H μυθιστορηματική τριλογία του Ισπανού συγγραφέα από την Καρθαγένη Αρτούρο Πέρεθ-Ρεβέρτε, σχετικά με τις δράσεις του λογοτεχνικού ήρωα Φαλκό, ολοκληρώνεται με το Σαμποτάζ. Το πρώτο βιβλίο της τριλογίας τιτλοφορούνταν Φαλκό και το δεύτερο Εύα.
Προσωπική άποψη: Λεύκη Σαραντινού
Σε όλα πρωταγωνιστής είναι ο ιδιαίτερος ερευνητής σκοτεινών υποθέσεων, ο Φαλκό. Εδώ, βοηθός του στην εξιχνίαση των μυστηρίων είναι η Μαλένα, μία νεαρή και γενναία συνεργάτιδα.
Για άλλη μία φορά, λοιπόν, ο Ισπανός συγγραφέας μας ταξιδεύει στη βόρεια Ισπανία, και συγκεκριμένα τη χώρα των Βάσκων, τη νότια Γαλλία, αλλά και το Παρίσι του τέλους του Μεσοπολέμου, μία ιδιαίτερα ταραχώδη εποχή.
Ο ισπανικός εμφύλιος μαίνεται ανεξέλεγκτος με τους εθνικούς του Φράνκο να αντιπαλεύουν φανατικά τους κομμουνιστές και ο Χίτλερ μοιάζει έτοιμος να σπείρει τον όλεθρο στην Ευρώπη. Βοηθά τον Φράνκο ισοπεδώνοντας την ισπανική πόλη Γκερνίκα. Με το όνομα της πόλης αυτής επιλέγει να ονομάσει ο Πάμπλο Πικάσο τον ομώνυμο πίνακά του, τον οποίο σκοπεύει να εκθέσει στη Διεθνή Έκθεση του Παρισιού με σκοπό να αναζητήσει τη διεθνή υποστήριξη στην αναχαίτιση του δικτάτορα και να ξεσηκώσει τις φιλελεύθερες ευρωπαϊκές συνειδήσεις εναντίον του. Κάποιοι όμως, όπως είναι φυσικό, δεν το θέλουν αυτό. Και σε αυτό το σημείο ακριβώς είναι που η Ιστορία συναντά τη Λογοτεχνία του Πέρεθ-Ρεβέρτε.
Ο Φαλκό είναι εκείνος που θα αναλάβει να εμποδίσει τον πίνακα να φτάσει στον προορισμό του μέσω ενός καλά στημένου σαμποτάζ. Η συνέχεια στην ιστορία αυτή δεν θα ιστορική, αλλά καθαρά λογοτεχνική, ντυμένη επιδέξια με μία ατμόσφαιρα μυστηρίου και με όλα όσα χαρακτηρίζουν τον Μεσοπόλεμο να παρελαύνουν στις σελίδες του βιβλίου: η έντονη νυχτερινή ζωή, οι διώξεις των Εβραίων, οι εκκαθαρίσεις του Στάλιν στη Ρωσία και τα σύννεφα του πολέμου που μαζεύονται απειλητικά πάνω από την Ευρώπη.
Μπολσεβίκοι, Εθνικοί, κατάσκοποι της Abwehr, της ΝΚVD, της Gestapo και της GPU, Iσπανοί, Γερμανοί, Γάλλοι, ακόμη και Αυστριακοί και Ρώσοι, καθώς και τσαχπίνες γυναίκες κάθε εθνικότητας, όλοι αυτοί οι άνθρωποι συνθέτουν το πολύχρωμο μωσαϊκό του βιβλίου.
Το μυθιστόρημα ξεκινά με σκηνές δράσης ήδη από τις πρώτες σελίδες, προαναγγέλλοντας την κινηματογραφική πλοκή του, την οποία οι ολοζώντανοι και εξαιρετικά αληθοφανείς διάλογοι τονίζουν ιδιαιτέρως. Οι καλοστημένοι αυτοί διάλογοι αναμφίβολα αποτελούν το δυνατό σημείο του βιβλίου. Η γραφή του Πέρεθ-Ρεβέρτε στο σύνολό της αποπνέει γενικά μια λεπτή ειρωνεία και δηκτικότητα, μαζί με μία ανεπαίσθητη δόση black humor.
Ο Φαλκό είναι από τους πιο περίεργους λογοτεχνικούς χαρακτήρες που έχουν πλαστεί. Τον Πέρεθ-Ρεβέρτε δεν τον ενδιαφέρει να δημιουργήσει έναν εξιδανικευμένο, συμπαθητικό και ωραιοποιημένο χαρακτήρα, αλλά, απεναντίας, έναν αληθινό τύπο “της νύχτας” και “της πιάτσας”, πανέξυπνο, πανούργο, αλλά και μέσα σε όλα άνθρωπο. Κυνικός και ρεαλιστής, ο Φαλκό πηγαίνει πάντα προς τα εκεί όπου φυσάει ο άνεμος.
