Το βιβλίο Οι λέοντες της Σικελίας υφαίνει τη διαδρομή της εμπορικής και κοινωνικής ανόδου των Φλόριο με τις ταραχώδεις προσωπικές τους ιστορίες. Με φόντο τα πιο ταραγμένα χρόνια της ιταλικής ιστορίας –από τα κινήματα του 1818 μέχρι την αποβίβαση του Γκαριμπάλντι στη Σικελία–, η Στεφάνια Άουτσι ξετυλίγει μια οικογενειακή σάγκα απίστευτης δύναμης, τόσο ζωντανή και πάλλουσα, που μοιάζει σημερινή.
Η Σικελία στη σκιά του Ναπολέοντα
Προσωπική άποψη: Λεύκη Σαραντινού
Μπαχαρικά…
“Κανέλα, πιπέρι, κύμινο, γλυκάνισος, σαφράν, σουμάκι, κάσια… Όχι, τα μπαχαρικά δεν χρησιμεύουν μόνο στο μαγείρεμα. Είναι φάρμακα, καλλυντικά, δηλητήρια, είναι αρώματα και μνήμες από τόπους μακρινούς που λίγοι άνθρωποι έχουν δει”.
Τα αδέλφια Πάολο και Ινιάτσιο Φλόριο, κάτοικοι της Καλαβρίας, αποφασίζουν να μετοικήσουν στο Παλέρμο εν έτει 1799 με στόχο να επεκτείνουν τον εμπορικό τους οίκο και να αποκτήσουν πλούτο και δύναμη. Ο Βιτσέντζο, ο γιος του Πάολο, τον οποίο θα μεγαλώσει ο θείος του, θα συνεχίσει και αυτός με επιτυχία την οικογενειακή επιχείρηση και θα γίνει, όπως μελλοντικά και ο δικός του γιος, ο Ινιάτσιo ο νεότερος, άλλος ένας από τους Λέοντες της Σικελίας. Πρόκειται για άντρες δυνατούς, αδίστακτους όταν θέλουν να επιτύχουν τους στόχους τους, συνετούς και μετρημένους όταν το απαιτούν οι περιστάσεις. Πάνω απ’ όλα όμως, όλοι τους είναι αποφασισμένοι να δουλέψουν σκληρά, εις βάρος της οικογενειακής και της προσωπικής τους ευτυχίας, πολλές φορές, προκειμένου να φτάσουν στην κορυφή.
Μετάξι…
“Όλοι οι πλούσιοι έχουν τουλάχιστον ένα δωμάτιο ντυμένο με μετάξι. Όλοι οι πλούσιοι φοράνε μεταξωτά”.
Στο πλάι τους οι ευαίσθητες και ονειροπόλες γυναίκες τους, η Τζουζεπίνα, η Τζούλια και η Ματία, υφίστανται τις συνέπειες της αυστηρής πατριαρχίας, ενίοτε όμως αποδεικνύονται κι αυτές εξίσου δυναμικές και ορθώνουν το ανάστημά τους απέναντι στους συζύγους τους.
Κιγχόνη…
“Το δέντρο με τις ρίζες του βυθισμένες στο ρυάκι είναι η κιγχόνη και ο φλοιός της έχει σώσει πιθανότατα εκατομμύρια ανθρώπινες ζωές. Τις ισχυρές αντιπυρετικές της ιδιότητες της αντιλαμβάνονται πρώτοι από όλους οι Ινδιάνοι του Περού και της Βολιβίας. Ωστόσο, γίνονται αντιληπτές από τους Ιησουίτες, οι οποίοι τον 17ο αιώνα φέρουν τον φλοιό αυτόν στην Ισπανία, ο οποίος αφού αποξηραθεί και τοποθετηθεί σε σακιά, στη συνέχεια πωλείται στα πιο σημαντικά λιμάνια της Ευρώπης”.
