Συνέντευξη – Αγγελική Μαστρομιχαλάκη & Παντελής Ζούρας
Σήμερα στους Θεματοφύλακες Λόγω Τεχνών, έχουμε τη χαρά να φιλοξενούμε τους εκπαιδευτικούς και συγγραφείς Αγγελική Μαστρομιχαλάκη και Παντελή Ζούρα, με αφορμή την κυκλοφορία του βιβλίου τους «Δυο φορές το ‘21» από τις εκδόσεις Εν Πλω.
Συνέντευξη
Ρωτάει η Αγγελίνα Παπαθανασίου
Σας ευχαριστούμε πολύ για τη συνέντευξη που μας παραχωρείτε. Έχετε γράψει ένα βιβλίο που, όσο κοινότυπο κι αν ακούγεται, είναι ένα κόσμημα που πρέπει να βρίσκεται σε κάθε σπίτι. Ποιος από τους δυο σας είχε την ιδέα για να γεννηθεί αυτό το βιβλίο;
ΑΓΓΕΛΙΚΗ: Η Ιστορία αποτελεί ένα βασικό στοιχείο της ταυτότητάς μας ως Έλληνες και για τον λόγο αυτό η συνάντησή της με τα ελληνόπουλα μάς απασχολεί πολλά χρόνια. Ως εκπαιδευτικοί και οι δύο προβληματιζόμαστε σχετικά με τους τρόπους που μπορούν τα παιδιά να τη γνωρίσουν, να την κατακτήσουν και να την αγαπήσουν.
ΠΑΝΤΕΛΗΣ: Με αφορμή τον εορτασμό των 200 χρόνων από την Ελληνική Επανάσταση, η Αγγελική είχε μια ιδιαίτερη σκέψη για τον ρόλο των γυναικών στην Ελληνική Επανάσταση, ορμώμενη από το γεγονός ότι δεν γνωρίζουμε πολλά για αυτές. Από την άλλη πλευρά, μια πρόταση συνεργασίας με τις εκδόσεις Εν Πλω πάνω σε αυτή τη θεματική, ήρθε για να γίνει η ιδέα πιο υλοποιήσιμη: άνδρες ήρωες και γυναίκες ηρωίδες του 1821, που περιλαμβάνονται ισότιμα και ισάριθμα σε ένα βιβλίο.
Πόσο εύκολη ή δύσκολη ήταν η συγγραφή από κοινού; Υπήρξαν διαφωνίες ως προς την επιλογή των προσώπων;
ΑΓΓΕΛΙΚΗ: Όταν έχεις κοινό στόχο, αγάπη για το θέμα, και μοιράζεσαι με ενθουσιασμό τις ιδέες σου για να γεννηθεί ένα συγγραφικό έργο με συγκεκριμένη και ιδιαίτερη δομή, η συνεργασία είναι αγαστή. Πρόκειται για ένα βιβλίο με 45 περίπου πρόσωπα, των οποίων ο βίος έπρεπε να διασταυρωθεί από πάρα πολλές πηγές και η μονοσέλιδη απόδοση του κειμένου είχε ιδιαίτερο κόπο και απαιτούσε χρόνο. Γράψαμε για πολλά περισσότερα πρόσωπα. Η τελική επιλογή μας έγινε μετά από πολλές συζητήσεις και με κριτήρια που θέταμε οι ίδιοι υποκειμενικά.
ΠΑΝΤΕΛΗΣ: Η αρχική επιλογή έγινε μετά από πολύ διάβασμα, αποδελτίωση των πηγών, μεγάλο προβληματισμό και διαπραγμάτευση. Κατά τη διάρκεια της συγγραφής αναθεωρούσαμε, τροποποιούσαμε, βελτιώναμε, αφαιρούσαμε, προσθέταμε. Με λίγα λόγια βρισκόμασταν σε μια συνεχή επαφή με τους ήρωες και τις ηρωίδες του ’21, που νιώθαμε να μας ζητούν να μην αφήσουμε κανέναν και καμία έξω από το βιβλίο μας, κάτι που ήταν αδύνατο να γίνει τελικά.
Διαβάστε την άποψή μας για το βιβλίο: Δυο φορές το ’21
Εξαιρετική είναι και η εικονογράφηση από τον ζωγράφο κύριο Σπύρο Ζαχαρόπουλο. Θέλετε να μας μιλήσετε λίγο για τη συνεργασία αυτή;
ΑΓΓΕΛΙΚΗ: Ο Σπύρος Ζαχαρόπουλος είναι ένας χαρισματικός εικονογράφος. Είχαμε συνεργαστεί ένα χρόνο πριν σε ένα άλλο βιβλίο μου, το «Πάσχα Ελληνικό» από τις εκδόσεις ΝΑΜΑ, και έτσι γνωρίσαμε τη δουλειά του. Ο Σπύρος Ζαχαρόπουλος κάθε ήρωα τον ξαναδημιούργησε και τον τοποθέτησε σε ένα περιβάλλον ταιριαστό της εποχής εκείνης. Μειλίχιος και με υπομονή, εργάστηκε συστηματικά. Μαζί κάναμε βόλτες για ερεθίσματα και ιδέες στο Ιστορικό Μουσείο-Παλαιά Βουλή, όπου μέσα από συζητήσεις και ανταλλαγές ενώσαμε τις ιδέες και την έμπνευσή μας.
