζυγίσουμε απώλειες, κερδισμένα, δυνάμεις και αποθέματα. Να σκεφτούμε πού ήμασταν, προς τα πού κινούμαστε και αν εξακολουθούμε να επιλέγουμε την τροχιά στην οποία έχουμε μπει. Τα ποιήματα της συλλογής γράφτηκαν σε στιγμές που η ίδια στάθηκα λίγο και όσο οξύμωρο κι αν μοιάζει αυτές ήταν οι στιγμές που με βοήθησαν να προχωρήσω μπροστά. Κάποια λίγα -έμμετρα και ομοιοκατάληκτα που λέγαμε παραπάνω- είναι από τα φοιτητικά μου χρόνια, ενώ τα περισσότερα είναι από την περίοδο γνωριμίας μου με τη μητρότητα και από την περίοδο της πανδημίας.
Διαβάστε την άποψή μας για το βιβλίο: Στάσου λίγο
Ο χρόνος μάς καταδιώκει. Καθημερινά τρέχουμε να προλάβουμε χωρίς στην ουσία να απολαμβάνουμε τη ζωή. Ποια είναι η δική σας σχέση με τον χρόνο; Κάνετε τις αναγκαίες παύσεις για να σκεφτείτε, να απολαύσετε στιγμές; Πόσο εύκολο ή δύσκολο να στεκόμαστε έστω και για λίγο μέσα σε αυτό τον καθημερινό μαραθώνιο που καλούμαστε να λάβουμε μέρος;
Κ.Μπ.: Πασχίζω για αυτές τις μικρές αναγκαίες παύσεις. Για αυτές τις μικρές ανάσες. Είναι περισσότερο δύσκολο από όσο μοιάζει. Αισθανόμαστε ότι μας κυνηγάει ο χρόνος και τρέχουμε. Ο χρόνος αισθάνεται ότι τον κυνηγάμε και τρέχει. Μέσα σε αυτήν τη σύγχυση και το κυνηγητό, είναι δύσκολο να βιώσουμε αυτά που ζούμε. Όπως λέει και ο Αργύρης Χιόνης (ανέφερα πόσο τον αγαπώ;):
«…καρτερεί να υποδεχθεί τις μέρες που, χωρίς να φτάνουν, έχουν κιόλας φύγει. Το παρελθόν αυξάνει ιλιγγιωδώς, το παρελθόν ενός αβίωτου παρόντος· οι αναμνήσεις μιας άζωης ζωής σωρεύονται, αδιάκοπα, και τον συνθλίβουν.»
Τα περισσότερα ποιήματα είναι εμπνευσμένα από την πανδημία που όλοι βιώσαμε και τον εγκλεισμό μας. Είναι φανερό ότι η ποίηση λειτούργησε για σας ως βάλσαμο ψυχής σε εκείνες τις δύσκολες στιγμές. Είστε από τους ανθρώπους που βρίσκουν πάντα μια χαραμάδα φως ακόμα και στις πιο δύσκολες στιγμές;
Κ.Μπ.: Αν με ρωτούσατε όταν εκδόθηκε το βιβλίο, θα έλεγα με θαυμαστικό στο «Ναι» το ότι βρίσκω πάντα μια χαραμάδα φως ακόμα και στις πιο δύσκολες στιγμές. Τώρα θα το πω με μια παύση στην αρχή, με έναν ερωτηματικό τόνο και με αποσιωπητικά στο τέλος. Οι συνθήκες γύρω μας δεν μπορούν να μας αφήνουν αδιάφορους. Ακόμα και αν προσωπικά είμαστε καλά, όταν ο διπλανός μας δεν είναι, τότε το προσωπικό μας «καλά» δεν μπορεί να έχει θαυμαστικό. Έχει μια παύση στην αρχή, έναν ερωτηματικό τόνο και αποσιωπητικά στο τέλος. Το να γράφω πάντως λειτουργεί σαν μια λεπίδα (και ελπίδα) που με βοηθά να συντηρώ τη χαραμάδα όσο κι αν εκείνη επιμένει απειλητικά να κλείνει.
Εκτός από την ποίηση, έχετε σκεφτεί να ασχοληθείτε και με άλλα λογοτεχνικά είδη;
Κ.Μπ.: Έχω αντιληφθεί πως η μικρή φόρμα -τουλάχιστον προς το παρόν- είναι ο τρόπος με τον οποίο εγώ μπορώ να εκφραστώ περισσότερο. Ίσως λοιπόν ένας πιθανός προσωπικός εναλλακτικός τρόπος εξωτερίκευσης κι έκφρασης θα ήταν μέσω των διηγημάτων.
Ποια είναι τα επόμενα συγγραφικά σας σχέδια;
Κ.Μπ.: Διανύω την όμορφη, παραγωγική, μα και δύσκολη περίοδο προετοιμασίας της επόμενης ποιητικής μου συλλογής.
Λίγο πριν ολοκληρώσουμε τη συνέντευξη, θα θέλατε να πείτε κάτι στους αναγνώστες μας;
Κ.Μπ.:. Θα ήθελα να τους παρακαλέσω να δώσουν μια ακόμα ευκαιρία στην ποίηση στην περίπτωση που διάβασαν κάποτε κάτι που δεν κατάφερε να τους αγγίξει ή που οι ίδιοι δεν του επέτρεψαν να τους αγγίξει. Αξίζει να συνεχίσουν να ψάχνουν να βρουν αυτό το εσωτερικό άγγιγμα το σαν χάδι, το σαν σκούντηγμα, το σαν ταρακούνημα, το σαν χαστούκι. Δεν είναι ένα άγγιγμα που προορίζεται για λίγους. Είναι ένα άγγιγμα που μπορεί να φτάσει σε κάθε ψυχή.
Σας ευχαριστώ πολύ για τον χρόνο σας. Καλή δημιουργική συνέχεια.
Κ.Μπ.: Εγώ ευχαριστώ. Καλή δημιουργική συνέχεια και σε εσάς.
Επιμέλεια: Ζωή Τσούρα