Το Παλέρμο, όμως, πάντοτε θα θεωρεί ξένους τους Φλόριο. Ο φθόνος και η ζήλια για τα επιτεύγματά τους δεν πρόκειται να εξαλειφθεί από τη μία μέρα στην άλλη. Η περιφρόνηση που θα εισπράξουν από τους ευγενείς θα σμιλέψει αδρά τον χαρακτήρα του πιο θερμόαιμου άνδρα της οικογένειας, του Βιτσέντζο. Αναπόφευκτα, αν και αποτελούν μία αρκετά δεμένη οικογένεια, όλοι οι χαρακτήρες του βιβλίου δεν θα αποφύγουν να νιώσουν κάποια στιγμή απέραντη μοναξιά μαζί με την οργή για το πολιτικό κατεστημένο της χώρας τους, η οποία δεν έχει ακόμη, καλά καλά, γεννηθεί.
Θειάφι…
“Θειάφι. Στα σικελικά, ου ζούρφαρου. Το χρυσάφι του διαβόλου. Πέτρες που ανάβουν φωτιά. Ο καταραμένος πλούτος των εμπόρων”.
Οι λέοντες της Σικελίας αποτελούν ένα έξοχο οικογενειακό χρονικό και, συγχρόνως, ένα οδοιπορικό στην ιστορία της Ιταλίας τον 19ο αιώνα. Ο απόηχος της Γαλλικής Επανάστασης, οι εκστρατείες του Ναπολέοντα και η παλινόρθωση των Βουρβώνων, ο ανταγωνισμός της Γαλλίας, της Αγγλίας και της Ισπανίας στη νότιο Ιταλία, οι πολιτικοί κλυδωνισμοί της ιταλικής ενοποίησης, η επανάσταση του 1848, όλα αυτά, δηλαδή, τα οποία σημάδεψαν την Ιστορία της Ευρώπης τον 19ο αιώνα απεικονίζονται με ενάργεια στις σελίδες του βιβλίου, επηρεάζοντας καταλυτικά τις ζωές της οικογένειας Φλόριο.
Δαντέλα…
“Στην καρδιά της Ευρώπης, η δαντέλα ονομάζεται dantelle, στολίδι για τα ρούχα των πιο πλούσιων γυναικών και ανδρών του βασιλείου. Οι πιο ονομαστές σχολές δαντέλας μεταφέρονται από την Ιταλία προς τον Βορρά: Βαλανσιέν, Καλέ και μετά Βρυξέλλες και στην Μπρυζ. Ο Ναπολέοντας, που αγαπά τη δαντέλα, την επιβάλλει στα ρούχα της αυλής του”.
Το βιβλίο θυμίζει κλασικά οικογενειακά χρονικά, όπως το Όσα παίρνει ο άνεμος ή το Σπίτι των Πνευμάτων. Κι αυτό διότι η μυθιστορία δεν ξεφεύγει από τους κόλπους της οικογένειας Φλόριο. Πέρα από την ιστορική και την εμπορική παρένθεση στην αρχή κάθε κεφαλαίου- το οποίο φέρει και το όνομα ενός εμπορικού προϊόντος-, η Stefania Auci επικεντρώνεται, πάνω απ’ όλα, στη σκιαγράφηση των διαφορετικών χαρακτήρων μέσα στην οικογένεια, ρίχνοντας το βάρος στην περιγραφή των σκέψεων και των συναισθημάτων τους.
Τόνος…
“Η τονάρα ζει επειδή υπάρχουν τόνοι. Αλάτι και τόνος πηγαίνουν χέρι χέρι, ανέκαθεν, λες και, μολονότι με διαφορετικό τρόπο, ο τόνος δεν γίνεται να αφήσει τη θάλασσα”.