ΠΑΝΤΕΛΗΣ: Να συμπληρώσω εδώ την εργατικότητα και την ταχύτητα του Σπύρου πέρα από το πηγαίο ταλέντο του. Κατόρθωσε να ολοκληρώσει σε μικρό χρονικό διάστημα τόσα πορτρέτα με έναν τρόπο άριστο και ιδιαίτερα προσιτό στα παιδιά, πιστός στην παράδοση και τις πρωτότυπες εικόνες τους, που έχουν γίνει πια αρχέτυπα στο μυαλό και την ψυχή μας.
Πριν λίγο καιρό ξεκίνησε η συνεργασία σας με τον σταθμό της Πειραϊκής Εκκλησίας, όπου κάθε Σάββατο πρωί στις 9.30 θα παρουσιάζετε ήρωες από το βιβλίο σας. Αλλά καλύτερα να μας μιλήσετε εσείς για τη ραδιοφωνική σας εκπομπή.
ΑΓΓΕΛΙΚΗ: Η εκπομπή μας απευθύνεται σε παιδιά και λέγεται όπως και το βιβλίο «ΔΥΟ ΦΟΡΕΣ ΤΟ ’21». Είναι χαρά μας που επιστρέψαμε, μετά από 18 χρόνια, στον Ραδιοφωνικό Σταθμό της Π.Ε. στους 91,2 FM. Είχαμε και παλαιότερα εκπομπές. Με τη νέα μας εκπομπή παρουσιάζουμε στα παιδιά λοιπόν κάθε φορά έναν ήρωα και μια ηρωίδα από το βιβλίο μας. Κάθε όμως εκπομπή έχει μια θεματική την οποία αναπτύσσουμε στην αρχή, π.χ. τι είναι ήρωας, περιπέτειες στη θάλασσα, λόγιοι κ.λπ.
ΠΑΝΤΕΛΗΣ: Προσπαθούμε κάθε φορά να δραματοποιούμε τις ιστορίες μας κάνοντας έτσι ευχάριστη την ακρόαση για τα παιδιά. Κάθε εκπομπή είναι για μας ένα μικρό ταξίδι σε εποχές ηρωικές, γεμάτες αυτοθυσία, γενναιότητα, αυταπάρνηση, ανιδιοτέλεια και πάνω από όλα αγάπη για την Πατρίδα και τον Θεό, που οι επαναστατημένοι Έλληνες και Ελληνίδες είχαν δίπλα τους προστάτη και οδηγό.
Αυτές τις μέρες τιμούμε τα διακόσια χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση. Έχουν προγραμματιστεί κάποιες διαδικτυακές παρουσιάσεις του βιβλίου σας;
ΠΑΝΤΕΛΗΣ: Τα διακόσια χρόνια είναι απλά η αφορμή, δεν είναι η αιτία για τη γέννηση αυτού του βιβλίου. Αιτία είναι η αγάπη μας για την ένδοξη ιστορία αυτού του τόπου. Στα διακόσια χρόνια του ηρωικού ξεσηκωμού, είναι από μέρους μας ένα χρέος ομολογίας. Με τα ιστορικά στοιχεία, όχι τη μυθοπλασία αλλά τη γνώση και τη συγκίνηση, ξεκίνησε σαν χρέος από τα βάθη της ψυχής μας και οδήγησε το χέρι και τη γραφίδα για να φθάσουν οι κραδασμοί στα παιδιά, στους αναγνώστες μας. Ήδη αγαπήθηκε πολύ το βιβλίο. Έκανε την δεύτερη έκδοσή του και άρχισε και το ταξίδι του στην αγγλική γλώσσα.
ΑΓΓΕΛΙΚΗ: Υπάρχουν πάρα πολλές διαδικτυακές παρουσιάσεις τόσο σε Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. Ήδη έχουμε πραγματοποιήσει πέντε παρουσιάσεις του βιβλίου μας με μαθητές σχολείων, με μητροπόλεις, με πολιτιστικό σύλλογο.