“Ο Πικάσσο του έδειξε μερικά {ενν. σκίτσα} -ανθρώπινες μορφές, κεφάλια ταύρου και αλόγου, μια λάμπα σχεδιασμένη με σύντομες και απλές γραμμές, μια μητέρα με ένα νεκρό παιδί στην αγκαλιά της, στη βάση μιας σκάλας. Όλα είχαν ένα στυλ παγερό, με βίαιες μολυβιές. Σε ορισμένα η ενέργεια του καλλιτέχνη είχε γρατζουνίσει το χαρτί. Ο Φαλκό παρατήρησε ότι εκείνα τα σκίτσα ταίριαζαν με τον μεγάλο καμβά που καταλάμβανε τον τοίχο στο βάθος. {…}Ρίγησε ο Φαλκό, άθελά του. Το φως του δύοντος ήλιου, διαθλώμενο στο τζάμι του παραθύρου έβαφε με μια ελαφριά κοκκινωπή πατίνα τον τεράστιο καμβά. Σαν να είχε κιόλας αρχίσει, προτού καν πάρει την τελική του μορφή, να αιμορραγεί αργά. Και ξαφνικά όλα απέκτησαν νόημα. “Θα ονομαστεί “Γκερνίκα””, είπε ο Πικάσσο”.
Τα σημεία όπου παρουσιάζονται διάλογοι με τον ίδιο τον Πικάσο είναι τα κορυφαία του βιβλίου και η αποκάλυψη των σκέψεων του διάσημου ζωγράφου στον αναγνώστη πραγματικά από τις καλύτερες στιγμές του Σαμποτάζ.
Ο Πέρεθ-Ρεβέρτε εναλλάσσει αριστοτεχνικά τη δράση με τις διαλογικές συζητήσεις δημιουργώντας μία ολόκληρη τοιχογραφία του Μεσοπολέμου στην Ευρώπη και όχι μόνο ένα απλό μυθιστόρημα.
Τέχνη, μυστήριο, ιστορία, πολιτική και άφθονη κατασκοπία υπόσχονται ένα καθηλωτικό μυθιστόρημα το οποίο θα ταξιδέψει τον αναγνώστη στον ταραγμένο Μεσοπόλεμο, λίγο προτού ο κόσμος έρθει αντιμέτωπος με τη φρίκη του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου.
Περίληψη: Το φως του δύοντος ηλίου, διαθλώµενο στο τζάµι του παραθύρου, έβαφε µε µια ελαφριά κοκκινωπή πατίνα τον τεράστιο καµβά· σαν να είχε κιόλας αρχίσει, προτού καν πάρει την τελική του µορφή, να αιµορραγεί. Και ξαφνικά όλα απέκτησαν νόηµα. «Θα ονοµαστεί Γκερνίκα» είπε ο Πικάσσο. Μάιος 1937. Ο εµφύλιος πόλεµος συνεχίζει την αιµατηρή πορεία του στην Ισπανία, ενώ το Παρίσι ετοιµάζεται να υποδεχτεί τη ∆ιεθνή Έκθεση. Aλλά και µακριά από τα πεδία των µαχών διεξάγονται µάχες µέσα στις σκιές. Μια διπλή αποστολή φέρνει τον Λορένθο Φαλκό στο Παρίσι µε στόχο να επιχειρήσει, µε κάθε δυνατό τρόπο, να µη φτάσει ποτέ η Γκερνίκα που ζωγραφίζει ο Πάµπλο Πικάσσο στη ∆ιεθνή Έκθεση, όπου η ∆ηµοκρατία θέλει να αποσπάσει τη διεθνή υποστήριξη. Μολονότι γίνονται ήδη αισθητοί στην Ευρώπη οι άνεµοι του νέου πολέµου που θα αφανίσουν την ήπειρο, η χαρούµενη µουσική εξακολουθεί να παίζει και η τέχνη, το εµπόριο, το κυνήγι της καλής ζωής απασχολούν εξίσου διανοούµενους, εξόριστους και ακτιβιστές. Συνηθισµένος στον κίνδυνο και στις οριακές καταστάσεις, ο Φαλκό πρέπει να αντιµετωπίσει αυτή τη φορά έναν κόσµο όπου η πάλη των ιδεών θέλει να επιβληθεί πάνω στη δράση. Έναν κόσµο που του είναι ξένος και απέναντι στον οποίο θα επιχειρήσει να εφαρµόσει τις δικές του µεθόδους.
Ο Αρτούρο Πέρεθ-Ρεβέρτε στήνει στο Σαµποτάζ µια αριστοτεχνική πλοκή που παρασύρει τον αναγνώστη µέχρι την τελευταία σελίδα, ολοκληρώνοντας τη µυθιστορηµατική τριλογία µε πρωταγωνιστή έναν από τους γοητευτικότερους λογοτεχνικούς ήρωές του, τον Λορένθο Φαλκό.
Στοιχεία βιβλίου
Τίτλος: Σαμποτάζ (Sabotaje)
Συγγραφέας: Arturo Pérez – Reverte
Μετάφραση: Τιτίνα Σπερελάκη
Εκδόσεις: Πατάκης
ΙSBN: 9789601690063
Σελίδες: 448
Ημερομηνία έκδοσης: Ιούνιος 2021
Υποστηρίξτε το blog μας με μία δωρεά, πατώντας εδώ