Η έξοχη μετάφραση της Δήμητρας Δότση αναντίρρητα αναδεικνύει την ατμοσφαιρική και κινηματογραφική αφήγηση της συγγραφέως, η οποία χρησιμοποιεί για μεγαλύτερη αμεσότητα τον αφηγηματικό ενεστώτα. Ο μουσικός ρυθμός της ιταλικής γλώσσας διατηρείται και στην ελληνική. Οι λέοντες της Σικελίας είναι μία ιστορία για τη δύναμη της ανθρώπινης θέλησης και για τις δαιδαλώδεις ατραπούς που ακολουθούσε το εμπόριο στην Ιταλία τον 19ο αιώνα με άφθονες αφηγηματικές εκπλήξεις, η οποία καταφέρνει να κρατήσει αμείωτο το ενδιαφέρον του αναγνώστη από την πρώτη ως την τελευταία σελίδα.
Άμμος…
“Η άμμος που κατακάθεται στα κεραμίδια τα οποία καλύπτουν το αλάτι είναι η ίδια που στροβιλίζεται στα έγκατα των οινοποιείων ανάμεσα στα μπουκάλια που ξεκουράζονται. Είναι μια άμμος που κουβαλάει στον διάβα της κόκκους αλατιού, και ευωδιάζει θάλασσα. Η άμμος αυτή είναι που χαρίζει στο μαρσάλα ξηρή γεύση, αυτή την ασαφή αίσθηση που μπερδεύει, μια επίγευση θάλασσας σε ένα κρασί που, διαφορετικά, θα ήταν ένας γλυκός οίνος όπως πολλοί άλλοι”.
Περίληψη: Από τη στιγμή που ο Πάολο και ο Ινιάτσιο Φλόριο, φιλόδοξοι και με πνεύμα ανήσυχο, αποβιβάζονται στο Παλέρμο από την Καλαβρία το 1799, κοιτάζουν μπροστά, αποφασισμένοι να φτάσουν πιο ψηλά απ’ όλους. Να γίνουν οι πιο πλούσιοι, οι πιο ισχυροί. Και τα καταφέρνουν: Mέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα, τα δύο αδέλφια μετατρέπουν το κατάστημα μπαχαρικών τους στο καλύτερο της πόλης και στη συνέχεια εμπορεύονται θειάφι, αγοράζουν τα σπίτια και τη γη χρεοκοπημένων ευγενών του Παλέρμο, ιδρύουν τη δική τους ναυτιλιακή εταιρεία.
Το Παλέρμο παρατηρεί έκπληκτο την εξάπλωση των Φλόριο, όμως τα συναισθήματα των κατοίκων της πόλης χάνονται μέσα στον φθόνο και την περιφρόνηση: Aυτοί οι επιτυχημένοι άντρες παραμένουν, όπως και να ’χει, «ξένοι». Το Παλέρμο δεν ξέρει πως αυτό που υποδαυλίζει τις φιλοδοξίες των Φλόριο και σημαδεύει τη ζωή τους είναι ο φλογερός πόθος για κοινωνική λύτρωση· δεν ξέρει ότι οι άντρες της οικογένειας είναι αξιόλογα μα και ευαίσθητα πλάσματα, που χρειάζονται στο πλευρό τους εξίσου δυνατές γυναίκες.
Υφαίνοντας τη διαδρομή της εμπορικής και κοινωνικής ανόδου των Φλόριο με τις ταραχώδεις προσωπικές τους ιστορίες, με φόντο τα πιο ταραγμένα χρόνια της ιταλικής ιστορίας –από τα κινήματα του 1818 μέχρι την αποβίβαση του Γκαριμπάλντι στη Σικελία– η Στεφάνια Άουτσι ξετυλίγει μια οικογενειακή σάγκα απίστευτης δύναμης, τόσο ζωντανή και πάλλουσα, που μοιάζει σημερινή.
Στοιχεία βιβλίου
Τίτλος: Οι λέοντες της Σικελίας (I leoni di Sicilia)
Σειρά: Η ιστορία των Φλόριο, βιβλίο I (La saga dei Florio, #1)
Συγγραφέας: Stefania Auci
Μετάφραση: Δήμητρα Δότση
Εκδόσεις: Κλειδάριθμος
ISBN: 978-960-645-160-7
Ημερομηνία έκδοσης: 9/6/2021