Ετοιμάζουμε με τον Δήμο Π. Φαλήρου, με τη Μητρόπολη Λευκάδος, με την ενορία Αγίου Δημητρίου, με το Γραφείο Παιδείας της Αρχιεπισκοπής Αμερικής και με τα ελληνικά σχολεία της Αμερικής, με πολλά σχολεία σε όλη την Ελλάδα και την Κύπρο, στον νομό Αττικής, στην Κρήτη, στη Ρόδο, στη Χίο, στην Καβάλα, στη Θεσσαλονίκη, στο Ναύπλιο, στην Πάρο κ.λπ.
Από κοινού, διαχειρίζεστε και την ιστοσελίδα σας www.happywriters.org. Τι θα συναντήσουν οι αναγνώστες σας εκεί;
ΑΓΓΕΛΙΚΗ: Η ιστοσελίδα μας εδώ και 15 χρόνια παρουσιάζει όχι μόνο τα βιβλία μας στο αναγνωστικό κοινό, αλλά έχει και πληροφορίες για το παιδικό βιβλίο, τη Φιλαναγνωσία, κείμενα για γονείς, αποσπάσματα από τα βιβλία για τα παιδιά, αφιερώματα για την Παγκόσμια Ημέρα Παιδικού και Νεανικού Βιβλίου κ.λπ.
ΠΑΝΤΕΛΗΣ: Ως δημιουργός της ιστοσελίδας, αισθάνομαι πολύ υπερήφανος. Η μορφή που έχει τώρα είναι εντελώς καινούργια και προσπαθώ συνεχώς να την εμπλουτίζω με περισσότερο υλικό, τόσο σχετικά με τις δράσεις μας όσο και με θέματα που ψάχνουν όσοι και όσες αγαπούν τη φιλαναγνωσία και αγωνιούν για τα παιδιά και την οικογένεια.
Ποια είναι τα επόμενα συγγραφικά σας σχέδια;
ΠΑΝΤΕΛΗΣ: Ο καθένας μας αυτή την περίοδο δουλεύει κάτι διαφορετικό. Εγώ προσπαθώ να ολοκληρώσω την ιστορία της γιαγιάς μου, που ήταν πρόσφυγας από τη Μικρά Ασία, και απευθύνεται σε εφήβους αλλά και ενήλικο κοινό. Παράλληλα επιμελούμαι την επανέκδοση του βραβευμένου βιβλίου μου «Ο Θησαυρός του Γέροντα» από τις εκδόσεις «ΝΑΜΑ».
ΑΓΓΕΛΙΚΗ: Έχω πολλά μέσα στο μυαλό μου και αρκετά ανοικτά θέματα που τα δουλεύω παράλληλα. Ένα από αυτά είναι μικρές ιστορίες για μικρά παιδιά, που δεν θα αποκαλύψω όμως το θέμα. Επίσης υπάρχει και η σκέψη για μια ακόμα συνεργασία με τον Παντελή, αφού ως συγγραφικό δίδυμο αποτελούμε μάλλον πετυχημένη συνταγή, όπως άλλωστε και στην ίδια τη ζωή μας.
Λίγο πριν ολοκληρώσουμε τη συνέντευξη, θα θέλατε να πείτε κάτι στους αναγνώστες μας;
ΑΓΓΕΛΙΚΗ: Θα ήθελα να δώσω μια νότα στη λέξη: Αγώνας! Όμορφη λέξη μα και πολλαπλά φορτισμένη. Αγώνας για ελευθερία, αγώνας για δημοκρατία, αγώνας για τα δικαιώματα του ανθρώπου, αγώνας για την ισότητα της γυναίκας και την ελευθερία επιλογής της ταυτότητας. Όλη η ζωή μας είναι ένας αγώνας. Και η Ιστορία έρχεται από το παρελθόν στο παρόν, για να μας το θυμίσει και να μας παραδειγματίσει όλους και να μας εμπνεύσει για το μέλλον.
ΠΑΝΤΕΛΗΣ: Εγώ θα ήθελα να τους παρακινήσω να μυήσουν τα παιδιά τους από βρέφη στον μαγικό κόσμο του βιβλίου που μόνο οφέλη έχει να δώσει και να τελειώσω με ένα απόσπασμα από την εισαγωγή που γράψαμε στο βιβλίο μας «Δυο Φορές το ’21»: «Το βιβλίο αυτό είναι κυρίως ένα έργο πίστης, ελπίδας και αγάπης. Πίστης στο Θεό που στάθηκε δίπλα στον αγώνα των Ελλήνων, Ελπίδας για την ανάδειξη σύγχρονων ηρώων και προσωπικοτήτων και Αγάπης για την Ελευθερία που αποτελεί την ουσία του να ζεις και να λέγεσαι άνθρωπος».
Σας ευχαριστούμε πολύ για τον χρόνο σας και σας εύχομαι να είναι καλοτάξιδο το βιβλίο σας. Καλή δημιουργική συνέχεια.
Επιμέλεια: Ζωή Τσούρα
Υποστηρίξτε το blog μας με μία δωρεά, πατώντας εδώ
